Theravadan

Other Translations: English , ພາສາລາວ

From: Jayasāro Bhikkhu

Previous Next

Dvemātikāpāḷi ปาฬิสิกขาบท ๒ คัมภีร์

Theravāda Bhikkhupātimokkha ภิกขุปาติโมกข์ เถรวาท

Pubbakaraṇaṁ บุพพกรณ์ (ธุระที่ต้องทำในเบื้องต้น)

Sammajjanī padīpo ca, udakaṁ āsanena ca; การปัดกวาดโรงอุโบสถ การตามประทีป การตั้งน้ำใช้น้ำฉัน และการปูอาสนะ;

Uposathassa etāni, “pubbakaraṇa”nti vuccati. คือ องค์ของบุพกรณ์ของอุโบสถทั้ง ๔ อย่าง.

Pubbakiccaṁ บุพพกิจ (ธุระที่ต้องทำก่อน)

Chanda, pārisuddhi, utukkhānaṁ, bhikkhugaṇanā ca ovādo; การนำฉันทะมา การบอกความบริสุทธิ์ การบอกฤดู และการให้โอวาทภิกขุ;

Uposathassa etāni, “pubbakicca”nti vuccati. คือ องค์ของบุพกิจทั้ง ໔ อย่าง.

Pattakallaaṅgā ความพรั่งพร้อม

Uposatho, yāvatikā ca bhikkhū kammappattā; มีองค์ ๔ คือ เป็นวันอุโบสถ เป็นภิกขุผู้ควรถึงกรรม;

Sabhāgāpattiyo ca na vijjanti; เป็นผู้ที่ไม่ต้องสภากาบัติ;

Vajjanīyā ca puggalā tasmiṁ na honti, “pattakalla”nti vuccati. บุคคลผู้ควรเว้น ไม่มีในหัตถบาสสงฆ์นั้น.

Pubbakaraṇapubbakiccāni samāpetvā desitāpattikassa samaggassa bhikkhusaṅghassa anumatiyā pātimokkhaṁ uddisituṁ ārādhanaṁ karoma. ข้าพเจ้าขอเชื้อเชิญ ผู้ทําบุพพกรณ์บุพพกิจสำเร็จดีแล้วที่อยู่ที่นี้ ผู้พร้อมเพรียงกัน ผู้มีอาบัติอันถูกบอกเทศนาแล้ว เพื่อสวดปาฏิโมกข์ โดยอนุมัติแห่งหมู่ภิกขุสงฆ์.

Nidānuddeso นิทานุทเทส (คำไขขยายความ)

Suṇātu me bhante saṅgho. ข้าแต่ภิกขุนีสงฆ์ผู้เจริญ ขอจงฟังเถิด.

Ajjuposatho pannaraso, อุโบสถวันนี้ที่ ๑๕,

yadi saṅghassa pattakallaṁ, saṅgho uposathaṁ kareyya, pātimokkhaṁ uddiseyya. ถ้าความพรั่งพร้อม ของสงฆ์ถึงที่แล้ว เราทั้งหลายพึงทำอุโบสถ พึงแสดงซึ่งปาฏิโมกข์ด้วยกัน.

Kiṁ saṅghassa pubbakiccaṁ? บุพพกิจอะไรๆ ของสงฆ์ก็ทำสำเร็จแล้ว?

Pārisuddhiṁ āyasmanto ārocetha, ท่านทั้งหลายพึงบอกความบริสุทธิ์,

pātimokkhaṁ uddisissāmi, ข้าพเจ้าจักแสดงซึ่งปาฏิโมกข์,

taṁ sabbeva santā sādhukaṁ suṇoma manasi karoma. อันพวกเราทั้งหลาย จงฟัง จงใส่ใจซึ่งปาติโมกข์นั้น ให้สำเร็จประโยชน์.

Yassa siyā āpatti, so āvikareyya, ผู้ใดหากมีอาบัติ ผู้นั้นก็พึงเปิดเผยเสีย,

asantiyā āpattiyā tuṇhī bhavitabbaṁ, เมื่ออาบัติไม่มี ก็พึงนิ่งอยู่,

tuṇhībhāvena kho panāyasmante “parisuddhā”ti vedissāmi. ก็เพราะความเป็นผู้นิ่งแล ข้าพเจ้าจักทราบท่านทั้งหลายว่า เป็นผู้บริสุทธิ์.

Yathā kho pana paccekapuṭṭhassa veyyākaraṇaṁ hoti, evamevaṁ evarūpāya parisāya yāvatatiyaṁ anusāvitaṁ hoti. ก็การสวดประกาศให้ได้ยินมีกำหนด ๓ ครั้ง ในบริษัทเห็นปานนี้อย่างนี้ เป็นเหมือนถูกถามตอบเฉพาะองค์.

Yo pana bhikkhu yāvatatiyaṁ anusāviyamāne saramāno santiṁ āpattiṁ nāvikareyya, sampajānamusāvādassa hoti. ก็ภิกขุใดเมื่อสวดประกาศจบครั้งที่ ๓ ระลึก (อาบัติ) ได้อยู่ ไม่เปิดเผยอาบัติซึ่งมีอยู่ รู้ตัวว่ากล่าวเท็จความผิดย่อมมีแก่เธอนั้น.

Sampajānamusāvādo kho panāyasmanto antarāyiko dhammo vutto bhagavatā, ท่านทั้งหลาย ก็รู้ตัวว่ากล่าวเท็จแล พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า เป็นธรรมทำอันตราย,

tasmā saramānena bhikkhunā āpannena visuddhāpekkhena santī āpatti āvikātabbā, เพราะฉะนั้น เมื่อภิกขุต้องอาบัติแล้วระลึกได้ หวังความบริสุทธิ์ พึงเปิดเผยอาบัติซึ่งมีอยู่,

āvikatā hissa phāsu hoti. เพราะการเปิดเผยอาบัติแล้ว ความสบายย่อมมีแก่เธอ.

Uddiṭṭhaṁ kho āyasmanto nidānaṁ. ข้าพเจ้าเพียงแสดงโดยสรุปเท่านั้น ในข้อความเบื้องต้น.

Tatthāyasmante pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามท่านทั้งหลาย ในข้อเหล่านั้น ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?

dutiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๒ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?

tatiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๓ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์ในข้อเหล่านี้แล้ว เหตุนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Nidānaṁ niṭṭhitaṁ. ข้อความเบื้องต้น จบ.

Pārājikuddeso ปาราชิกุทเทส

Tatrime cattāro pārājikā dhammā uddesaṁ āgacchanti. อาบัติทั้งหลายชื่อว่าปาราชิก ๔ เหล่านี้ ย่อมมาสู่อุทเทสในปาฏิโมกข์นั้น.

Pārājika 1. Methunadhamma ปาราชิก ๑. เมถุนธรรม

Yo pana bhikkhu bhikkhūnaṁ sikkhāsājīvasamāpanno sikkhaṁ appaccakkhāya dubbalyaṁ anāvikatvā methunaṁ dhammaṁ paṭiseveyya, antamaso tiracchānagatāyapi, pārājiko hoti asaṁvāso. อนึ่ง ภิกขุใดถึงพร้อมด้วยสิกขาธรรมเนียมเลี้ยงชีพร่วมกัน ของภิกขุทั้งหลายยังไม่กล่าวคืนสิกขา ไม่ได้ทำให้แจ้งความเป็นผู้ถอยกำลัง (คือ ความท้อแท้) พึงเสพเมถุนธรรม โดยที่สุดแม้ในดิรัจฉานตัวเมีย ภิกขุนี้ต้องอาบัติปาราชิก ไม่มีสังวาส.

Pārājika 2. Adinnādāna ปาราชิก ๒. อทินนาทาน

Yo pana bhikkhu gāmā vā araññā vā adinnaṁ theyyasaṅkhātaṁ ādiyeyya, อนึ่ง ภิกขุใดถือเอาทรัพย์อันเจ้าของไม่ได้ให้ เป็นส่วนโจรกรรม จากบ้านก็ดีจากป่าก็ดี,

yathārūpe adinnādāne rājāno coraṁ gahetvā haneyyuṁ vā bandheyyuṁ vā pabbājeyyuṁ vā corosi bālosi mūḷhosi thenosīti, tathārūpaṁ bhikkhu adinnaṁ ādiyamāno พระราชาจับโจรได้แล้ว ฆ่าเสียบ้าง จำขังไว้บ้าง เนรเทศเสียบ้าง ด้วยปรับโทษว่า เจ้าเป็นโจร เจ้าเป็นคนพาล เจ้าเป็นคนหลง เจ้าเป็นคนขโมย ดังนี้ เพราะถือเอาทรัพย์อันเจ้าของไม่ได้ให้เห็นปานใด ภิกขุถือเอาทรัพย์อันเจ้าของไม่ได้ให้เห็นปานนั้น

ayampi pārājiko hoti asaṁvāso. แม้ภิกขุนี้ ก็ต้องอาบัติปาราชิก หาสังวาสมิได้.

