Theravadan

Other Translations: Deutsch , English , हिन्दी , Polski , ру́сский язы́к , Srpski

From: Trushant Majmudar

Majjhima Nikāya 4 મજ્જ઼િમ નિકાય ૪

Bhayabheravasutta ભયભેરવ સૂત્ર

Evaṁ me sutaṁ—એવું મેં સાંભળ્યું—

ekaṁ samayaṁ bhagavā sāvatthiyaṁ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. એક વખત ભગવંત શ્રાવસ્તિની પાસે અનાથપિંડિકાના જેતવનમાં વિહા૨ કરી રહ્યા હતા.

Atha kho jāṇussoṇi brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṁ sammodi. તે વખતે જાણુસ્સોણિ બ્રાહ્મણ ભગવંત પાસે ગયા; પાસે જઇને શુભકામનાઓ આપી.

Sammodanīyaṁ kathaṁ sāraṇīyaṁ vītisāretvā ekamantaṁ nisīdi. Ekamantaṁ nisinno kho jāṇussoṇi brāhmaṇo bhagavantaṁ etadavoca: જ્યારે શુભકામનાઓ અને વિનમ્ર વાતચીત પતી ગઇ ત્યારે એક બાજુ પર બેસીને એમણે ભગવંતને કહ્યું:

“yeme, bho gotama, kulaputtā bhavantaṁ gotamaṁ uddissa saddhā agārasmā anagāriyaṁ pabbajitā, bhavaṁ tesaṁ gotamo pubbaṅgamo, bhavaṁ tesaṁ gotamo bahukāro, bhavaṁ tesaṁ gotamo samādapetā; “હે ગૌતમ, જે આ કુળપુત્રો આપ ગૌતમના નામે શ્રદ્ધાપૂર્વક ઘરવાળાથી બેઘર થઇને સંન્યાસી થયા છે, તેમના આપ ગૌતમ અગ્રણી છો, મદદકાર છો, પ્રોત્સાહન આપનાર છો;

bhoto ca pana gotamassa sā janatā diṭṭhānugatiṁ āpajjatī”ti. અને એ લોકો આપ ગૌતમનું ઉદાહરણ અનુસરે છે”.

“Evametaṁ, brāhmaṇa, evametaṁ, brāhmaṇa. “એવું જ છે, બ્રાહ્મણ, એવું જ છે, બ્રાહ્મણ!

Ye te, brāhmaṇa, kulaputtā mamaṁ uddissa saddhā agārasmā anagāriyaṁ pabbajitā, ahaṁ tesaṁ pubbaṅgamo, ahaṁ tesaṁ bahukāro, ahaṁ tesaṁ samādapetā; જે કુળપુત્રો મારા નામે શ્રદ્ધાપૂર્વક ઘરવાળાથી બેઘર થઇને સંન્યાસી થયા છે, તેમનો હું અગ્રણી છું, મદદકાર છું, પ્રોત્સાહન આપનાર છું;

mama ca pana sā janatā diṭṭhānugatiṁ āpajjatī”ti. અને એ લોકો મારું ઉદાહરણ અનુસરે છે”.

“Durabhisambhavāni hi kho, bho gotama, araññavanapatthāni pantāni senāsanāni, dukkaraṁ pavivekaṁ, durabhiramaṁ ekatte, “પણ હે મિત્ર ગૌતમ, ગાઢ વનમાં દૂર રહેવાની જગ્યાઓ કઠણ હોય છે, એકાંતવાસ જાળવવો મુશ્કેલ હોય છે, એકાંતવાસમાં આનંદ લેવો મુશ્કેલ હોય છે,

haranti maññe mano vanāni samādhiṁ alabhamānassa bhikkhuno”ti. મને લાગે છે કે સમાધિ ના પ્રાપ્ત કરી હોય તેવા એકલા રહેનાર ભિક્ષુઓના મનને વન લૂટી લે છે”.

“Evametaṁ, brāhmaṇa, evametaṁ, brāhmaṇa. “એવું જ છે, બ્રાહ્મણ, એવું જ છે, બ્રાહ્મણ!

Durabhisambhavāni hi kho, brāhmaṇa, araññavanapatthāni pantāni senāsanāni, dukkaraṁ pavivekaṁ, durabhiramaṁ ekatte, ગાઢ વનમાં દૂર રહેવાની જગ્યાઓ કઠણ હોય છે, એકાંતવાસ જાળવવો મુશ્કેલ હોય છે, એકાંતવાસમાં આનંદ લેવો મુશ્કેલ હોય છે,

haranti maññe mano vanāni samādhiṁ alabhamānassa bhikkhuno. મને લાગે છે કે સમાધિ ના પ્રાપ્ત કરી હોય તેવા એકલા રહેનાર ભિક્ષુઓના મનને વન લૂટી લે છે.

