Other Translations: Deutsch , English , ગુજરાતી , ру́сский язы́к , Srpski
From:
Majjhima Nikāya 8 Zbiór mów średniej długości - mowa 8
Sallekhasutta Mowa o zaprzestaniu
Evaṁ me sutaṁ—Oto com usłyszał –
ekaṁ samayaṁ bhagavā sāvatthiyaṁ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. pewnego razu Błogosławiony przebywał niedaleko miasta Sāvatthi w klasztorze Anāthapiṇḍiki w gaju Jety.
Atha kho āyasmā mahācundo sāyanhasamayaṁ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṁ abhivādetvā ekamantaṁ nisīdi. Ekamantaṁ nisinno kho āyasmā mahācundo bhagavantaṁ etadavoca: W tym czasie, późnym popołudniem, Czcigodny Mahācunda powstawszy z odosobnienia medytacyjnego, przybył do Błogosławionego. Przybliżywszy się do Błogosławionego, złożył z wielkim szacunkiem ukłon, a następnie usiadł z boku. Siedząc obok, rzekł do Błogosławionego:
“yā imā, bhante, anekavihitā diṭṭhiyo loke uppajjanti—„Na świecie powstaje, Bhante, wiele różnych poglądów –
attavādapaṭisaṁyuttā vā lokavādapaṭisaṁyuttā vā—czy to związanych z doktrynami o istocie, czy z doktrynami o świecie.
ādimeva nu kho, bhante, bhikkhuno manasikaroto evametāsaṁ diṭṭhīnaṁ pahānaṁ hoti, evametāsaṁ diṭṭhīnaṁ paṭinissaggo hotī”ti? Bhante, czy od samego początku w mnichu praktykującym nakierowywanie umysłu następuje porzucenie takowych poglądów, następuje poniechanie takowych poglądów?”.
“Yā imā, cunda, anekavihitā diṭṭhiyo loke uppajjanti—„Na świecie powstaje, Cundo, wiele różnych poglądów –
attavādapaṭisaṁyuttā vā lokavādapaṭisaṁyuttā vā—czy to związanych z doktrynami o istocie, czy związanych z doktrynami o świecie.
yattha cetā diṭṭhiyo uppajjanti yattha ca anusenti yattha ca samudācaranti taṁ ‘netaṁ mama, nesohamasmi, na me so attā’ti—evametaṁ yathābhūtaṁ sammappaññā passato evametāsaṁ diṭṭhīnaṁ pahānaṁ hoti, evametāsaṁ diṭṭhīnaṁ paṭinissaggo hoti. Jeśli tam, gdzie pojawiają się te poglądy, gdzie leżą u podstaw, gdzie zwykle występują, dojdzie do postrzegania z właściwą mądrością, zgodnie z rzeczywistością: »To nie moje, tym nie jestem, to nie jest moje ‘ja’« – to w taki sposób następuje porzucenie takowych poglądów, następuje poniechanie takowych poglądów.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṁ savicāraṁ vivekajaṁ pītisukhaṁ paṭhamaṁ jhānaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich, oddzielony od przyjemności zmysłowych, oddzielony od szkodliwych stanów, wraz z przywodzącym rozpatrywaniem, jak też z utrzymywanym dochodzeniem oraz z radosnym uniesieniem i błogością, zrodzonymi z odosobnienia, osiągnąłby pierwszą jhānę i przebywałby w niej.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Diṭṭhadhammasukhavihārā ete ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są przyjemne przebywania w doczesności.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu vitakkavicārānaṁ vūpasamā ajjhattaṁ sampasādanaṁ cetaso ekodibhāvaṁ avitakkaṁ avicāraṁ samādhijaṁ pītisukhaṁ dutiyaṁ jhānaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich, wraz z uspokojeniem przywodzącego rozpatrywania i utrzymywanego dochodzenia, osiągnąłby drugą jhānę i przebywałby w niej, jej cechy to wewnętrzne wyciszenie i ujednolicenie umysłu, jak też brak przywodzącego rozpatrywania i brak utrzymywanego dochodzenia, zawiera radosne uniesienie i błogość zrodzone ze skupienia.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Diṭṭhadhammasukhavihārā ete ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są przyjemne przebywania w doczesności.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihareyya, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṁvedeyya, yaṁ taṁ ariyā ācikkhanti: ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṁ jhānaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich wraz z wygaszeniem radosnego uniesienia, może przebywać w zrównoważeniu, będąc uważnym, mając przejrzyste pojmowanie, osiągnąłby trzecią jhānę i przebywałby w niej, odczuwając na własnej skórze tę przyjemność, którą Szlachetni wychwalają: »Przyjemnie przebywa ten, kto zrównoważony i uważny«.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Diṭṭhadhammasukhavihārā ete ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są przyjemne przebywania w doczesności.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṁ atthaṅgamā adukkhamasukhaṁ upekkhāsatipārisuddhiṁ catutthaṁ jhānaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich który wyzbywszy się przyjemności, wyzbywszy się bólu, po wcześniejszym odsunięciu błogości i krzywdy, osiągnąłby czwartą jhānę, która jest ani przyjemna, ani bolesna, i może przebywałby w niej z czystą uważnością dzięki zrównoważeniu.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Diṭṭhadhammasukhavihārā ete ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są przyjemne przebywania w doczesności.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṁ samatikkamā, paṭighasaññānaṁ atthaṅgamā, nānattasaññānaṁ amanasikārā, ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich po wykroczeniu poza wszelkie rozpoznawanie form subtelnej materii, po zaniku oporu związanego z oddziaływaniem percepcji zmysłowej, bez nakierowywaniu umysłu na postrzeganie różnorodności, pomyśli: »Nieskończona przestrzeń«, osiągnąłby podstawę nieskończonej przestrzeni i przebywałby w niej.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Santā ete vihārā ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są spokojne przebywania.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṁ samatikkamma ‘anantaṁ viññāṇan’ti viññāṇañcāyatanaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich po wykroczeniu poza wszelkie podstawy nieskończonej przestrzeni, pomyśli: »Nieskończona świadomość« osiągnąłby podstawę nieskończonej świadomości i przebywałby w niej.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Santā ete vihārā ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są spokojne przebywania.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṁ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich po wykroczeniu poza wszelkie podstawy nieskończonej świadomości, pomyśli: »Nie ma nic« osiągnąłby podstawę nicości i przebywałby w niej.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Santā ete vihārā ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są spokojne przebywania.