Pārājika 3. Manussaviggaha ปาราชิก ๓. มนุสสวิคคห

Yo pana bhikkhu sañcicca manussaviggahaṁ jīvitā voropeyya, satthahārakaṁ vāssa pariyeseyya, maraṇavaṇṇaṁ vā saṁvaṇṇeyya, maraṇāya vā samādapeyya อนึ่ง ภิกขุใดแกล้งพรากกายมนุษย์จากชีวิตหรือแสวงหาศัสตราอันจะนำ (ชีวิต) เสียให้แก่กายมนุษย์นั้น หรือพรรณนาคุณแห่งความตายหรือชักชวนเพื่อความตายด้วยคำว่า

“ambho purisa kiṁ tuyhiminā pāpakena dujjīvitena, mataṁ te jīvitā seyyo”ti, “แน่ะ นายผู้เป็นชาย มีประโยชน์อะไรแก่ท่านด้วยชีวิตอันชั่วนี้ ท่านตายเสียดีกว่าเป็นอยู่”,

iti cittamano cittasaṅkappo anekapariyāyena maraṇavaṇṇaṁ vā saṁvaṇṇeyya, maraṇāya vā samādapeyya, ดังนี้เธอมีจิตใจ มีจิตดำริอย่างนี้ พรรณนาคุณแห่งความตายก็ดี ชักชวนเพื่อความตายก็ดี โดยหลายนัย,

ayampi pārājiko hoti asaṁvāso. แม้ภิกขุนี้ ก็ต้องอาบัติปาราชิก หาสังวาสมิได้.

Pārājika 4. Uttarimanussadhamma ปาราชิก ๔. อุตตริมนุสสธรรม

Yo pana bhikkhu anabhijānaṁ uttarimanussadhammaṁ attupanāyikaṁ alamariyañāṇadassanaṁ samudācareyya “iti jānāmi, iti passāmī”ti, อนึ่ง ภิกขุใดไม่รู้เฉพาะ (คือไม่รู้จริง) กล่าวอวดอุตตริมนุสสธัมม์ อันเป็น ความเห็นอย่างประเสริฐ อย่างสามารถน้อมเข้าในตัวว่า ข้าพเจ้ารู้อย่างนี้ ข้าพเจ้าเห็นอย่างนี้,

tato aparena samayena samanuggāhīyamāno vā asamanuggāhīyamāno vā āpanno visuddhāpekkho evaṁ vadeyya “ajānamevaṁ āvuso avacaṁ jānāmi, apassaṁ passāmi, tucchaṁ musā vilapi”nti, ครั้นสมัยอื่น แต่นั้น อันผู้ใด ผู้หนึ่ง เชื่อก็ตาม ไม่เชื่อก็ตาม ก็เป็นอันต้องอาบัติแล้ว มุ่งความหมดจด (คือ พ้นโทษ) จะพึงกล่าวอย่างนี้ว่า “แน่ะท่าน ข้าพเจ้าไม่รู้ ได้กล่าวว่า รู้ ไม่เห็นได้กล่าวว่าเห็นได้พูดพล่อยๆ เป็นเท็จเปล่าๆ”,

aññatra adhimānā, เว้นไว้แต่ว่าสำคัญว่าได้บรรลุ,

ayampi pārājiko hoti asaṁvāso. แม้ภิกขุนี้ ก็เป็นปาราชิก หาสังวาสมิได้.

Uddiṭṭhā kho āyasmanto cattāro pārājikā dhammā. ท่านทั้งหลาย อาบัติปาราชิก ๔ อันข้าพเจ้าได้แสดงขึ้นแล้วแล.

Yesaṁ bhikkhu aññataraṁ vā aññataraṁ vā āpajjitvā na labhati bhikkhūhi saddhiṁ saṁvāsaṁ ภิกขุต้องอาบัติเหล่าไรเล่า อันใดอันหนึ่งแล้วย่อมไม่ได้สังวาสกับด้วยภิกขุทั้งหลาย

yathā pure, tathā pacchā, pārājiko hoti asaṁvāso. เหมือนอย่างแต่ก่อน ต้องอาบัติปาราชิก ไม่มีสังวาส.

Tatthāyasmante pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามท่านทั้งหลาย ในข้อเหล่านั้นท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?,

dutiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๒ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?,

tatiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถาม แม้ครั้งที่ ๓ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?,

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์ในข้อ เหล่านี้แล้วเหตุนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Pārājikaṁ niṭṭhitaṁ ปาราชิก จบ

Saṅghādisesuddeso สังฆาทิเสสุทเทโส

Ime kho panāyasmanto terasa saṅghādisesā dhammā uddesaṁ āgacchanti. ท่านทั้งหลาย อาบัติชื่อสังฆาทิเสส ๑๓ เหล่านี้แล ย่อมมาสู่อุทเทส.

Saṅghādisesa 1. Sukkavissaṭṭhi สังฆาทิเสส ๑. สุกกวิสสัฏฐิ

Sañcetanikā sukkavissaṭṭhi aññatra supinantā saṅghādiseso. ปล่อยสุกกะเป็นไปด้วยความจงใจ เว้นไว้แต่ฝัน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 2. Kāyasaṁsagga สังฆาทิเสส ๒. กายสังสัคค

Yo pana bhikkhu otiṇṇo vipariṇatena cittena mātugāmena saddhiṁ kāyasaṁsaggaṁ samāpajjeyya hatthaggāhaṁ vā veṇiggāhaṁ vā aññatarassa vā aññatarassa vā aṅgassa parāmasanaṁ, saṅghādiseso. อนึ่ง ภิกขุใดกำหนัดแล้ว มีจิตแปรปรวนแล้ว ถึงความเคล้าคลึงด้วยกายกับมาตุคาม, จับมือก็ตาม จับต้องผมก็ตาม ลูบคลำอวัยวะอันใดอันหนึ่งก็ตาม ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 3. Duṭṭhullavācā สังฆาทิเสส ๓. ทุฏฐุลลวาจา

Yo pana bhikkhu otiṇṇo vipariṇatena cittena mātugāmaṁ duṭṭhullāhi vācāhi obhāseyya yathā taṁ yuvā yuvatiṁ methunupasaṁhitāhi, saṅghādiseso. อนึ่ง ภิกขุใดกำหนัดแล้ว มีจิตแปรปรวนแล้ว พูดเกี้ยวมาตุคามด้วยวาจาชั่วหยาบเหมือนชายหนุ่มพูดเกี้ยวหญิงสาว ด้วยวาจาพาดพิงเมถุน ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 4. Attakāmapāricariya สังฆาทิเสส ๔. อัตตกามปาริจริย

Yo pana bhikkhu otiṇṇo vipariṇatena cittena mātugāmassa santike attakāmapāricariyāya vaṇṇaṁ bhāseyya “etadaggaṁ bhagini pāricariyānaṁ yā mādisaṁ sīlavantaṁ kalyāṇadhammaṁ brahmacāriṁ etena dhammena paricareyyā”ti methunupasaṁhitena, saṅghādiseso. อนึ่ง ภิกขุใดกำหนัดแล้ว มีจิตแปรปรวนแล้ว กล่าวคุณแห่งการบำเรอตนด้วยกามในสำนักมาตุคาม ด้วยถ้อยคำพาดพิงเมถุนว่า “น้องหญิงหญิงใดบำเรอผู้ประพฤติพรหมจรรย์ มีศีลมีกัล๎ยาณธัมม์เช่นเราด้วยธรรมนั่น นั่นเป็นยอดแห่งความบำเรอทั้งหลาย ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 5. Sañcaritta สังฆาทิเสส ๕. สัญจริตต

Yo pana bhikkhu sañcarittaṁ samāpajjeyya itthiyā vā purisamatiṁ purisassa vā itthimatiṁ, jāyattane vā jārattane vā, antamaso taṅkhaṇikāyapi, saṅghādiseso. อนึ่ง ภิกขุใด ถึงความเป็นผู้เที่ยวสื่อ (บอก) ความประสงค์ของชายแก่หญิงก็ดี (บอก) ความประสงค์ของหญิงแก่ชายก็ดีในความเป็นเมียก็ตาม ในความเป็นชู้ก็ตามโดยที่สุด (บอก) แม้แก่หญิงแพศยา อันจะพึงอยู่ร่วมชั่วขณะ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 6. Kuṭikāra สังฆาทิเสส ๖. กุฏิการ

Saññācikāya pana bhikkhunā kuṭiṁ kārayamānena assāmikaṁ attuddesaṁ pamāṇikā kāretabbā, tatridaṁ pamāṇaṁ, dīghaso dvādasa vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṁ sattantarā, อนึ่ง ภิกขุจะให้ทำกุฎี อันหาเจ้าของมิได้ เฉพาะตนเอง ด้วยอาการขอเอาเองพึงทำให้ได้ประมาณ; นี้ประมาณในอันทำกุฎีนั้นโดยยาว ๑๒ คืบ โดยกว้าง ๗ คืบด้วยคืบสุคต (วัด) ในร่วมใน,

bhikkhū abhinetabbā vatthudesanāya, tehi bhikkhūhi vatthu desetabbaṁ anārambhaṁ saparikkamanaṁ. พึงนำภิกขุทั้งหลายไป เพื่อแสดงที่ ภิกขุเหล่านั้น พึงแสดงที่อันไม่มีผู้จองไว้อันมีชานรอบ.