Mayhampi kho, brāhmaṇa, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi: બ્રાહ્મણ, પહેલા જ્યારે હું સંબુદ્ધ ન હતો, માત્ર બોધિસત્વ હતો, ત્યારે મને પણ એવું લાગતું હતું:

‘durabhisambhavāni hi kho araññavanapatthāni pantāni senāsanāni, dukkaraṁ pavivekaṁ, durabhiramaṁ ekatte, ‘ગાઢ વનમાં દૂર રહેવાની જગ્યાઓ કઠણ હોય છે, એકાંતવાસ જાળવવો મુશ્કેલ હોય છે, એકાંતવાસમાં આનંદ લેવો મુશ્કેલ હોય છે,

haranti maññe mano vanāni samādhiṁ alabhamānassa bhikkhuno’ti. મને લાગે છે કે સમાધિ ના પ્રાપ્ત કરી હોય તેવા એકલા રહેનાર ભિક્ષુઓના મનને વન લૂટી લે છે’.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā aparisuddhakāyakammantā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, aparisuddhakāyakammantasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ અશુદ્ધ કાયાકર્મો વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે અશુદ્ધ કાયાકર્મોના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ aparisuddhakāyakammanto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું અશુદ્ધ કાયાકર્મો સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

parisuddhakāyakammantohamasmi. મારો કાયાકર્મનો આચાર શુદ્ધ છે.

Ye hi vo ariyā parisuddhakāyakammantā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે શુદ્ધ કાયાકર્મો સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, parisuddhakāyakammataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ શુદ્ધ કાયાકર્મોનો આચાર મારમાં જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā aparisuddhavacīkammantā …pe… જ્યારે પણ કોઇ અશુદ્ધ વાણીકર્મો વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે અશુદ્ધ વાણીકર્મોના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે …

aparisuddhamanokammantā …pe… અશુદ્ધ માનસિક કર્મો વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ …

aparisuddhājīvā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, aparisuddhājīvasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. જ્યારે પણ કોઇ અશુદ્ધ આજીવિકા વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે અશુદ્ધ આજીવિકાના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ aparisuddhājīvo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું અશુદ્ધ આજીવિકા સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

parisuddhājīvohamasmi. મારી આજીવિકા શુદ્ધ છે.

Ye hi vo ariyā parisuddhājīvā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે શુદ્ધ આજીવિકા સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, parisuddhājīvataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ શુદ્ધ આજીવિકા મારમાં જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā abhijjhālū kāmesu tibbasārāgā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, abhijjhālukāmesutibbasārāgasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. જ્યારે પણ કોઇ લોભી અને કામવાસનામાં અતિશય રસ રાખવા વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે લોભ અને કામવાસનામાં અતિશય રસ રાખવાના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ abhijjhālu kāmesu tibbasārāgo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું લોભ અને કામવાસનામાં અતિશય રસ સહિત ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

anabhijjhālūhamasmi. હું લોભ રહિત છું.

Ye hi vo ariyā anabhijjhālū araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે લોભ રહિત ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, anabhijjhālutaṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ લોભ રહિતતા મારમાં જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā byāpannacittā paduṭṭhamanasaṅkappā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, byāpannacittapaduṭṭhamanasaṅkappasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. જ્યારે પણ કોઇ દ્વેષી અને દુષ્ટ મન વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે દ્વેષ અને દુષ્ટતાના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ byāpannacitto paduṭṭhamanasaṅkappo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું દ્વેષ અને ઘૃણા સહિત ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

mettacittohamasmi. હું પ્રેમળ મનનો છું.

Ye hi vo ariyā mettacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે પ્રેમળ મન સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, mettacittataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં પ્રેમળ મન જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā thinamiddhapariyuṭṭhitā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, thinamiddhapariyuṭṭhānasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ આળસ અને સુસ્તી વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે આળસ અને સુસ્તીના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ thinamiddhapariyuṭṭhito araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું આળસ અને સુસ્તી સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

vigatathinamiddhohamasmi. હું આળસ અને સુસ્તી રહિત છું.

Ye hi vo ariyā vigatathinamiddhā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે આળસ અને સુસ્તી રહિત ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, vigatathinamiddhataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ આળસ અને સુસ્તી રહિતતા મારમાં જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā uddhatā avūpasantacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, uddhataavūpasantacittasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ બેચેન અને અશાંત મન વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે બેચેન અને અશાંત મનના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ uddhato avūpasantacitto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું બેચેની અને અશાંત મન સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

vūpasantacittohamasmi. મારું મન શાંત છે.