Ṭhānaṁ kho panetaṁ, cunda, vijjati yaṁ idhekacco bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṁ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṁ upasampajja vihareyya. Może się tak stać, Cundo, że jakiś mnich po wykroczeniu poza wszelkie podstawy nicości, osiągnąłby podstawę ani przytomności, ani nieprzytomności i przebywałby w niej.
Tassa evamassa: Mógłby on tak pomyśleć:
‘sallekhena viharāmī’ti. »Przebywam w zaprzestaniu«.
Na kho panete, cunda, ariyassa vinaye sallekhā vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych nie tak jednak nazywa się zaprzestanie.
Santā ete vihārā ariyassa vinaye vuccanti. W Dyscyplinie Szlachetnych tak nazywane są spokojne przebywania.
1. Sallekhapariyāya 1. Porządek poszczególnych typów zaprzestania
Idha kho pana vo, cunda, sallekho karaṇīyo. Chodzi tu o to, Cundo, że zaprzestanie powinno być przez ciebie praktykowane.
‘Pare vihiṁsakā bhavissanti, mayamettha avihiṁsakā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być okrutni, my natomiast nie będziemy okrutnymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare pāṇātipātī bhavissanti, mayamettha pāṇātipātā paṭiviratā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być zabójcami żywych istot, my natomiast będziemy powstrzymywać się od zabijania żywych istot«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare adinnādāyī bhavissanti, mayamettha adinnādānā paṭiviratā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy biorą to, co nie było im dane, my natomiast będziemy powstrzymywać się od brania tego, co nie zostało nam dane«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare abrahmacārī bhavissanti, mayamettha brahmacārī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy wiodą nieświęty żywot, my natomiast będziemy wiedli święty żywot«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare musāvādī bhavissanti, mayamettha musāvādā paṭiviratā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy mówią fałszywie, my natomiast będziemy powstrzymywać się od fałszywej mowy«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare pisuṇavācā bhavissanti, mayamettha pisuṇāya vācāya paṭiviratā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy mówią dzieląco, my natomiast będziemy powstrzymywać się od dzielącej mowy«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare pharusavācā bhavissanti, mayamettha pharusāya vācāya paṭiviratā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy mówią szorstko, my natomiast będziemy powstrzymywać się od szorstkiej mowy«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare samphappalāpī bhavissanti, mayamettha samphappalāpā paṭiviratā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy poddają się czczej paplaninie, my natomiast będziemy powstrzymywać się od czczej paplaniny«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare abhijjhālū bhavissanti, mayamettha anabhijjhālū bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być pożądliwi, my natomiast nie będziemy pożądliwymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare byāpannacittā bhavissanti, mayamettha abyāpannacittā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi o podłym sercu, my natomiast nie będziemy mieli podłego serca«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchādiṭṭhī bhavissanti, mayamettha sammādiṭṭhī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwy pogląd, my natomiast będziemy rozwijali Właściwy Pogląd«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāsaṅkappā bhavissanti, mayamettha sammāsaṅkappā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwe nastawienie, my natomiast będziemy rozwijali Właściwe Nastawienie«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāvācā bhavissanti, mayamettha sammāvācā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwą mowę, my natomiast będziemy rozwijali Właściwą Mowę«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchākammantā bhavissanti, mayamettha sammākammantā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwe działanie, my natomiast będziemy rozwijali Właściwe Działanie«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāājīvā bhavissanti, mayamettha sammāājīvā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwy sposób życia, my natomiast będziemy rozwijali Właściwy Sposób Życia«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāvāyāmā bhavissanti, mayamettha sammāvāyāmā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwy wysiłek, my natomiast będziemy rozwijali Właściwy Wysiłek«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāsatī bhavissanti, mayamettha sammāsatī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwą uważność, my natomiast będziemy rozwijali Właściwą Uważność«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāsamādhi bhavissanti, mayamettha sammāsamādhī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwe skupienie, my natomiast będziemy rozwijali Właściwe Skupienie«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāñāṇī bhavissanti, mayamettha sammāñāṇī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwe zrozumienie, my natomiast będziemy rozwijali Właściwe