Sārambhe ce bhikkhu vatthusmiṁ aparikkamane saññācikāya kuṭiṁ kāreyya, bhikkhū vā anabhineyya vatthudesanāya, pamāṇaṁ vā atikkāmeyya, saṅghādiseso. หากภิกขุให้ทำกุฎีด้วยการขอเอาเอง ในที่อันมีผู้จองไว้ อันหาชานรอบมิได้หรือไม่นำภิกขุทั้งหลายไป เพื่อแสดงที่หรือทำให้ล่วงประมาณ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 7. Vihārakāra สังฆาทิเสส ๗. วิหารการ

Mahallakaṁ pana bhikkhunā vihāraṁ kārayamānena sassāmikaṁ attuddesaṁ bhikkhū abhinetabbā vatthudesanāya, อนึ่ง ภิกขุจะให้ทำวิหารใหญ่อันมีเจ้าของ เฉพาะตนเอง พึงนำภิกขุทั้งหลายไปเพื่อแสดงที่,

tehi bhikkhūhi vatthu desetabbaṁ anārambhaṁ saparikkamanaṁ. ภิกขุเหล่านั้น พึงแสดงที่อันไม่มีผู้จองไว้อันมีชานรอบ.

Sārambhe ce bhikkhu vatthusmiṁ aparikkamane mahallakaṁ vihāraṁ kāreyya, bhikkhū vā anabhineyya vatthudesanāya, saṅghādiseso. หากภิกขุให้ทำวิหารใหญ่ในที่ มีผู้จองไว้ หาชานรอบมิได้ หรือไม่นำภิกขุทั้งหลายไปเพื่อแสดงที่ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 8. Duṭṭhadosa สังฆาทิเสส ๘ ทุฏฐโทส

Yo pana bhikkhu bhikkhuṁ duṭṭho doso appatīto amūlakena pārājikena dhammena anuddhaṁseyya “appeva nāma naṁ imamhā brahmacariyā cāveyya”nti, อนึ่ง ภิกขุใดขัดใจ มีโทสะไม่แช่มชื่น ตามกำจัด (คือ โจท) ภิกขุด้วยอาบัติ มีโทษถึงปาราชิก อันหามูลมิได้ ด้วยหมายใจว่า “แม้ไฉนเราจะยังเธอให้เคลื่อนจากพรหมจรรย์นี้ได้”,

tato aparena samayena samanuggāhīyamāno vā asamanuggāhīyamāno vā amūlakañceva taṁ adhikaraṇaṁ hoti, bhikkhu ca dosaṁ patiṭṭhāti, saṅghādiseso. ครั้นสมัยอื่น แต่นั้น อันผู้ใดผู้หนึ่งถือเอาตามก็ตาม ไม่ถือเอาตาม ก็ตาม (คือ เชื่อไม่เชื่อก็ตาม) แต่อธิกรณ์นั้น เป็นเรื่องหามูลมิได้และภิกขุย่อมยันอิงโทสะ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 9. Aññabhāgiya สังฆาทิเสส ๙. อัญญภาคิย

Yo pana bhikkhu bhikkhuṁ duṭṭho doso appatīto aññabhāgiyassa adhikaraṇassa kiñcidesaṁ lesamattaṁ upādāya pārājikena dhammena anuddhaṁseyya “appeva nāma naṁ imamhā brahmacariyā cāveyya”nti, อนึ่ง ภิกขุใดขัดใจ มีโทสะไม่แช่มชื่น ถือเอาเอกเทศบางแห่ง แห่งอธิกรณ์อันเป็นเรื่องอื่นให้เป็นเพียงเลิศ ตามกำจัดภิกขุด้วย ธรรมอันมีโทษถึงปาราชิก ด้วยหมายใจว่า “แม้ไฉนเราจะยังเธอให้เคลื่อนจากพรหมจรรย์นี้ได้”,

tato aparena samayena samanuggāhīyamāno vā asamanuggāhīyamāno vā aññabhāgiyañceva taṁ adhikaraṇaṁ hoti kocideso lesamatto upādinno, bhikkhu ca dosaṁ patiṭṭhāti, saṅghādiseso. ครั้นสมัยอื่น แต่นั้น อันผู้ใดผู้อื่นถือเอาตามก็ตาม ไม่ถือเอาตามก็ตาม (คือ เชื่อก็ตามไม่เชื่อก็ตาม) แต่อธิกรณ์นั้นเป็นเรื่องอื่นเอกเทศบางแห่ง เธอถือเอาพอเป็นเลศและภิกขุย่อมยืนยันอิงโทสะ ๓ ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 10. Saṅghabheda สังฆาทิเสส ๑๐. สังฆเภท

Yo pana bhikkhu samaggassa saṅghassa bhedāya parakkameyya, bhedanasaṁvattanikaṁ vā adhikaraṇaṁ samādāya paggayha tiṭṭheyya, so bhikkhu bhikkhūhi evamassa vacanīyo อนึ่ง ภิกขุใด ตะเกียกตะกายเพื่อทำลายสงฆ์ผู้พร้อมเพรียงหรือถือเอาอธิกรณ์ (คือ เรื่อง) อันเป็นเหตุแตกกันยืนกรานอยู่ ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงว่ากล่าวอย่างนี้ว่า

“māyasmā samaggassa saṅghassa bhedāya parakkami, bhedanasaṁvattanikaṁ vā adhikaraṇaṁ samādāya paggayha aṭṭhāsi, “ท่านอย่าได้ตะเกียกตะกาย เพื่อทำลายสงฆ์ผู้พร้อมเพรียง หรืออย่าได้ถือเอาอธิกรณ์อันเป็นเหตุแตกกัน ยืนกรานอยู่,

sametāyasmā saṅghena, samaggo hi saṅgho sammodamāno avivadamāno ekuddeso phāsu viharatī”ti, ขอท่านจงพร้อมเพรียงด้วยสงฆ์ เพราะว่าสงฆ์ผู้พร้อมเพรียง กัน ปรองดองกันไม่วิวาทกัน มีอุทเทสเดียวกัน (คือ ฟังพระปาฏิ-โมกข์ร่วมกัน) ย่อมอยู่ผาสุก”,

evañca so bhikkhu bhikkhūhi vuccamāno tatheva paggaṇheyya, so bhikkhu bhikkhūhi yāvatatiyaṁ samanubhāsitabbo tassa paṭinissaggāya, และภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวอยู่อย่างนี้ ยังยืนกรานอยู่อย่างนั้นเทียว ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงสวดสมนุภาส (คือ ประกาศห้าม) กว่าจะครบ ๓ จบเพื่อให้สละกัมม์นั้นเสีย,

yāvatatiyañce samanubhāsiyamāno taṁ paṭinissajjeyya, iccetaṁ kusalaṁ, หากเธอถูกสวดสมนุภาส กว่าจะครบ ๓ จบอยู่ สละกัมม์นั้นเสียสละได้อย่างนี้ นั่นเป็นการดี,

no ce paṭinissajjeyya, saṅghādiseso. หากเธอทั้งหลายไม่สละเสีย ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 11. Bhedānuvattaka สังฆาทิเสส ๑๑. เภทานุวัตตก

Tasseva kho pana bhikkhussa bhikkhū honti anuvattakā vaggavādakā eko vā dve vā tayo vā, te evaṁ vadeyyuṁ อนึ่ง มีภิกขุผู้ประพฤติตามผู้พูดเข้ากันของภิกขุนั้นแล ๑ รูปบ้าง ๒ รูปบ้าง ๓ รูปบ้าง ๓ เธอทั้งหลายกล่าวอย่างนี้ว่า