Ye hi vo ariyā vūpasantacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે શાંત મન સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, vūpasantacittataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં શાંત મન જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kaṅkhī vicikicchī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, kaṅkhivicikicchisandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ સંદેહ અને અનિશ્ચિત મન વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે સંદેહ અને અનિશ્ચિત મનના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ kaṅkhī vicikicchī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું સંદેહ અને અનિશ્ચિત મન સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

tiṇṇavicikicchohamasmi. હું સંદેહ અને અનિશ્ચિતતાથી પાર થઇ ગયો છું.

Ye hi vo ariyā tiṇṇavicikicchā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે સંદેહ અને અનિશ્ચિતતાથી પાર થઇ ગયેલા મન સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, tiṇṇavicikicchataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં સંદેહ અને અનિશ્ચિતતાથી પાર થઇ ગયેલા મનને જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā attukkaṁsakā paravambhī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, attukkaṁsanaparavambhanasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ પોતાના વખાણ અને બીજાનો તુચ્છકાર કરનારા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે પોતાના વખાણ અને બીજાનો તુચ્છકાર કરવાના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ attukkaṁsako paravambhī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું પોતાના વખાણ અને બીજાનો તુચ્છકાર કરતા ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

anattukkaṁsako aparavambhīhamasmi. હું પોતાના વખાણ અને બીજાનો તુચ્છકાર નથી કરતો.

Ye hi vo ariyā anattukkaṁsakā aparavambhī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે પોતાના વખાણ અને બીજાનો તુચ્છકાર કર્યા વગર ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, anattukkaṁsakataṁ aparavambhitaṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ પોતાના વખાણ અને બીજાનો તુચ્છકાર ના કરવાનાો આચાર મારમાં જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā chambhī bhīrukajātikā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, chambhibhīrukajātikasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ ડરપોક અને કાયર સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે ડરપોકતા અને કાયરતાના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ chambhī bhīrukajātiko araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું ડરપોકતા અને કાયરતા સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

vigatalomahaṁsohamasmi. હું ડરપોકતા અને કાયરતા રહિત છું.

Ye hi vo ariyā vigatalomahaṁsā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે ડરપોકતા અને કાયરતા રહિત ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, vigatalomahaṁsataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં ડરપોકતા અને કાયરતાનો અભાવ જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā lābhasakkārasilokaṁ nikāmayamānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, lābhasakkārasilokanikāmanasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ લાભ, સત્કાર, અને પ્રખ્યાતિ ચાહનારા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે લાભ, સત્કાર, અને પ્રખ્યાતિ ચાહવાના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ lābhasakkārasilokaṁ nikāmayamāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું લાભ, સત્કાર, અને પ્રખ્યાતિ ચાહતા ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

appicchohamasmi. મને બહુ ઓછી ઇચ્છાઓ છે.

Ye hi vo ariyā appicchā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે ઓછી ઇચ્છાઓ સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, appicchataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં ઓછી ઇચ્છાઓ જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kusītā hīnavīriyā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, kusītahīnavīriyasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ પ્રમાદી અને ઓછી શક્તિ વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે આળસ અને સુસ્તીના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ kusīto hīnavīriyo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું પ્રમાદ અને ઓછી શક્તિ સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

āraddhavīriyohamasmi. હું ઉર્જાસભર છું.

Ye hi vo ariyā āraddhavīriyā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે ઉર્જાસભર ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, āraddhavīriyataṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારમાં ઉર્જાસભરતા જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā muṭṭhassatī asampajānā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, muṭṭhassatiasampajānasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ ખોટી સ્મૃતિ અને સંપજ્ઞાન વગરના સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે ખોટી સ્મૃતિ અને સંપજ્ઞાનના અભાવના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ muṭṭhassati asampajāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું ખોટી સ્મૃતિ અને સંપજ્ઞાન વગર ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

upaṭṭhitassatihamasmi. મારામાં સાચી સ્મૃતિ ઉપસ્થિત છે.

Ye hi vo ariyā upaṭṭhitassatī araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે સાચી સ્મૃતિ સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, upaṭṭhitassatitaṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં સાચી સ્મૃતિ અને સંપજ્ઞાન જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā asamāhitā vibbhantacittā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, asamāhitavibbhantacittasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ સમાધિહીન અને ભટકતા મન વાળા સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે સમાધીહીનતા અને ભટકતા મનના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ asamāhito vibbhantacitto araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું સમાધિહીનતા અને ભટકતા મન સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

samādhisampannohamasmi. હું સમાધિસંપન્ન છું.

Ye hi vo ariyā samādhisampannā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે સમાધિસંપન્ન થઇ ગયેલા મન સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, samādhisampadaṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં સમાધિસંપન્નતા જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘ye kho keci samaṇā vā brāhmaṇā vā duppaññā eḷamūgā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti, duppaññaeḷamūgasandosahetu have te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalaṁ bhayabheravaṁ avhāyanti. ‘જ્યારે પણ કોઇ મૂર્ખ અને મૂઢ સાધક અથવા બ્રાહ્મણ ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે ત્યારે મૂર્ખતા અને મૂઢતાના દોષને લીધે તેઓ અકુશળ ડર અને બીકને જાગૃત કરે છે.