Zrozumienie«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare micchāvimuttī bhavissanti, mayamettha sammāvimuttī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy rozwijają niewłaściwe wyzwolenie, my natomiast będziemy rozwijali Właściwe Wyzwolenie«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare thinamiddhapariyuṭṭhitā bhavissanti, mayamettha vigatathinamiddhā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być ogarnięci odrętwieniem i ospałością, my natomiast będziemy powstrzymywać się od odrętwienia i ospałości«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare uddhatā bhavissanti, mayamettha anuddhatā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być niezrównoważeni, my natomiast nie będziemy niezrównoważonymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare vicikicchī bhavissanti, mayamettha tiṇṇavicikicchā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy mają wątpliwości, my natomiast będziemy tymi, którzy przekroczyli wątpliwości«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare kodhanā bhavissanti, mayamettha akkodhanā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być gniewni, my natomiast nie będziemy gniewnymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare upanāhī bhavissanti, mayamettha anupanāhī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy żywią urazę, my natomiast nie będziemy żywić urazy«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare makkhī bhavissanti, mayamettha amakkhī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy szydzą z innych, my natomiast nie będziemy szydzić z innych«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare paḷāsī bhavissanti, mayamettha apaḷāsī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być bezlitośni, my natomiast nie będziemy bezlitosnymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare issukī bhavissanti, mayamettha anissukī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być zazdrośni, my natomiast nie będziemy zazdrosnymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare maccharī bhavissanti, mayamettha amaccharī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być skąpi, my natomiast nie będziemy skąpymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare saṭhā bhavissanti, mayamettha asaṭhā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być skryci, my natomiast nie będziemy skrytymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare māyāvī bhavissanti, mayamettha amāyāvī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy tworzą pozory, my natomiast nie będziemy tworzyli pozorów«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare thaddhā bhavissanti, mayamettha atthaddhā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być uparci, my natomiast nie będziemy upartymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare atimānī bhavissanti, mayamettha anatimānī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy mają wysokie mniemanie o sobie, my natomiast nie będziemy mieli wysokiego mniemania o sobie«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare dubbacā bhavissanti, mayamettha suvacā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy niechętnie przyjmują pouczenia, my natomiast chętnie będziemy przyjmować pouczenia«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare pāpamittā bhavissanti, mayamettha kalyāṇamittā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy mają złych przyjaciół, my natomiast będziemy mieli pięknych przyjaciół w Dhammie«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare pamattā bhavissanti, mayamettha appamattā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być leniwi, my natomiast będziemy niestrudzonymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare assaddhā bhavissanti, mayamettha saddhā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy nie mają wiary, my natomiast będziemy mieli wiarę«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare ahirikā bhavissanti, mayamettha hirimanā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być bezwstydni, my natomiast będziemy mieli poczucie wstydu«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare anottāpī bhavissanti, mayamettha ottāpī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być bez skrupułów, my natomiast będziemy mieli skrupuły«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare appassutā bhavissanti, mayamettha bahussutā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy są niedouczeni, my natomiast będziemy douczonymi«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare kusītā bhavissanti, mayamettha āraddhavīriyā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy nie mają zapału, my natomiast będziemy mieli inicjującą energię«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare muṭṭhassatī bhavissanti, mayamettha upaṭṭhitassatī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy mają rozproszoną uważność, my natomiast będziemy mieli ustanowioną uważność«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare duppaññā bhavissanti, mayamettha paññāsampannā bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być nierozumni, my natomiast będziemy mieli osiagniętą mądrość«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
‘Pare sandiṭṭhiparāmāsī ādhānaggāhī duppaṭinissaggī bhavissanti, mayamettha asandiṭṭhiparāmāsī anādhānaggāhī suppaṭinissaggī bhavissāmā’ti sallekho karaṇīyo. »Inni mogą być tymi, którzy przywierają do swoich poglądów, z zawzięciem je utrzymują, z trudem je puszczają, my natomiast nie będziemy przywierać do swoich poglądów, nie będziemy z zawzięciem ich utrzymywać, z łatwością je puścimy«, tak powinno być praktykowane zaprzestanie.