“māyasmanto etaṁ bhikkhuṁ kiñci avacuttha, “ขอท่านทั้งหลายอย่าได้กล่าวคำอะไรๆ ต่อภิกขุนั้น,

dhammavādī ceso bhikkhu, vinayavādī ceso bhikkhu, ภิกขุนั่นกล่าวถูกธรรมด้วย ภิกขุนั่นกล่าวถูกวินัยด้วย,

amhākañceso bhikkhu chandañca ruciñca ādāya voharati, jānāti, no bhāsati, amhākampetaṁ khamatī”ti, ภิกขุนั้นถือเอาความพอใจและความชอบใจของพวกข้าพเจ้ากล่าวด้วย เธอรู้ (ใจ) ของพวกข้าพเจ้าจึงกล่าวคำที่เธอกล่าวนี้ ย่อมควร (คือ ถูกใจ) แม้แก่พวกข้าพเจ้า”,

te bhikkhū bhikkhūhi evamassu vacanīyā ภิกขุเหล่านั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงว่ากล่าว อย่างนี้ว่า

“māyasmanto evaṁ avacuttha, “ท่านทั้งหลาย อย่าได้กล่าวอย่างนั้้น,

na ceso bhikkhu dhammavādī, na ceso bhikkhu vinayavādī, ภิกขุนั้นหาใช่ผู้กล่าวถูกธรรมไม่ด้วย ภิกขุนั่น หาใช่ผู้กล่าวถูกวินัยไม่ด้วย,

māyasmantānampi saṅghabhedo ruccittha, ความทำลายสงฆ์อย่าได้ชอบแม้แก่พวกท่าน,

sametāyasmantānaṁ saṅghena, samaggo hi saṅgho sammodamāno avivadamāno ekuddeso phāsu viharatī”ti, ขอ (ใจ) ของพวกท่านจงพร้อมเพรียงด้วยสงฆ์เพราะว่าสงฆ์ผู้พร้อมเพรียงปรองดองกัน ไม่วิวาทกัน มีอุทเทสเดียวกัน ย่อมอยู่ผาสุก”,

evañca te bhikkhū bhikkhūhi vuccamānā tatheva paggaṇheyyuṁ, te bhikkhū bhikkhūhi yāvatatiyaṁ samanubhāsitabbā tassa paṭinissaggāya, และภิกขุเหล่านั้น อันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวอยู่อย่างนี้ ยังยืนกรานอยู่อย่างนั้นเทียว ภิกขุเหล่านั้น อันภิกขุทั้งหลาย พึงสวดสมนุภาสกว่าจะครบ ๓ จบเพื่อให้สละกัมม์นั้นเสีย,

yāvatatiyañce samanubhāsiyamānā taṁ paṭinissajjeyyuṁ, iccetaṁ kusalaṁ, หากเธอทั้งหลายถูกสวดสมนุภาส กว่าจะครบ ๓ จบอยู่ สละกัมม์นั้นเสียสละได้อย่างนี้ นั่นเป็นการดี,

no ce paṭinissajjeyyuṁ, saṅghādiseso. หากเธอทั้งหลายไม่สละเสีย ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 12. Dubbaca สังฆาทิเสส ๑๒. ทุพพจ

Bhikkhu paneva dubbacajātiko hoti uddesapariyāpannesu sikkhāpadesu bhikkhūhi sahadhammikaṁ vuccamāno attānaṁ avacanīyaṁ karoti อนึ่ง ภิกขุเป็นผู้มีสัญชาติแห่งคนว่ายากอันภิกขุทั้งหลาย ว่ากล่าวอยู่โดยชอบธรรม ในสิก์ขาบททั้งหลายอันเนี่องในอุทเทส (คือ พระปาฏิโมกข์) ทำตนให้เป็นผู้อันใครๆว่ากล่าวไม่ได้ ด้วยกล่าวโต้ว่า

“mā maṁ āyasmanto kiñci avacuttha kalyāṇaṁ vā pāpakaṁ vā, ahampāyasmante na kiñci vakkhāmi kalyāṇaṁ vā pāpakaṁ vā, “พวกท่านอย่าได้กล่าวอะไรๆ ต่อเราเป็นคำดีก็ตาม เป็นคำชั่วก็ตาม แม้เราก็จะไม่กล่าวอะไรๆ ต่อพวกท่านเหมือนกัน เป็นคำดีก็ตาม เป็นคำชั่วก็ตาม,

viramathāyasmanto mama vacanāyā”ti, ขอพวกท่านจงเว้นจากการว่ากล่าวเราเสีย”,

so bhikkhu bhikkhūhi evamassa vacanīyo ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลาย พึงว่ากล่าวอย่างนี้ว่า

“māyasmā attānaṁ avacanīyaṁ akāsi, vacanīyamevāyasmā attānaṁ karotu, “ท่านอย่าได้ทำตนให้เป็นผู้อันใครๆ ว่าไม่ได้ขอท่านจงทำตนให้เขาว่าได้แล,

āyasmāpi bhikkhū vadatu sahadhammena, bhikkhūpi āyasmantaṁ vakkhanti sahadhammena, แม้ท่านก็จงว่ากล่าวภิกขุทั้งหลายโดยชอบธรรม แม้ภิกขุทั้งหลายก็จักว่ากล่าวท่านโดยชอบธรรม,

evaṁ saṁvaddhā hi tassa bhagavato parisā yadidaṁ aññamaññavacanena aññamaññavuṭṭhāpanenā”ti, เพราะว่าบริษัทของพระผู้มีพระภาคเจ้านั้น เจริญแล้วด้วยอาการอย่างนี้ คือด้วยว่ากล่าวซึ่งกันและกัน ด้วยเตือนกันและกันให้ออกจากอาบัติ”,

evañca so bhikkhu bhikkhūhi vuccamāno tatheva paggaṇheyya, so bhikkhu bhikkhūhi yāvatatiyaṁ samanubhāsitabbo tassa paṭinissaggāya, และภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวอยู่อย่างนี้ ยังยืนกรานอยู่อย่างนั้นเทียว ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงสวดสมนุภาสกว่าจะครบ ๓ จบ เพื่อให้สละกัมม์นั้นเสีย,

yāvatatiyañce samanubhāsiyamāno taṁ paṭinissajjeyya, iccetaṁ kusalaṁ, หากเธอถูกสวดสมนุภาสกว่าจะครบ ๓ จบอยู่สละกัมม์นั้น เสียสละได้อย่างนี้นั่นเป็นการดี,

no ce paṭinissajjeyya, saṅghādiseso. หากเธอไม่สละเสีย ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Saṅghādisesa 13. Kuladūsaka สังฆาทิเสส ๑๓. กุลทูสก

Bhikkhu paneva aññataraṁ gāmaṁ vā nigamaṁ vā upanissāya viharati kuladūsako pāpasamācāro, tassa kho pāpakā samācārā dissanti ceva suyyanti ca, kulāni ca tena duṭṭhāni dissanti ceva suyyanti ca, อนึ่ง ภิกขุเข้าไปอาศัยบ้านก็ดีนิคมก็ดี แห่งใดแห่งหนึ่งอยู่ เป็นผู้ประทุษร้ายสกุล มีความประพฤติเลวทรามความประพฤติเลวทรามของเธอ เขาได้เห็นอยู่ด้วย เขาได้ยินอยู่ด้วยและสกุลทั้งหลายอันเธอประทุษร้ายแล้ว เขาได้เห็นอยู่ด้วย เขาได้ยินอยู่ด้วย,

so bhikkhu bhikkhūhi evamassa vacanīyo ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงกล่าวอย่างนี้ว่า

“āyasmā kho kuladūsako pāpasamācāro, āyasmato kho pāpakā samācārā dissanti ceva suyyanti ca, kulāni cāyasmatā duṭṭhāni dissanti ceva suyyanti ca, pakkamatāyasmā imamhā āvāsā, alaṁ te idha vāsenā”ti, “ท่านเป็นผู้ประทุษร้ายสกุล มีความประพฤติเลวทรามความประพฤติเลวทรามของท่าน เขาได้เห็น อยู่ด้วย เขาได้ยินอยู่ด้วยและสกุลทั้งหลาย อันท่านประทุษร้ายแล้วเขาได้เห็นอยู่ด้วย เขาได้ยินอยู่ด้วย ท่านจงหลีกไปเสียจากอาวาสนี้ท่านอย่าอยู่ในที่นี้ (อีก)”,

evañca so bhikkhu bhikkhūhi vuccamāno te bhikkhū evaṁ vadeyya และภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวอยู่อย่างนี้ พึงกล่าวกะภิกขุเหล่านั้นอย่างนี้ว่า

“chandagāmino ca bhikkhū, dosagāmino ca bhikkhū, mohagāmino ca bhikkhū, bhayagāmino ca bhikkhū tādisikāya āpattiyā ekaccaṁ pabbājenti, ekaccaṁ na pabbājentī”ti, “พวกภิกขุถึงความพอใจด้วย ถึงความขัดเคืองด้วย ถึงความหลงด้วย ถึงความกลัวด้วย ย่อมขับภิกขุบางรูป ย่อมไม่ขับภิกขุบางรูปเพราะอาบัติเช่นเดียวกัน”,

so bhikkhu bhikkhūhi evamassa vacanīyo ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงว่ากล่าวอย่างนี้ว่า