Na kho panāhaṁ duppañño eḷamūgo araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi; પણ હું મૂર્ખતા અને મૂઢતા સાથે ગાઢ વનમાં રહેઠાણ નથી રાખતો.

paññāsampannohamasmi. હું પ્રજ્ઞાસંપન્ન છું.

Ye hi vo ariyā paññāsampannā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevanti tesamahaṁ aññataro’ti. હું એક એવો આર્યસાધક છું જે પ્રજ્ઞાસંપન્ન થઇને ગાઢ વનમાં રહેઠાણ રાખે છે’

Etamahaṁ, brāhmaṇa, paññāsampadaṁ attani sampassamāno bhiyyo pallomamāpādiṁ araññe vihārāya. બ્રાહ્મણ, આમ મારામાં પ્રજ્ઞાસંપન્નતા જોઇને મને ગાઢ વનમાં રહેવામાં વધારે આશ્વાસન મળ્યો અને ઉત્સાહ થયો.

Soḷasapariyāyaṁ niṭṭhitaṁ. સોળસપરિયાયની સમાપ્તિ.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘yannūnāhaṁ yā tā rattiyo abhiññātā abhilakkhitā—‘અમુક રાતો ખાસ કરીને શુકનવાળી હોય છે—

cātuddasī pañcadasī aṭṭhamī ca pakkhassa—જેમ કે પક્ષની અમાસ, પૂનમ, અને અષ્ટમી—

tathārūpāsu rattīsu yāni tāni ārāmacetiyāni vanacetiyāni rukkhacetiyāni bhiṁsanakāni salomahaṁsāni tathārūpesu senāsanesu vihareyyaṁ appeva nāmāhaṁ bhayabheravaṁ passeyyan’ti. હવે ધારોકે આવી રાતે હું અહીં તહીં બાગમાં કે વનમાં કે ઝાડ પાસેના ભયાનક અને રોમાંચકારક મંદિરોમાં આશ્રય લઉં તો મને કદાચ એવો ડર અને એવી બીક અનુભવવા અને જોવા મળે’.

So kho ahaṁ, brāhmaṇa, aparena samayena yā tā rattiyo abhiññātā abhilakkhitā—તો બ્રાહ્મણ, થોડા વખત પછી અમુક ખાસ કરીને શુકનવાળી રાતો—

cātuddasī pañcadasī aṭṭhamī ca pakkhassa—જેમ કે પક્ષની અમાસ, પૂનમ, અને અષ્ટમી—

tathārūpāsu rattīsu yāni tāni ārāmacetiyāni vanacetiyāni rukkhacetiyāni bhiṁsanakāni salomahaṁsāni tathārūpesu senāsanesu viharāmi. એવી રાતે મેં અહીં તહીં બાગમાં કે વનમાં કે ઝાડ પાસેના ભયાનક અને રોમાંચકારક મંદિરોમાં આશ્રય લીધો.

Tattha ca me, brāhmaṇa, viharato mago vā āgacchati, moro vā kaṭṭhaṁ pāteti, vāto vā paṇṇakasaṭaṁ ereti; બ્રાહ્મણ, ત્યાં જ્યારે હું આ રીતે રહ્યો, ત્યારે જો કોઇ હરણ આવે, મોર દાંડીઓ કચડાવતું હોય, અથવા પવનથી પાંદડા ખડખડાતા હોય;

tassa mayhaṁ brāhmaṇa etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘etaṁ nūna taṁ bhayabheravaṁ āgacchatī’ti. ‘નક્કી આ એ જ ડર અને બીક આવ્યા લાગે છે’.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, etadahosi: બ્રાહ્મણ, પછી મને એવો વિચાર આવ્યો:

‘kiṁ nu kho ahaṁ aññadatthu bhayapaṭikaṅkhī viharāmi? ‘હું શેના માટે હંમેશા ડરની અપેક્ષા રાખીને રહું છું?

Yannūnāhaṁ yathābhūtaṁ yathābhūtassa me taṁ bhayabheravaṁ āgacchati, tathābhūtaṁ tathābhūtova taṁ bhayabheravaṁ paṭivineyyan’ti. એના કરતા ધારોકે હું એ ડર અને બીકને જ્યારે આવે ત્યારે જેવી પણ સ્થિતિમાં હોઉં એ જ સ્થિતિમાં રહીને દૂર કરી દઉં તો કેવું?’

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, caṅkamantassa taṁ bhayabheravaṁ āgacchati. પછી બ્રાહ્મણ, હું જ્યારે ચાલતો હતો ત્યારે એ ડર અને બીક આવ્યા.