2. Cittupapādapariyāya 2. Porządek poszczególnych typów powstawania w umyśle
Cittuppādampi kho ahaṁ, cunda, kusalesu dhammesu bahukāraṁ vadāmi, ko pana vādo kāyena vācāya anuvidhīyanāsu. Powiadam ci, Cundo, powstanie w umyśle zdrowych stanów ma wielkie znaczenie, a co dopiero powiedzieć o zgodnych z tymi cielesnymi i werbalnymi działaniami.
Tasmātiha, cunda, ‘pare vihiṁsakā bhavissanti, mayamettha avihiṁsakā bhavissāmā’ti cittaṁ uppādetabbaṁ. Dlatego też, Cundo, »Inni mogą być okrutni, my natomiast nie będziemy okrutnymi«, niech taki stan powstanie w umyśle.
‘Pare pāṇātipātī bhavissanti, mayamettha pāṇātipātā paṭiviratā bhavissāmā’ti cittaṁ uppādetabbaṁ …pe… »Inni mogą być zabójcami żywych istot, my natomiast będziemy powstrzymywać się od zabijania żywych istot«, niech taki stan powstanie w umyśle. (…)
‘pare sandiṭṭhiparāmāsī ādhānaggāhī duppaṭinissaggī bhavissanti, mayamettha asandiṭṭhiparāmāsī anādhānaggāhī suppaṭinissaggī bhavissāmā’ti cittaṁ uppādetabbaṁ. »Inni mogą być tymi, którzy przywierają do swoich poglądów, z zawzięciem je utrzymują, z trudem je puszczają, my natomiast nie będziemy przywierać do swoich poglądów, nie będziemy z zawzięciem ich utrzymywać, z łatwością je puścimy«, niech taki stan powstanie w umyśle.
3. Parikkamanapariyāya 3. Porządek poszczególnych typów obejścia
Seyyathāpi, cunda, visamo maggo assa, tassa añño samo maggo parikkamanāya; To tak jakby, Cundo, była nierówna ścieżka i inna, równa ścieżka, którą można by obejść tę pierwszą,
seyyathā vā pana, cunda, visamaṁ titthaṁ assa, tassa aññaṁ samaṁ titthaṁ parikkamanāya; albo tak jakby był nierówny bród i inny, równy bród, którym można by obejść ten pierwszy.
evameva kho, cunda, vihiṁsakassa purisapuggalassa avihiṁsā hoti parikkamanāya, pāṇātipātissa purisapuggalassa pāṇātipātā veramaṇī hoti parikkamanāya, adinnādāyissa purisapuggalassa adinnādānā veramaṇī hoti parikkamanāya, abrahmacārissa purisapuggalassa abrahmacariyā veramaṇī hoti parikkamanāya, musāvādissa purisapuggalassa musāvādā veramaṇī hoti parikkamanāya, pisuṇavācassa purisapuggalassa pisuṇāya vācāya veramaṇī hoti parikkamanāya, pharusavācassa purisapuggalassa pharusāya vācāya veramaṇī hoti parikkamanāya, samphappalāpissa purisapuggalassa samphappalāpā veramaṇī hoti parikkamanāya, abhijjhālussa purisapuggalassa anabhijjhā hoti parikkamanāya, byāpannacittassa purisapuggalassa abyāpādo hoti parikkamanāya. Tam samo, Cundo, osoba okrutna może obejść to przez niebycie okrutną, osoba zabijająca żywe istoty może obejść to przez powstrzymywanie się od zabijania żywych istot, osoba biorąca to, co nie było jej dane może obejść to przez powstrzymywanie się od brania tego, co nie zostało jej dane, osoba wiodąca nieświęty żywot może obejść to przez wiedzenie świętego życia, osoba mówiąca fałszywie może obejść to przez powstrzymywanie się od fałszywej mowy, osoba mówiąca dzieląco może obejść to przez powstrzymywanie się od dzielącej mowy, osoba mówiąca szorstko może obejść to przez powstrzymywanie się od szorstkiej mowy, osoba poddająca się czczej paplaninie może obejść to przez powstrzymywanie się od czczej paplaniny, osoba pożądliwa może obejść to przez niebycie pożądliwą, osoba o podłym sercu może obejść to przez niebycie tą, która ma podłe serce.