“māyasmā evaṁ avaca, na ca bhikkhū chandagāmino, na ca bhikkhū dosagāmino, na ca bhikkhū mohagāmino, na ca bhikkhū bhayagāmino, “ท่านอย่าได้กล่าวอย่างนั้น ภิกขุทั้งหลายหาได้ถึงความพอใจไม่ หาได้ถึงความขัดเคืองไม่ หาได้ถึงความหลงไม่ หาได้ถึงความกลัวไม่,

āyasmā kho kuladūsako pāpasamācāro, āyasmato kho pāpakā samācārā dissanti ceva suyyanti ca, kulāni cāyasmatā duṭṭhāni dissanti ceva suyyanti ca, pakkamatāyasmā imamhā āvāsā, alaṁ te idha vāsenā”ti, ท่านเองแลเป็นผู้ประทุษร้ายสกุล มีความประพฤติเลวทรามความประพฤติเลวทรามของท่าน เขาได้เห็นอยู่ด้วยเขาได้ยินอยู่ด้วยและสกุลทั้งหลาย อันท่านประทุษร้ายแล้วเขาได้เห็นอยู่ด้วย เขาได้ยินอยู่ด้วยท่านจงหลีกไปเสียจากอาวาสนี้ท่านอย่าอยู่ในที่นี้ (อีก)”,

evañca so bhikkhu bhikkhūhi vuccamāno tatheva paggaṇheyya, so bhikkhu bhikkhūhi yāvatatiyaṁ samanubhāsitabbo tassa paṭinissaggāya, และภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวอยู่อย่างนี้ ยังยืนกรานอยู่อย่างนั้นเทียว ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงสวดสมนุภาสกว่าจะครบ ๓ จบ เพื่อให้สละกัมม์นั้นเสีย,

yāvatatiyañce samanubhāsiyamāno taṁ paṭinissajjeyya, iccetaṁ kusalaṁ, หากเธอถูกสวดสมนุภาสกว่าจะครบ ๓ จบอยู่สละกัมม์นั้นเสีย สละได้อย่างนี้นั่นเป็นการดี,

no ce paṭinissajjeyya, saṅghādiseso. หากเธอไม่สละเสีย ต้องอาบัติสังฆาทิเสส.

Uddiṭṭhā kho āyasmanto terasa saṅghādisesā dhammā nava paṭhamāpattikā, cattāro yāvatatiyakā. ท่านทั้งหลาย ธรรมชื่อสังฆาทิเสส ๑๓ เป็นปฐมาปัต์ติกะ (ให้ต้องอาบัติแต่แรกทำ) เป็นยาวตติยกะ (ให้ต้องอาบัติต่อ เมื่อสงฆ์สวดประกาศห้าม ๓ ครั้ง).

Yesaṁ bhikkhu aññataraṁ vā aññataraṁ vā āpajjitvā yāvatīhaṁ jānaṁ paṭicchādeti, tāvatīhaṁ tena bhikkhunā akāmā parivatthabbaṁ. ภิกขุต้องอาบัติเหล่าไรเล่า อันใดอันหนึ่งแล้วรู้อยู่ ปกปิดไว้สิ้นวันเพียงเท่าใด ภิกขุนั้นถึงจะไม่ปรารถนา ก็พึงต้องอยู่ปริวาสสิ้นวันเท่าที่ปกปิดนั้น.

Parivutthaparivāsena bhikkhunā uttari chārattaṁ bhikkhumānattāya paṭipajjitabbaṁ, ภิกขุอยู่ปริวาสครบตามวันที่ปิดแล้ว พึงปฏิบัติเพื่อภิกขุมานัตต์เกินขึ้นไป ๖ ราตรีหมู่,

ciṇṇamānatto bhikkhu yattha siyā vīsatigaṇo bhikkhusaṅgho, tattha so bhikkhu abbhetabbo. ภิกขุได้ประพฤติมานัตต์ ๖ ราตรีแล้ว หมู่ภิกษูคณะ ๒๐ จะพึงมี ณ สีมาใด ภิกขุนั้น สงฆ์พึงอัพภานเธอ ณ สีมานั้นถ้าภิกขุสงฆ์คณะ ๒๐ หย่อนด้วยภิกขุแม้ แต่องค์หนึ่งไม่ครบ ๒๐.

Ekenapi ce ūno vīsatigaṇo bhikkhusaṅgho taṁ bhikkhuṁ abbheyya, so ca bhikkhu anabbhito, te ca bhikkhū gārayhā, ayaṁ tattha sāmīci. หากอัพภานภิกขุนั้นไซร้ ภิกขุนั้นก็เป็นอันมิได้อัพภาน ภิกขุทั้งหลายที่เป็นการกสงฆ์ ก็เป็นอันพระพุทธเจ้าจะพึงติเตียนนี้ เป็นสามีจิกัมม์ (คือประพฤติชอบ) ในเรื่องนั้น.

Tatthāyasmante pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธิ์แล้วหรือ,

dutiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๒ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ,

tatiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๓ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ,

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้ว ในเรื่องนั้น เพราะฉะนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Saṅghādiseso niṭṭhito สังฆาทิเสโส จบ

Aniyatuddeso อนิยตุทเทโส

Ime kho panāyasmanto dve aniyatā dhammā uddesaṁ āgacchanti. ท่านทั้งหลาย ธรรมชื่อ อนิยต ๒ เหล่านี้แล ย่อมมาสู่อุทเทส.

Aniyata 1. Paṭhamaaniyata อนิยต ๑. ปฐมานิยต

Yo pana bhikkhu mātugāmena saddhiṁ eko ekāya raho paṭicchanne āsane alaṅkammaniye nisajjaṁ kappeyya, tamenaṁ saddheyyavacasā upāsikā disvā อนึ่ง ภิกขุใดผู้เดียวสำเร็จการนั่งในที่ลับ คือในอาสนะกำบัง พอจะทำการได้กับมาตุคามผู้เดียว อุบาสิกามีวาจาที่เชื่อได้ เห็นภิกขุกับมาตุคามนั้นนั่นเทียว

tiṇṇaṁ dhammānaṁ aññatarena vadeyya pārājikena vā saṅghādisesena vā pācittiyena vā, พูดขึ้นด้วยธรรม ๓ ประการอย่างใดอย่างหนึ่ง คือ ด้วยปาราชิกก็ดี ด้วยสังฆาทิเสสก็ดี ด้วยปาจิตตีย์ก็ดี,

nisajjaṁ bhikkhu paṭijānamāno tiṇṇaṁ dhammānaṁ aññatarena kāretabbo pārājikena vā saṅghādisesena vā pācittiyena vā, ภิกขุปฏิญญาซึ่งการนั่ง พึงถูกปรับด้วยธรรม ๓ ประการ คือ ด้วยปาราชิกบ้าง ด้วยสังฆาทิเสสบ้าง ด้วยปาจิตตีย์บ้าง,

yena vā sā saddheyyavacasā upāsikā vadeyya, tena so bhikkhu kāretabbo, อีกอย่างหนึ่ง อุบาสิกามีวาจาที่เชื่อได้นั้นกล่าวด้วยธรรมใด ภิกขุนั้นพึงถูกปรับด้วยธรรมนั้น,

ayaṁ dhammo aniyato. ธรรมนี้ชื่อ อนิยต.

Aniyata 2. Dutiyaaniyata อนิยต ๒. ทุติยอนิยต

Na heva kho pana paṭicchannaṁ āsanaṁ hoti nālaṅkammaniyaṁ, alañca kho hoti mātugāmaṁ duṭṭhullāhi vācāhi obhāsituṁ, อนึ่ง สถานที่ไม่เป็นที่กำบังอะไรเลย ไม่พอที่จะทำกรรมได้ (คือ การเสพเมถุน) แต่พอเป็นที่จะพูดคุยมาตุคาม ด้วยวาจาชั่วหยาบได้อยู่,

yo pana bhikkhu tathārūpe āsane mātugāmena saddhiṁ eko ekāya raho nisajjaṁ kappeyya, tamenaṁ saddheyyavacasā upāsikā disvā และภิกขุใดผู้เดียว สำเร็จการนั่งในที่ลับกับด้วยมาตุคามผู้เดียว ในอาสนะมีรูปอย่างนั้น อุบาสิกามีวาจาที่เชื่อได้เห็นภิกขุกับมาตุคามนั้น นั่นแล้ว

dvinnaṁ dhammānaṁ aññatarena vadeyya saṅghādisesena vā pācittiyena vā, พูดขึ้นด้วยธรรม ๒ ประการ อย่างใดอย่างหนึ่ง คือ ด้วยสังฆาทิเสสก็ดี ด้วยปาจิตตีย์ก็ดี,

nisajjaṁ bhikkhu paṭijānamāno dvinnaṁ dhammānaṁ aññatarena kāretabbo saṅghādisesena vā pācittiyena vā, ภิกขุปฏิญญาซึ่งการนั่ง พึงถูกปรับด้วยอาบัติ ๒ ประการ คือ ด้วยสังฆาทิเสสบ้าง ด้วยปาจิตตีย์บ้าง,

yena vā sā saddheyyavacasā upāsikā vadeyya, tena so bhikkhu kāretabbo, อีกอย่างหนึ่ง อุบาสิกามีวาจาที่ เชื่อได้นั้นกล่าวด้วยธรรมใด ภิกขุนั้นพึงถูกปรับด้วยธรรมนั้น,

ayampi dhammo aniyato. ธรรมนี้ชื่ออนิยต.