So kho ahaṁ, brāhmaṇa, neva tāva tiṭṭhāmi na nisīdāmi na nipajjāmi, yāva caṅkamantova taṁ bhayabheravaṁ paṭivinemi. જ્યાં સુધી એ ડર અને બીક ગયા નહીં ત્યાં સુધી હું ના સ્થિર ઉભો રહ્યો, ના બેસી ગયો, ના આડો પડી ગયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, ṭhitassa taṁ bhayabheravaṁ āgacchati. પછી બ્રાહ્મણ, હું જ્યારે સ્થિર ઉભો હતો ત્યારે એ ડર અને બીક આવ્યા.

So kho ahaṁ, brāhmaṇa, neva tāva caṅkamāmi na nisīdāmi na nipajjāmi. Yāva ṭhitova taṁ bhayabheravaṁ paṭivinemi. જ્યાં સુધી એ ડર અને બીક ગયા નહીં ત્યાં સુધી હું ના ચાલ્યો, ના બેસી ગયો, ના આડો પડી ગયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, nisinnassa taṁ bhayabheravaṁ āgacchati. પછી બ્રાહ્મણ, હું જ્યારે બેઠો હતો ત્યારે એ ડર અને બીક આવ્યા.

So kho ahaṁ, brāhmaṇa, neva tāva nipajjāmi na tiṭṭhāmi na caṅkamāmi, yāva nisinnova taṁ bhayabheravaṁ paṭivinemi. જ્યાં સુધી એ ડર અને બીક ગયા નહીં ત્યાં સુધી હું ના સ્થિર ઉભો રહ્યો, ના ચાલ્યો, ના આડો પડી ગયો.

Tassa mayhaṁ, brāhmaṇa, nipannassa taṁ bhayabheravaṁ āgacchati. પછી બ્રાહ્મણ, હું જ્યારે આડો પડ્યો હતો ત્યારે એ ડર અને બીક આવ્યા.

So kho ahaṁ, brāhmaṇa, neva tāva nisīdāmi na tiṭṭhāmi na caṅkamāmi, yāva nipannova taṁ bhayabheravaṁ paṭivinemi. જ્યાં સુધી એ ડર અને બીક ગયા નહીં ત્યાં સુધી હું ના સ્થિર ઉભો રહ્યો, ના બેસી ગયો, ના ચાલ્યો.

Santi kho pana, brāhmaṇa, eke samaṇabrāhmaṇā rattiṁyeva samānaṁ divāti sañjānanti, divāyeva samānaṁ rattīti sañjānanti. બ્રાહ્મણ, અમુક સાધકો એવા હોય છે જે રાતને દિવસ તરીકે જોતા હોય છે અને દિવસને રાત તરીકે જોતા હોય છે.

Idamahaṁ tesaṁ samaṇabrāhmaṇānaṁ sammohavihārasmiṁ vadāmi. સાધકો અને બ્રાહ્મણોના એવા મનોવિહારને હું ભ્રમણા કહું છું.

Ahaṁ kho pana, brāhmaṇa, rattiṁyeva samānaṁ rattīti sañjānāmi, divāyeva samānaṁ divāti sañjānāmi. બ્રાહ્મણ, પણ હું રાતને રાત તરીકે અને દિવસને દિવસ તરીકે જાણું છું.

Yaṁ kho taṁ, brāhmaṇa, sammā vadamāno vadeyya: બ્રાહ્મણ, જે કોઇના વિષે ખરેખર એવું કહેવાય કે:

‘asammohadhammo satto loke uppanno bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānan’ti, mameva taṁ sammā vadamāno vadeyya: ‘એક ભ્રમણા રહિત મનુષ્ય દુનિયામાં ઉત્પન્ન થયો છે, સર્વજનોના હિત અને સુખ માટે, દુનિયા પર અનુકંપા લઇને, લોકો અને દેવોના હિત, સુખ, અને કલ્યાણ માટે’, તે મારા માટે જ ખરેખર કહી શકાય:

‘asammohadhammo satto loke uppanno bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānan’ti. ‘એક ભ્રમણા રહિત મનુષ્ય દુનિયામાં ઉત્પન્ન થયો છે, સર્વજનોના હિત અને સુખ માટે, દુનિયા પર અનુકંપા લઇને, લોકો અને દેવોના હિત, સુખ, અને કલ્યાણ માટે’.

Āraddhaṁ kho pana me, brāhmaṇa, vīriyaṁ ahosi asallīnaṁ, upaṭṭhitā sati asammuṭṭhā, passaddho kāyo asāraddho, samāhitaṁ cittaṁ ekaggaṁ. મારામાં અથક ઉર્જાનો આરંભ થયો હતો, અવિરત સ્મૃતિ ઉપસ્થિત હતી, કાયા શાંત અને ધીર હતી, સમાધિમાં મન એકાગ્ર હતું.