Micchādiṭṭhissa purisapuggalassa sammādiṭṭhi hoti parikkamanāya, micchāsaṅkappassa purisapuggalassa sammāsaṅkappo hoti parikkamanāya, micchāvācassa purisapuggalassa sammāvācā hoti parikkamanāya, micchākammantassa purisapuggalassa sammākammanto hoti parikkamanāya, micchāājīvassa purisapuggalassa sammāājīvo hoti parikkamanāya, micchāvāyāmassa purisapuggalassa sammāvāyāmo hoti parikkamanāya, micchāsatissa purisapuggalassa sammāsati hoti parikkamanāya, micchāsamādhissa purisapuggalassa sammāsamādhi hoti parikkamanāya, micchāñāṇissa purisapuggalassa sammāñāṇaṁ hoti parikkamanāya, micchāvimuttissa purisapuggalassa sammāvimutti hoti parikkamanāya. Osoba z niewłaściwym poglądem może obejść to przez Właściwy Pogląd, osoba z niewłaściwym nastawieniem może obejść to przez Właściwe Nastawienie, osoba z niewłaściwą mową może obejść to przez Właściwą Mowę, osoba z niewłaściwym działaniem może obejść to przez Właściwe Działanie, osoba z niewłaściwym sposobem życia może obejść to przez Właściwy Sposób Życia, osoba z niewłaściwym wysiłkiem może obejść to przez Właściwy Wysiłek, osoba z niewłaściwą uważnością może obejść to przez Właściwą Uważność, osoba z niewłaściwym skupieniem może obejść to przez Właściwe Skupienie, osoba z niewłaściwym zrozumieniem może obejść to przez Właściwe Zrozumienie, osoba z niewłaściwym wyzwoleniem może obejść to przez Właściwe Wyzwolenie.
Thinamiddhapariyuṭṭhitassa purisapuggalassa vigatathinamiddhatā hoti parikkamanāya, uddhatassa purisapuggalassa anuddhaccaṁ hoti parikkamanāya, vicikicchissa purisapuggalassa tiṇṇavicikicchatā hoti parikkamanāya, kodhanassa purisapuggalassa akkodho hoti parikkamanāya, upanāhissa purisapuggalassa anupanāho hoti parikkamanāya, makkhissa purisapuggalassa amakkho hoti parikkamanāya, paḷāsissa purisapuggalassa apaḷāso hoti parikkamanāya, issukissa purisapuggalassa anissukitā hoti parikkamanāya, maccharissa purisapuggalassa amacchariyaṁ hoti parikkamanāya, saṭhassa purisapuggalassa asāṭheyyaṁ hoti parikkamanāya, māyāvissa purisapuggalassa amāyā hoti parikkamanāya, thaddhassa purisapuggalassa atthaddhiyaṁ hoti parikkamanāya, atimānissa purisapuggalassa anatimāno hoti parikkamanāya, dubbacassa purisapuggalassa sovacassatā hoti parikkamanāya, pāpamittassa purisapuggalassa kalyāṇamittatā hoti parikkamanāya, pamattassa purisapuggalassa appamādo hoti parikkamanāya, assaddhassa purisapuggalassa saddhā hoti parikkamanāya, ahirikassa purisapuggalassa hirī hoti parikkamanāya, anottāpissa purisapuggalassa ottappaṁ hoti parikkamanāya, appassutassa purisapuggalassa bāhusaccaṁ hoti parikkamanāya, kusītassa purisapuggalassa vīriyārambho hoti parikkamanāya, muṭṭhassatissa purisapuggalassa upaṭṭhitassatitā hoti parikkamanāya, duppaññassa purisapuggalassa paññāsampadā hoti parikkamanāya, sandiṭṭhiparāmāsiādhānaggāhiduppaṭinissaggissa purisapuggalassa asandiṭṭhiparāmāsianādhānaggāhisuppaṭinissaggitā hoti parikkamanāya. Osoba ogarnięta odrętwieniem i ospałością może obejść to przez powstrzymywanie się od odrętwienia i ospałości, osoba niezrównoważona może obejść to przez niebycie niezrównoważoną, osoba mająca wątpliwości może obejść to przez przekroczenie wątpliwości, osoba gniewna może obejść to przez niebycie gniewną, osoba żywiąca urazę może obejść to przez nieżywienie urazy, osoba szydząca z innych może obejść to przez nieszydzenie z innych, osoba bezlitosna może obejść to przez niebycie