Uddiṭṭhā kho āyasmanto dve aniyatā dhammā. ธรรมชื่ออนิยตทั้ง ๒ ข้าพเจ้าได้ยกขึ้นแสดงแล้วแล.

Tatthāyasmante pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามท่านทั้งหลายในเรื่องนั้น ท่านทั้งหลาย เป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ,

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วในเรื่องนี้ เพราะฉะนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Aniyato niṭṭhito อนิยต จบ

Nissaggiyapācittiyā นิสสัคคิยปาจิตตียา

Ime kho panāyasmanto tiṁsa nissaggiyā pācittiyā dhammā uddesaṁ āgacchanti. ท่านทั้งหลาย ธรรม์ชื่อนิสสัคคิยปาจิตตีย์ สิก์ขาบทเหล่านี้แลย่อมมาสู่อุทเทส.

Chapter 1. Kaṭhina บทที่ ๑. กฐิน

Nissaggiya Pācittiya 1. Kathina นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑. กฐิน

Niṭṭhitacīvarasmiṁ bhikkhunā ubbhatasmiṁ kathine dasāhaparamaṁ atirekacīvaraṁ dhāretabbaṁ, taṁ atikkāmayato nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. จีวรสำเร็จแล้ว กฐินอันภิกขุเดาะเสียแล้ว พึงทรงอติเรกจีวรได้ ๑๐ วันเป็นอย่างยิ่ง ภิกขุให้ล่วงกำหนดนั้นไป ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 2. Udosita นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒. อุโทสิต

Niṭṭhitacīvarasmiṁ bhikkhunā ubbhatasmiṁ kathine ekarattampi ce bhikkhu ticīvarena vippavaseyya, aññatra bhikkhusammutiyā nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. จีวรสำเร็จแล้ว กฐินอันภิกขุเดาะเสียแล้ว ถ้าภิกขุอยู่ปราศจากไตรจีวรแม้สิ้นราตรีหนึ่ง เว้นเสียแต่ภิกขุได้รับสมมติต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 3. Akālacīvara นิสสัคคิย ปาจิตติย ๓. อกาลจีวร

Niṭṭhitacīvarasmiṁ bhikkhunā ubbhatasmiṁ kathine bhikkhuno paneva akālacīvaraṁ uppajjeyya, ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṁ, จีวรสำเร็จแล้ว กฐินอันภิกขุเดาะเสียแล้ว อกาลจีวรเกิดขึ้นแก่ภิกขุ ภิกขุหวังอยู่ก็พึงรับ,

paṭiggahetvā khippameva kāretabbaṁ, ครั้นรับแล้วพึงรีบให้ทำ,

no cassa pāripūri, māsaparamaṁ tena bhikkhunā taṁ cīvaraṁ nikkhipitabbaṁ ūnassa pāripūriyā satiyā paccāsāya. ถ้าผ้านั้นมีไม่พอเมื่อความหวังว่าจะได้มีอยู่ ภิกขุนั้นพึงเก็บจีวรนั้นไว้ได้เดือนหนึ่งเป็นอย่างยิ่ง เพื่อจีวรที่ยังบกพร่องจะได้พอกัน.

Tato ce uttari nikkhipeyya satiyāpi paccāsāya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถ้าเธอเก็บไว้ยิ่งกว่ากำหนดนั้นแม้ความหวังว่าจะได้มีอยู่ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 4. Purāṇacīvara นิสสัคคิย ปาจิตติย ๔. ปุราณจีวร

Yo pana bhikkhu aññātikāya bhikkhuniyā purāṇacīvaraṁ dhovāpeyya vā rajāpeyya vā ākoṭāpeyya vā, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดยังภิกขุนีผู้มิใช่ญาติให้ซักก็ดี ให้ย้อมก็ดี ให้ทุบก็ดีซึ่งจีวรเก่า ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 5. Cīvarapaṭiggahaṇa นิสสัคคิย ปาจิตติย ๕. จีวรปฏิคคหณ

Yo pana bhikkhu aññātikāya bhikkhuniyā hatthato cīvaraṁ paṭiggaṇheyya aññatra pārivattakā, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภืกขุใดรับจีวรจากมือภิกขุนีผู้มิใช่ญาติเว้นไว้แต่ของแลกเปลี่ยน ต้องอาบัตินิสสัคคีย์ปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 6. Aññātakaviññatti นิสสัคคิย ปาจิตติย ๖. อัญญาตกวิญญัตติ

Yo pana bhikkhu aññātakaṁ gahapatiṁ vā gahapatāniṁ vā cīvaraṁ viññāpeyya aññatra samayā, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดขอจีวรต่อพ่อเจ้าเรือนก็ดี ต่อแม่เจ้าเรือนก็ดี ผู้มิใช่ญาตินอกจากสมัย ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Tatthāyaṁ samayo, acchinnacīvaro vā hoti bhikkhu, naṭṭhacīvaro vā, ayaṁ tattha samayo. สมัยในคำนั้นดังนี้, คือ ภิกขุเป็นผู้มีจีวรถูกชิงเอาไปก็ดี มีจีวรฉิบหายก็ดี นี้สมัยในคำนั้นละ.

Nissaggiya Pācittiya 7. Tatuttari นิสสัคคิย ปาจิตติย ๗. ตตุตตริ

Tañce aññātako gahapati vā gahapatānī vā bahūhi cīvarehi abhihaṭṭhuṁ pavāreyya, santaruttaraparamaṁ tena bhikkhunā tato cīvaraṁ sāditabbaṁ. Tato ce uttari sādiyeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. พ่อเจ้าเรือนก็ดี แม่เจ้าเรือนก็ดี ผู้มิใช่ญาติ ปวารณาต่อภิกขุด้วยจีวรเป็นอันมาก เพื่อนำไปตามใจ ภิกขุนั้นพึงยินดีจีวรมีอุตตราสงค์ กับอันตรวาสก เป็นอย่างมาก จากจีวรเหล่านั้น ถ้ายินดียิ่งกว่านั้น ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 8. Paṭhamaupakkhaṭa นิสสัคคิย ปาจิตติย ๘. ปฐมอุปักขฏ

Bhikkhuṁ paneva uddissa aññātakassa gahapatissa vā gahapatāniyā vā cīvaracetāpannaṁ upakkhaṭaṁ hoti อนึ่ง มีพ่อเจ้าเรือนก็ดี แม่เจ้าเรือนก็ดี ผู้มิใช่ญาติ ตระเตรียมทรัพย์ สำหรับจ่ายจีวรเฉพาะภิกขุไว้ว่า

“iminā cīvaracetāpannena cīvaraṁ cetāpetvā itthannāmaṁ bhikkhuṁ cīvarena acchādessāmī”ti, “เราจักจ่ายจีวรด้วยทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรนี้แล้ว ยังภิกขุชื่อนี้ให้ครองจีวร”,

tatra ce so bhikkhu pubbe appavārito upasaṅkamitvā cīvare vikappaṁ āpajjeyya ถ้าภิกขุนั้น เขาไม่ได้ปวารณาไว้ก่อน เข้าไปหาแล้ว ถึงการกำหนดในจีวรในสำนักของ เขาว่า

“sādhu vata maṁ āyasmā iminā cīvaracetāpannena evarūpaṁ vā evarūpaṁ vā cīvaraṁ cetāpetvā acchādehī”ti “ดีละ ท่านจงจ่ายจีวรเช่นนั้นเช่นนี้ด้วยทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรแล้วยังรูปให้ครองเถิด”

kalyāṇakamyataṁ upādāya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถือเอาความเป็นผู้ใคร่จีวรที่ดี, ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 9. Dutiyaupakkhaṭa นิสสัคคิย ปาจิตติย ๙. ทุติยะอุปักขฏ