So kho ahaṁ, brāhmaṇa, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṁ savicāraṁ vivekajaṁ pītisukhaṁ paṭhamaṁ jhānaṁ upasampajja vihāsiṁ. તો બ્રાહ્મણ, કામાનંદથી અલાયદો હોવાને લીધે, અકુશળ મનોસ્થિતીઓથી અલાયદો હોવાને લીધે, મેં પહેલા ધ્યાનમાં પ્રવેશ કર્યો અને એમાં સ્થાપિત થાયો, જે વિતર્ક અને વિચાર સહિત હોય છે, અને જેમાં એકાંતવાસને લીધે જન્મેલા હર્ષ અને સુખ હોય છે.

Vitakkavicārānaṁ vūpasamā ajjhattaṁ sampasādanaṁ cetaso ekodibhāvaṁ avitakkaṁ avicāraṁ samādhijaṁ pītisukhaṁ dutiyaṁ jhānaṁ upasampajja vihāsiṁ. મેં વિતર્ક અને વિચારને શાંત કરીને, બીજા ધ્યાનમાં પ્રવેશ કર્યો અને એમાં સ્થાપિત થાયો, જે વિતર્ક અને વિચાર વગરની મનોસ્થિતિ છે, જેમાં સ્પષ્ટ આત્મવિશ્વાસ, મનની એકતા, અને સમાધિ દ્વારા ઉત્પન્ન થયેલા હર્ષ અને સુખનો અનુભવ હોય છે.

Pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihāsiṁ, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṁvedesiṁ; yaṁ taṁ ariyā ācikkhanti: ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṁ jhānaṁ upasampajja vihāsiṁ. હર્ષની પણ વિલીનતાથી હું સમભાવી રહ્યો અને સચેત અને સબૂધ, હજી સુખનો કાયામાં અનુભવ કરતા, મેં ત્રીજા ધ્યાનમાં પ્રવેશ કર્યો જેના વિષે સજ્જનો જાહેર કરે છે: ‘જે સચેત અને સમભાવી ધ્યાનમાં છે તે સુખદ ધ્યાનવિહારમાં છે’.

Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṁ atthaṅgamā adukkhamasukhaṁ upekkhāsatipārisuddhiṁ catutthaṁ jhānaṁ upasampajja vihāsiṁ. સુખ અને દુઃખને ત્યાગીને, પહેલાના આનંદ અને ઉદાસીના અંતને લીધે મેં ચોથા ધ્યાનમાં પ્રવેશ કર્યો અને એમાં સ્થાપિત થાયો, જેમાં સુખ અને દુઃખનો અભાવ છે અને શુદ્ધ સ્મૃતિ અને સમભાવ હોય છે.

So evaṁ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṁ abhininnāmesiṁ. So anekavihitaṁ pubbenivāsaṁ anussarāmi, જ્યારે મારું સમાધિમાં મગ્ન મન, શુદ્ધ, તેજસ્વી, નિષ્કલંકિત, દોષરહિત, નમ્ર, કાર્યક્ષમ, સ્થિર, અને અચળ હતું, ત્યારે મેં મનને પૂર્વજન્મોના જ્ઞાન તરફ વાળ્યું. મને અનેક પૂર્વજન્મો યાદ આવ્યા.

seyyathidaṁ—ekampi jātiṁ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṁsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṁvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṁvaṭṭavivaṭṭakappe: ‘amutrāsiṁ evaṁnāmo evaṅgotto evaṁvaṇṇo evamāhāro evaṁsukhadukkhappaṭisaṁvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṁ; tatrāpāsiṁ evaṁnāmo evaṅgotto evaṁvaṇṇo evamāhāro evaṁsukhadukkhappaṭisaṁvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṁ sauddesaṁ anekavihitaṁ pubbenivāsaṁ anussarāmi. એટલે કે—એક જનમ, બે જનમ, ત્રણ જનમ, ચાર જનમ, પાંચ જનમ, દસ જનમ, વીસ જનમ, ત્રીસ જનમ, ચાલીસ જનમ, પચાસ જનમ, સો જનમ, હજાર જનમ, લાખ જનમ, અનેક કલ્પોનું વિશ્વ સંકોચન, અનેક કલ્પોનું વિશ્વ વિસ્તરણ, અનેક કલ્પોનું વિશ્વ સંકોચન અને વિસ્તરણ: ‘ત્યાં મારું એવું નામ હતું, એવું ગોત્ર હતું, એવો દેખાવ હતો, એવો આહાર હતો, એવો મારો સુખદુઃખનો અનુભવ હતો, એવું મારું આયુષ્ય હતું, ત્યાંથી અવસાન થયા પછી હું બીજે સાક્ષાત થયો; ત્યાં પણ મારું એવું નામ હતું, એવું ગોત્ર હતું, એવો દેખાવ હતો, એવો આહાર હતો, એવો મારો સુખદુઃખનો અનુભવ હતો, એવું મારું આયુષ્ય હતું, ત્યાંથી અવસાન થયા પછી હું અહીં સાક્ષાત થયો’. આ રીતે મેં આકાર અને ઉદ્દેશ સહિત અનેક પૂર્વજન્મોને યાદ કર્યા.