bezlitosną, osoba zazdrosna może obejść to przez niebycie zazdrosną, osoba skąpa może obejść to przez niebycie skąpą, osoba skryta może obejść to przez niebycie skrytą, osoba tworząca pozory może obejść to przez nietworzenie pozorów, osoba uparta może obejść to przez niebycie upartą, osoba mająca wysokie mniemanie o sobie może obejść to przez nieposiadanie wysokiego mniemania o sobie, osoba niechętnie przyjmująca pouczenia może obejść to przez przyjmowanie pouczeń, osoba mająca złych przyjaciół może obejść to przez posiadanie pięknych przyjaciół w Dhammie, osoba leniwa może obejść to przez bycie niestrudzoną, osoba, która nie ma wiary może obejść to przez posiadanie wiary, osoba bezwstydna może obejść to przez posiadanie poczucie wstydu, osoba bez skrupułów może obejść to przez posiadanie skrupułów, osoba niedouczona może obejść to przez bycie douczoną, osoba, która nie ma zapału może obejść to przez posiadanie inicjującej energii, osoba, która ma rozproszoną uważność może obejść to przez posiadanie ustanowionej uważności, osoba nierozumna może obejść to przez posiadanie osiagniętej mądrości, osoba, która przywiera do swoich poglądów, z zawzięciem je utrzymuje, z trudem je puszcza może obejść to przez nieprzywieranie do swoich poglądów, nieutrzymywanie ich z zawzięciem, puszczanie ich z łatwością.
4. Uparibhāgapariyāya 4. Porządek poszczególnych typów podążania ku wyższemu
Seyyathāpi, cunda, ye keci akusalā dhammā sabbe te adhobhāgaṅgamanīyā, ye keci kusalā dhammā sabbe te uparibhāgaṅgamanīyā; Tak jak, Cundo, wszelkie niezdrowe stany powinny wieść w dół, tak też wszelkie zdrowe stany powinny wieść w górę.
evameva kho, cunda, vihiṁsakassa purisapuggalassa avihiṁsā hoti uparibhāgāya, pāṇātipātissa purisapuggalassa pāṇātipātā veramaṇī hoti uparibhāgāya …pe… Tak samo, Cundo, osoba okrutna, gdy przestanie być okrutna, ku wyższemu pójdzie, osoba zabijająca żywe istoty, gdy powstrzyma się od zabijania żywych istot, ku wyższemu pójdzie, (…)
sandiṭṭhiparāmāsiādhānaggāhiduppaṭinissaggissa purisapuggalassa asandiṭṭhiparāmāsianādhānaggāhisuppaṭinissaggitā hoti uparibhāgāya. osoba przywierająca do swoich poglądów, z zawzięciem je utrzymująca, z trudem je puszczająca, gdy nie przywiera do swoich poglądów, nie utrzymuje ich z zawzięciem, gdy z łatwością je puszcza, ku wyższemu pójdzie.
5. Parinibbānapariyāya 5. Porządek poszczególnych typów podążania ku pełnemu wygaszeniu
So vata, cunda, attanā palipapalipanno paraṁ palipapalipannaṁ uddharissatīti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. Cundo, nie jest możliwe, by ten, kto ugrzązł w bagnie, mógł wyciągnąć innego, który ugrzązł w bagnie.
So vata, cunda, attanā apalipapalipanno paraṁ palipapalipannaṁ uddharissatīti ṭhānametaṁ vijjati. Jest za to możliwe, że ten, kto nie ugrzązł w bagnie, może wyciągnąć innego, który ugrzązł w bagnie.
So vata, cunda, attanā adanto avinīto aparinibbuto paraṁ damessati vinessati parinibbāpessatīti netaṁ ṭhānaṁ vijjati. Nie jest możliwe, by ten, kto sam nie jest powściągliwy, zdyscyplinowany i w pełni wygaszony, mógł powściągnąć, zdyscyplinować i w pełni wygasić innych.
So vata, cunda, attanā danto vinīto parinibbuto paraṁ damessati vinessati parinibbāpessatīti ṭhānametaṁ vijjati. Jest za to możliwe, że ten, kto sam jest powściągliwy, zdyscyplinowany i w pełni wygaszony, może powściągnąć, zdyscyplinować i w pełni wygasić innych.