Bhikkhuṁ paneva uddissa ubhinnaṁ aññātakānaṁ gahapatīnaṁ vā gahapatānīnaṁ vā paccekacīvaracetāpannāni upakkhaṭāni honti อนึ่ง มีพ่อเจ้าเรือนก็ดี แม่เจ้าเรือนก็ดีผู้มิใช่ญาติ ๒ คน ตระเตรียมทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรเฉพาะผืนๆไว้เฉพาะภิกขุว่า

“imehi mayaṁ paccekacīvaracetāpannehi paccekacīvarāni cetāpetvā itthannāmaṁ bhikkhuṁ cīvarehi acchādessāmā”ti, “เราทั้งหลายจักจ่ายจีวรเฉพาะผืนๆ ด้วยทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรเฉพาะผืนๆ นี้แล้ว ยังภิกขุชื่อนี้ให้ครองจีวรหลายผืนด้วยกัน”,

“sādhu vata maṁ āyasmanto imehi paccekacīvaracetāpannehi evarūpaṁ vā evarūpaṁ vā cīvaraṁ cetāpetvā acchādetha ubhova santā ekenā”ti “ดีละ ขอท่านทั้งหลายจ่ายจีวรเช่นนั้นเช่นนี้ด้วยทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรเฉพาะผืนๆ แล้วทั้ง ๒ คนรวมกัน ยังรูปให้ครองจีวรผืนเดียวเถิด”

Nissaggiya Pācittiya 10. Rāja นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๐. ราชา

Bhikkhuṁ paneva uddissa rājā vā rājabhoggo vā brāhmaṇo vā gahapatiko vā dūtena cīvaracetāpannaṁ pahiṇeyya อนึ่ง พระราชาก็ดี ราชอำมาตย์ก็ดี พราหมณ์ก็ดี คหบดีก็ดี ส่งทรัพย์สำหรับ จับจ่ายจีวรไปด้วยทูต เฉพาะภิกขุว่า

“iminā cīvaracetāpannena cīvaraṁ cetāpetvā itthannāmaṁ bhikkhuṁ cīvarena acchādehī”ti. “เจ้าจงจ่ายจีวร ด้วยทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรนี้แล้ว ยังภิกขุชื่อนี้ให้ครองจีวร”.

So ce dūto taṁ bhikkhuṁ upasaṅkamitvā evaṁ vadeyya ถ้าทูตนั้นเข้าไปหาภิกขุนั้น กล่าวอย่างนี้ว่า

“idaṁ kho, bhante, āyasmantaṁ uddissa cīvaracetāpannaṁ ābhataṁ, paṭiggaṇhātu āyasmā cīvaracetāpanna”nti. “ทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรนี้ นำมาเฉพาะท่านขอท่านจงรับทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรนั้น”.

Tena bhikkhunā so dūto evamassa vacanīyo ภิกขุนั้นพึงกล่าวต่อทูตนั้นอย่างนี้ว่า

“na kho mayaṁ, āvuso, cīvaracetāpannaṁ paṭiggaṇhāma, cīvarañca kho mayaṁ paṭiggaṇhāma kālena kappiya”nti. “พวกเราหาได้รับทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรไม่ พวกเรารับแต่จีวรอันเป็นของควรโดยกาล”

So ce dūto taṁ bhikkhuṁ evaṁ vadeyya ถ้าทูตนั้นกล่าวต่อภิกขุนั้นอย่างนี้ว่า

“atthi panāyasmato koci veyyāvaccakaro”ti. “ก็ใครๆ ผู้เป็นไวยาวัจกรของท่านมีหรือ?”

Cīvaratthikena, bhikkhave, bhikkhunā veyyāvaccakaro niddisitabbo ārāmiko vā upāsako vā ภิกขุต้องการจีวร พึงแสดงชนผู้ทำการในอาราม หรืออุบาสกให้เป็นไวยาวัจกรด้วยคำว่า

“eso kho, āvuso, bhikkhūnaṁ veyyāvaccakaro”ti. “คนนั้นแล เป็นไวยาวัจกรของภิกขุทั้งหลาย”

So ce dūto taṁ veyyāvaccakaraṁ saññāpetvā taṁ bhikkhuṁ upasaṅkamitvā evaṁ vadeyya ถ้าทูตนั้นสั่งไวยาวัจกรนั้นให้เข้าใจแล้ว เข้าไปหาภิกขุนั้นกล่าวอย่างนี้ว่า

“yaṁ kho, bhante, āyasmā veyyāvaccakaraṁ niddisi, saññatto so mayā, upasaṅkamatāyasmā kālena, cīvarena taṁ acchādessatī”ti. “คนที่ท่านแสดงเป็นไวยาวัจกรนั้น ข้าพเจ้าสั่งให้เข้าใจแล้ว ท่านจงเข้าไปหาเขาจักให้ท่านครองจีวรตามกาล”.

Cīvaratthikena, bhikkhave, bhikkhunā veyyāvaccakaro upasaṅkamitvā dvattikkhattuṁ codetabbo sāretabbo ภิกขุผู้ต้องการจีวร เข้าไปหาไวยาวัจกรแล้ว พึงทวง พึงเตือน ๒ - ๓ ครั้งว่า

“attho me, āvuso, cīvarenā”ti, “รูปต้องการจีวร”

dvattikkhattuṁ codayamāno sārayamāno taṁ cīvaraṁ abhinipphādeyya, iccetaṁ kusalaṁ, ภิกขุทวงอยู่ เตือนอยู่ ๒ - ๓ ครั้ง ยังไวยาวัจกรนั้นให้จัดจีวรสำเร็จได้การให้สำเร็จได้ด้วยอย่างนี้นั่นเป็นการดี,

no ce abhinipphādeyya, catukkhattuṁ pañcakkhattuṁ chakkhattuparamaṁ tuṇhībhūtena uddissa ṭhātabbaṁ, ถ้าสำเร็จไม่ได้, พึงเข้าไปยืนนิ่งต่อหน้า ๔ ครั้ง ๕ ครั้ง ๖ ครั้งเป็นอย่างมากเธอยืนนิ่งต่อหน้า,

catukkhattuṁ pañcakkhattuṁ chakkhattuparamaṁ tuṇhībhūto uddissa tiṭṭhamāno taṁ cīvaraṁ abhinipphādeyya, iccetaṁ kusalaṁ, ๔ ครั้ง ๕ ครั้ง ๖ ครั้งเป็น อย่างมาก ยังไวยาวัจกรนั้นให้จัดจีวรสำเร็จได้ การให้สำเร็จได้ด้วยอย่างนี้ นั่นเป็นการดี,

tato ce uttari vāyamamāno taṁ cīvaraṁ abhinipphādeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถ้าให้สำเร็จไม่ได้ ถ้าเธอพยายามให้ยิ่งกว่านั้น ยังจีวรนั้นให้สำเร็จ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

No ce abhinipphādeyya, yatassa cīvaracetāpannaṁ ābhataṁ, tattha sāmaṁ vā gantabbaṁ, dūto vā pāhetabbo ถ้าให้สำเร็จไม่ได้พึงไปเองก็ได้ ส่งทูตไปก็ได้ ในสำนักที่ส่งทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรมาเพื่อเธอ บอกว่า

“yaṁ kho tumhe āyasmanto bhikkhuṁ uddissa cīvaracetāpannaṁ pahiṇittha, na taṁ tassa bhikkhuno kiñci atthaṁ anubhoti, “ท่านส่งทรัพย์สำหรับจ่ายจีวรไปเฉพาะภิกขุใด ทรัพย์นั้นหาสำเร็จประโยชน์น้อยหนึ่งแก่ภิกขุนั้นไม่,

yuñjantāyasmanto sakaṁ, mā vo sakaṁ vinassā”ti, ท่านจงทวงเอาคืนทรัพย์ของท่าน ทรัพย์ของท่านอย่าได้ฉิบหายเสียเลย,

ayaṁ tattha sāmīci. นี้เป็นสามีจิกัมม์ (คือ ประพฤติชอบ) ในเรื่องนั้น.

Kathinavaggo paṭhamo. กถิน (กฐิน) วรรคที่ ๑ จบ.

Chapter 2. Kosiya บทที่ ๒. โกสิย

Nissaggiya Pācittiya 11. Kosiya นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๑. โกสิย

Yo pana bhikkhu kosiyamissakaṁ santhataṁ kārāpeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดให้ทำสันถัตเจือด้วยไหม, ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 12. Suddhakāḷaka นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๒. สุทธกาฬก

Yo pana bhikkhu suddhakāḷakānaṁ eḷakalomānaṁ santhataṁ kārāpeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด ให้ทำสันถัตแห่งขนเจียมดำล้วน ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 13. Dvebhāga นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๓. ทเวภาค

Navaṁ pana bhikkhunā santhataṁ kārayamānena dve bhāgā suddhakāḷakānaṁ eḷakalomānaṁ ādātabbā, tatiyaṁ odātānaṁ, catutthaṁ gocariyānaṁ. อนึ่ง ภิกขุผู้ให้ทำผ้าที่รองนั่ง (สันถัต) ใหม่ พึงถือเอาขนเจียมดำล้วน ๒ ส่วนขนเจียมขาวเป็นส่วนที่ ๓ ขนเจียมแดงเป็นส่วนที่ ๔.