Ayaṁ kho me, brāhmaṇa, rattiyā paṭhame yāme paṭhamā vijjā adhigatā, આ પહેલું જ્ઞાન રાતના પહેલા પહોરમાં મને પ્રાપ્ત થયું,

avijjā vihatā vijjā uppannā, tamo vihato āloko uppanno, yathā taṁ appamattassa ātāpino pahitattassa viharato. અજ્ઞાન નષ્ટ થયું અને જ્ઞાન ઉત્પન્ન થયું, અંધકાર નષ્ટ થયો અને પ્રકાશ ઉત્પન્ન થયો, મહેનતુ, આતુર, અને અડગ રહેવા વાળામાં થાય એ રીતે.

So evaṁ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṁ cutūpapātañāṇāya cittaṁ abhininnāmesiṁ. જ્યારે મારું સમાધિમાં મગ્ન મન, શુદ્ધ, તેજસ્વી, નિષ્કલંકિત, દોષરહિત, નમ્ર, કાર્યક્ષમ, સ્થિર, અને અચળ હતું, ત્યારે મેં મનને જીવોના અવસાન અને પુનર્જન્મના જ્ઞાન તરફ વાળ્યું.

So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāmi: ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṁ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṁ maraṇā apāyaṁ duggatiṁ vinipātaṁ nirayaṁ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṁ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā; te kāyassa bhedā paraṁ maraṇā sugatiṁ saggaṁ lokaṁ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānāmi. તો વિશુદ્વ અને અમાનુષ દિવ્યચક્ષુ દ્વારા મેં જીવોના અવસાન અને પુનર્જન્મ જોયા, નીચલા અને ઉંચા, સુંદર અને કદરૂપા, સુગત અને દુર્ગત. મને સમજ઼ાયું કે પોતાના કર્મોના હિસાબે કઇ રીતે જીવો પુનર્જમ લે છે: ‘આ પ્રિયજનોએ કાયા, વાણી, અને માનસિક રીતે દુરાચાર કર્યો. આર્યજનોનો અનાદર કર્યો; એમનામાં ખોટી દૃષ્ટી હતી; અને એમણે એ ખોટી દૃષ્ટીને અમલમાં મુકીને કાર્યો કર્યા; શરીર છોડીને અવસાન પછી તેઓ દુર્ગતિ, પતન, અથવા નરકમાં પણ પહોંચી ગયા; પણ આ બીજા પ્રિયજનોએ કાયા, વાણી, અને માનસિક રીતે સદાચાર કર્યો. આર્યજનોનો આદર કર્યો; એમનામાં સાચી દૃષ્ટી હતી; અને એમણે એ સાચી દૃષ્ટીને અમલમાં મુકીને કાર્યો કર્યા; શરીર છોડીને અવસાન પછી તેમની સદ્ગતિ થઇ અને સ્વર્ગલોકમાં પણ પહોંચી ગયા’. આ રીતે વિશુદ્વ અને અમાનુષ દિવ્યચક્ષુ દ્વારા મેં જીવોના અવસાન અને પુનર્જન્મ જોયા, નીચલા અને ઉંચા, સુંદર અને કદરૂપા, સુગત અને દુર્ગત. મને સમજ઼ાયું કે પોતાના કર્મોના હિસાબે કઇ રીતે જીવો પુનર્જમ લે છે.

Ayaṁ kho me, brāhmaṇa, rattiyā majjhime yāme dutiyā vijjā adhigatā, આ બીજું ખરું જ્ઞાન રાતના વચલા પહોરમાં મને પ્રાપ્ત થયું,

So evaṁ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṁ khayañāṇāya cittaṁ abhininnāmesiṁ. જ્યારે મારું સમાધિમાં મગ્ન મન, શુદ્ધ, તેજસ્વી, નિષ્કલંકિત, દોષરહિત, નમ્ર, કાર્યક્ષમ, સ્થિર, અને અચળ હતું, ત્યારે મેં મનને અશુદ્ધિઓના વિનાશ તરફ વાળ્યું.

So ‘idaṁ dukkhan’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ, ‘ayaṁ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ, ‘ayaṁ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ, ‘ayaṁ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ. તો જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ દુઃખ છે’, જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ દુઃખનો ઉદય છે’, જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ દુઃખનો નિરોધ છે’, જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ દુઃખના નિરોધની તરફ લઇ જનારો માર્ગ છે’.