Evameva kho, cunda, vihiṁsakassa purisapuggalassa avihiṁsā hoti parinibbānāya, pāṇātipātissa purisapuggalassa pāṇātipātā veramaṇī hoti parinibbānāya. Tak samo, Cundo, osoba okrutna, przestając być okrutna, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie, osoba zabijająca żywe istoty, powstrzymując się od zabijania żywych istot, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Adinnādāyissa purisapuggalassa adinnādānā veramaṇī hoti parinibbānāya. Osoba biorąca to, co nie było jej dane, powstrzymując się od brania tego, co nie zostało jej dane, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Abrahmacārissa purisapuggalassa abrahmacariyā veramaṇī hoti parinibbānāya. Osoba wiodąca nieświęty żywot, przestając wieść nieświęty żywot, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Musāvādissa purisapuggalassa musāvādā veramaṇī hoti parinibbānāya. Osoba mówiąca fałszywie, powstrzymując się od fałszywej mowy, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Pisuṇavācassa purisapuggalassa pisuṇāya vācāya veramaṇī hoti parinibbānāya. Osoba mówiąca dzieląco, powstrzymując się od dzielącej mowy, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Pharusavācassa purisapuggalassa pharusāya vācāya veramaṇī hoti parinibbānāya. Osoba mówiąca szorstko, powstrzymując się od szorstkiej mowy, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Samphappalāpissa purisapuggalassa samphappalāpā veramaṇī hoti parinibbānāya. Osoba poddająca się czczej paplaninie, powstrzymując się od czczej paplaniny, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Abhijjhālussa purisapuggalassa anabhijjhā hoti parinibbānāya. Osoba pożądliwa, przestając być pożądliwa, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Byāpannacittassa purisapuggalassa abyāpādo hoti parinibbānāya. Osoba o podłym sercu, przestając być tą, która ma podłe serce, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchādiṭṭhissa purisapuggalassa sammādiṭṭhi hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym poglądem, mając Właściwy Pogląd, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāsaṅkappassa purisapuggalassa sammāsaṅkappo hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym nastawieniem, mając Właściwe Nastawienie, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāvācassa purisapuggalassa sammāvācā hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwą mową, mając Właściwą Mowę, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchākammantassa purisapuggalassa sammākammanto hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym działaniem, mając Właściwe Działanie, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāājīvassa purisapuggalassa sammāājīvo hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym sposobem życia, mając Właściwy Sposób Życia, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāvāyāmassa purisapuggalassa sammāvāyāmo hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym wysiłkiem, mając Właściwy Wysiłek, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāsatissa purisapuggalassa sammāsati hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwą uważnością, mając Właściwą Uważność, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāsamādhissa purisapuggalassa sammāsamādhi hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym skupieniem, mając Właściwe Skupienie, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāñāṇissa purisapuggalassa sammāñāṇaṁ hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym zrozumieniem, mając Właściwe Zrozumienie, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Micchāvimuttissa purisapuggalassa sammāvimutti hoti parinibbānāya. Osoba z niewłaściwym wyzwoleniem, mając Właściwe Wyzwolenie, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Thinamiddhapariyuṭṭhitassa purisapuggalassa vigatathinamiddhatā hoti parinibbānāya. Osoba ogarnięta odrętwieniem i ospałością, powstrzymując się od odrętwienia i ospałości, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Uddhatassa purisapuggalassa anuddhaccaṁ hoti parinibbānāya. Osoba niezrównoważona, przestając być niezrównoważona, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Vicikicchissa purisapuggalassa tiṇṇavicikicchatā hoti parinibbānāya. Osoba mająca wątpliwości, przekraczając wątpliwości, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Kodhanassa purisapuggalassa akkodho hoti parinibbānāya. Osoba gniewna, przestając być gniewna, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Upanāhissa purisapuggalassa anupanāho hoti parinibbānāya. Osoba żywiąca urazę, przestając żywić urazę, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Makkhissa purisapuggalassa amakkho hoti parinibbānāya. Osoba szydząca z innych, przestając szydzić