‘Ime āsavā’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ, ‘ayaṁ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ, ‘ayaṁ āsavanirodho’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ, ‘ayaṁ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṁ abbhaññāsiṁ. જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ અશુદ્ધિઓ છે’, જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ અશુદ્ધિઓનો ઉદય છે’, જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ અશુદ્ધિઓનો નિરોધ છે’, જેમ ખરેખર છે તેમ સમજ઼ાયું ‘આ અશુદ્ધિઓના નિરોધની તરફ લઇ જનારો માર્ગ છે’.

Tassa me evaṁ jānato evaṁ passato kāmāsavāpi cittaṁ vimuccittha, bhavāsavāpi cittaṁ vimuccittha, avijjāsavāpi cittaṁ vimuccittha. એમ જાણીને એમ જોઇને, મારું મન કામવાસનાની અશુદ્ધિથી વિમુક્ત થયું, ભવ અશુદ્ધિથી વિમુક્ત થયું, અજ્ઞાનની અશુદ્ધિથી મુક્ત થયું.

Vimuttasmiṁ vimuttamiti ñāṇaṁ ahosi. વિમુક્ત થવાને કારણે એવું જ્ઞાન આવ્યું: હું વિમુક્ત થયો છું.

‘Khīṇā jāti, vusitaṁ brahmacariyaṁ, kataṁ karaṇīyaṁ, nāparaṁ itthattāyā’ti abbhaññāsiṁ. મને સમજ઼ પડી: ‘પુનર્જન્મનો નાશ થયો છે, બ્રહ્મચર્યનું પાલન થયું છે, જે કરવાનું હતું તે કર્યું છે, હવે કોઇ પણ જાતના અસ્તિત્વમાં પાછા આવવાનું સંભવ નથી’.

Ayaṁ kho me, brāhmaṇa, rattiyā pacchime yāme tatiyā vijjā adhigatā, આ ત્રીજું ખરું જ્ઞાન રાતના છેલ્લા પહોરમાં મને પ્રાપ્ત થયું,

Siyā kho pana te, brāhmaṇa, evamassa: બ્રાહ્મણ, તમને કદાચ એવો વિચાર આવે:

‘ajjāpi nūna samaṇo gotamo avītarāgo avītadoso avītamoho, tasmā araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevatī’ti. ‘ગૌતમ હજી પણ લોભ, ઘૃણા, અને મોહથી મુક્ત નથી, એટલા માટે હજી ગાઢ વનમાં અને એકાંતમાં રહેઠાણ રાખે છે.

Na kho panetaṁ, brāhmaṇa, evaṁ daṭṭhabbaṁ. પણ એવું ના માનો, બ્રાહ્મણ.

Dve kho ahaṁ, brāhmaṇa, atthavase sampassamāno araññavanapatthāni pantāni senāsanāni paṭisevāmi—બે વાતને લીધે હું હજી ગાઢ વન અને એકાંતમાં રહેઠાણ રાખું છું—

attano ca diṭṭhadhammasukhavihāraṁ sampassamāno, pacchimañca janataṁ anukampamāno”ti. વર્તમાનમાં સુખદ્ વિહાર માટે અને ભવિષ્યના જગતના જીવો પર અનુકંપાને લીધે”.

“Anukampitarūpā vatāyaṁ bhotā gotamena pacchimā janatā, yathā taṁ arahatā sammāsambuddhena. “ખરેખર આપ ગૌતમ સંબુદ્ધ અને અરહંત છો એટલે આપમાં ભવિષ્યના જગતના જીવો પર અનુકંપા છે.

Abhikkantaṁ, bho gotama. Abhikkantaṁ, bho gotama. ઉત્તમ, હે ગૌતમ. ઉત્તમ, હે ગૌતમ.

Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṁ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṁ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṁ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṁ dhāreyya: ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṁ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. જે રીતે આડુ થયેલને સીધું કરે, ઢાંકેલાને ઉઘાડી દે, ભૂલેલાને રસ્તો બતાડી દે, અંધકારમાં દીપજ્યોત પ્રકાશિત કરે: ‘જેમાં આંખવાળાને રૂપદર્શન થાય’; એ જ રીતે મિત્ર ગૌતમે અનેક રીતે ધર્મ પ્રકાશિત કર્યો છે.

Esāhaṁ bhavantaṁ gotamaṁ saraṇaṁ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. હું ભગવંત ગૌતમના શરણમાં જઉં છું અને ધર્મ અને સંઘના પણ.

Upāsakaṁ maṁ bhavaṁ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṁ saraṇaṁ gatan”ti. આજના દિવસથી ભગવંત ગૌતમ મને આખા જીવન માટે શરણમાં જનાર ઉપાસક તરીકે યાદ રાખે”.

Bhayabheravasuttaṁ niṭṭhitaṁ catutthaṁ. ભયભેરવ સૂત્રની સમાપ્તિ.

Previous Next