z innych, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Paḷāsissa purisapuggalassa apaḷāso hoti parinibbānāya. Osoba bezlitosna, przestając być bezlitosna, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Issukissa purisapuggalassa anissukitā hoti parinibbānāya. Osoba zazdrosna, przestając być zazdrosna, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Maccharissa purisapuggalassa amacchariyaṁ hoti parinibbānāya. Osoba skąpa, przestając być skąpa, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Saṭhassa purisapuggalassa asāṭheyyaṁ hoti parinibbānāya. Osoba skryta, przestając być skryta, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Māyāvissa purisapuggalassa amāyā hoti parinibbānāya. Osoba tworząca pozory, nie tworząc pozorów, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Thaddhassa purisapuggalassa atthaddhiyaṁ hoti parinibbānāya. Osoba uparta, przestając być uparta, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Atimānissa purisapuggalassa anatimāno hoti parinibbānāya. Osoba mająca wysokie mniemanie o sobie, nieposiadając wysokiego mniemania o sobie, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Dubbacassa purisapuggalassa sovacassatā hoti parinibbānāya. Osoba niechętnie przyjmująca pouczenia, przyjmując pouczenia, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Pāpamittassa purisapuggalassa kalyāṇamittatā hoti parinibbānāya. Osoba mająca złych przyjaciół, posiadając pięknych przyjaciół w Dhammie, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Pamattassa purisapuggalassa appamādo hoti parinibbānāya. Osoba leniwa, będąc niestrudzona, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Assaddhassa purisapuggalassa saddhā hoti parinibbānāya. Osoba, która nie ma wiary, posiadając wiarę, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Ahirikassa purisapuggalassa hirī hoti parinibbānāya. Osoba bezwstydna, posiadając poczucie wstydu, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Anottāpissa purisapuggalassa ottappaṁ hoti parinibbānāya. Osoba bez skrupułów, posiadając skrupuły, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Appassutassa purisapuggalassa bāhusaccaṁ hoti parinibbānāya. Osoba niedouczona, będąc douczona, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Kusītassa purisapuggalassa vīriyārambho hoti parinibbānāya. Osoba, która nie ma zapału, posiadając inicjującą energię, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Muṭṭhassatissa purisapuggalassa upaṭṭhitassatitā hoti parinibbānāya. Osoba, która ma rozproszoną uważność, posiadając ustanowioną uważność, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Duppaññassa purisapuggalassa paññāsampadā hoti parinibbānāya. Osoba nierozumna, posiadając osiagniętą mądrość, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Sandiṭṭhiparāmāsiādhānaggāhiduppaṭinissaggissa purisapuggalassa asandiṭṭhiparāmāsianādhānaggāhisuppaṭinissaggitā hoti parinibbānāya. Osoba przywierająca do swoich poglądów, z zawzięciem je utrzymująca, z trudem je puszczająca, nie przywierając do swoich poglądów, nie utrzymując ich z zawzięciem, z łatwością je puszcza, ku pełnemu wygaszeniu pójdzie.
Iti kho, cunda, desito mayā sallekhapariyāyo, desito cittuppādapariyāyo, desito parikkamanapariyāyo, desito uparibhāgapariyāyo, desito parinibbānapariyāyo. Tak oto, Cundo, porządek poszczególnych typów zaprzestania został przeze mnie wyłożony, porządek poszczególnych typów powstawania w umyśle został wyłożony, porządek poszczególnych typów obejścia został wyłożony, porządek poszczególnych typów podążania ku wyższemu został wyłożony, porządek poszczególnych typów podążania ku pełnemu wygaszeniu został wyłożony.
Yaṁ kho, cunda, satthārā karaṇīyaṁ sāvakānaṁ hitesinā anukampakena anukampaṁ upādāya, kataṁ vo taṁ mayā. Cundo, to co współczujący nauczyciel powinien zrobić dla swych uczniów, powodowany współczuciem, dla ich własnego dobra – to zostało przeze mnie zrobione.
Etāni, cunda, rukkhamūlāni, etāni suññāgārāni, jhāyatha, cunda, mā pamādattha, mā pacchāvippaṭisārino ahuvattha—ayaṁ kho amhākaṁ anusāsanī”ti. Oto są, Cundo, korzenie drzew, oto są puste pomieszczenia, praktykujcie jhāny mnisi, nie bądźcie niedbali, abyście tego później nie żałowali. To jest moje przesłanie dla was”.
Idamavoca bhagavā. To właśnie powiedział Błogosławiony.
Attamano āyasmā mahācundo bhagavato bhāsitaṁ abhinandīti. Uradowany Czcigodny Mahācunda rozkoszował się słowami Błogosławionego.
Catuttālīsapadā vuttā, O czterdzestu czterech podstawach tu powiedziano,
sandhayo pañca desitā; wyłożonych na pięć sposobów.
Sallekho nāma suttanto, O zaprzestaniu nazwa tej mowy,
gambhīro sāgarūpamoti. głęboka ona niczym ocean.
Sallekhasuttaṁ niṭṭhitaṁ aṭṭhamaṁ. Koniec – ósmej w zbiorze – mowy o zaprzestaniu.