Anādā ce bhikkhu dve bhāge suddhakāḷakānaṁ eḷakalomānaṁ, tatiyaṁ odātānaṁ, catutthaṁ gocariyānaṁ, navaṁ santhataṁ kārāpeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถ้าภิกขุไม่ถือเอาขนเจียมดำล้วน๒ ส่วนขนเจียมขาวเป็นส่วนที่ ๓ ขนเจียมแดงเป็นส่วนที่ ๔ ให้ทำสันถัตใหม่ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 14. Chabbassa นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๔. ฉัพพัสส

Navaṁ pana bhikkhunā santhataṁ kārāpetvā chabbassāni dhāretabbaṁ, อนึ่ง ภิกขุให้ทำสันถัตใหม่แล้ว พึงทรงไว้ให้ได้ ๖ ปี ถ้าหย่อนกว่า ๖ ปี,

orena ce channaṁ vassānaṁ taṁ santhataṁ vissajjetvā vā avissajjetvā vā aññaṁ navaṁ santhataṁ kārāpeyya aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. เธอสละเสียแล้วก็ดียังไม่สละแล้วก็ดี ซึ่งสันถัตนั้น ให้ทำสันถัตอื่นใหม่เว้นไว้แต่ภิกขุได้สมมติ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 15. Nisīdanasanthata นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๕. นิสีทนสันถต

Nisīdanasanthataṁ pana bhikkhunā kārayamānena purāṇasanthatassa sāmantā sugatavidatthi ādātabbā dubbaṇṇakaraṇāya. อนึ่ง ภิกขุผู้ให้ทำสันถัตสำหรับนั่งพึงถือเอาคืบสุคตโดยรอบแห่งสันถัตเก่า เพื่อทำให้เสียสี.

Anādā ce bhikkhu purāṇasantha tassa sāmantā sugatavidatthiṁ, navaṁ nisīdanasanthataṁ kārāpeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถ้าภิกขุไม่ถือเอาคืบสุคตโดยรอบแห่ง สันถัตเก่า ให้ทำสันถัตสำหรับนั่งใหม่ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 16. Eḷakaloma นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๖. เอฬกโลม

Bhikkhuno paneva addhānamaggappaṭipannassa eḷakalomāni uppajjeyyuṁ, อนึ่ง ขนเจียมเกิดขึ้นแก่ภิกขุผู้เดินทาง ภิกขุต้องการพึงรับได้,

ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbāni, paṭiggahetvā tiyojanaparamaṁ sahatthā haritabbāni asante hārake. ครั้นรับแล้ว เมื่อคนถือไม่มีพึงถือไปด้วยมือของตนเอง ตลอดระยะดาง ๓ โยชน์ เป็นอย่างมาก,

Tato ce uttari hareyya, asantepi hārake, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถ้าเธอถือเอาไปยิ่งกว่านั้น แม้คนถือไม่มี ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 17. Eḷakalomadhovāpana นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๗. เอฬกโลมโธวาปน

Yo pana bhikkhu aññātikāya bhikkhuniyā eḷakalomāni dhovāpeyya vā rajāpeyya vā vijaṭāpeyya vā, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดยังภิกขุนีผู้มิใช่ญาติให้ซักก็ดี ให้ย้อมก็ดี ให้สางก็ดี ซึ่งขนเจียม ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 18. Rūpiya นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๘. รูปิย

Yo pana bhikkhu jātarūparajataṁ uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vā upanikkhittaṁ vā sādiyeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด รับก็ดี ให้รับก็ไม่ดี ทองเงิน หรือยินดีทองเงินอันเขาเก็บไว้ให้ก็ดี ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 19. Rūpiyasaṁvohāra นิสสัคคิย ปาจิตติย ๑๙. รูปิยสังโวหาร

Yo pana bhikkhu nānappakārakaṁ rūpiyasaṁvohāraṁ samāpajjeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดถึงความแลกเปลี่ยนด้วยรูปิยะ มีประการต่างๆ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 20. Kayavikkaya นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๐. กยวิกกย

Yo pana bhikkhu nānappakārakaṁ kayavikkayaṁ samāpajjeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดถึงการซื้อและการขายมีประการต่างๆ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Kosiyavaggo dutiyo. โกสิยวรรคที่ ๒ จบ.

Chapter 3. Patta บทที่ ๓. ปัตต

Nissaggiya Pācittiya 21. Patta นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๑. ปัตต

Dasāhaparamaṁ atirekapatto dhāretabbo, taṁ atikkāmayato nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. พึงทรงอติเรกบาตรไว้ได้ ๑๐ วันเป็นอย่างยิ่งภิกขุให้ล่วงกำหนดนั้นไป ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 22. Ūnapañcabandhana นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๒. อูนปัญจพันธน

Yo pana bhikkhu ūnapañcabandhanena pattena aññaṁ navaṁ pattaṁ cetāpeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดมีบาตรมีรอยร้าวน้อยกว่า ๕ นิ้ว ให้จ่ายบาตรอื่นใหม่ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Tena bhikkhunā so patto bhikkhuparisāya nissajjitabbo, ภิกขุนั้นพึงสละบาตรนั้น ในภิกขุบริษัทบาตรใบสุดท้ายแห่งภิกขุในบริษัทนั้น,

yo ca tassā bhikkhuparisāya pattapariyanto, so tassa bhikkhuno padātabbo “ayaṁ te bhikkhu patto yāva bhedanāya dhāretabbo”ti, พึงมอบให้แกภิกขุนั้น สั่งว่า “นี้บาตรของท่าน พึงทรงไว้ (คือ ใช้) กว่าจะแตก”,

ayaṁ tattha sāmīci. นี้เป็นสามีจิกัมม์ (คือ การชอบ) ในเรื่องนั้น.

Nissaggiya Pācittiya 23. Bhesajja นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๓. เภสัชช

Yāni kho pana tāni gilānānaṁ bhikkhūnaṁ paṭisāyanīyāni bhesajjāni, seyyathidaṁ—sappi navanītaṁ telaṁ madhu phāṇitaṁ, tāni paṭiggahetvā sattāhaparamaṁ sannidhikārakaṁ paribhuñjitabbāni, อนึ่ง มีเภสัชอันควรลิ้มของภิกขุผู้อาพาธคือ เนยใส เนยข้น น้ำมัน น้ำผึ้ง น้ำอ้อยภิกขุรับ (ประเคน) ของนั้นแล้ว พึงเก็บไว้ฉันได้ ๗ วันเป็นอย่างยิ่ง,

taṁ atikkāmayato nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ภิกขุให้ล่วงกำหนดนั้นไป ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์,

Nissaggiya Pācittiya 24. Vassikasāṭika นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๔. วัสสิกสาฏิก

“Māso seso gimhāna”nti bhikkhunā vassikasāṭikacīvaraṁ pariyesitabbaṁ, “addhamāso seso gimhāna”nti katvā nivāsetabbaṁ. ภิกขุ (รู้) ว่าฤดูร้อนยังเหลืออีก ๑ เดือน พึงแสวงหาจีวร คือ ผ้าอาบน้ำฝนได้ (รู้) ว่าฤดูร้อนยังเหลืออีกกึ่งเดือน พึงทำนุ่งได้.

Orena ce “māso seso gimhāna”nti vassikasāṭikacīvaraṁ pariyeseyya, orena“ddhamāso seso gimhāna”nti katvā nivāseyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถ้าเธอ (รู้) ว่าฤดูร้อนเหลือล้ำกว่า ๑ เดือนแสวงหาจีวร คือ ผ้าอาบน้ำฝน (รู้) ว่าฤดูร้อนเหลือล้ำกว่ากึ่งเดือนทำนุ่ง ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 25. Cīvaraacchindana นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๕. จีวราจฉินทน

Yo pana bhikkhu bhikkhussa sāmaṁ cīvaraṁ datvā kupito anattamano acchindeyya vā acchindāpeyya vā, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด ให้จีวรแก่ภิกขุเองแล้ว โกรธน้อยใจชิงเอามาก็ดี ให้ชิงเอามาก็ดี ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 26. Suttaviññatti นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๖. สุตตวิญญัตติ

Yo pana bhikkhu sāmaṁ suttaṁ viññāpetvā tantavāyehi cīvaraṁ vāyāpeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดขอด้ายมาเองแล้ว ยังช่างหูกให้ทอจีวร ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 27. Mahāpesakāra นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๗. มหาเปสการ

Bhikkhuṁ paneva uddissa aññātako gahapati vā gahapatānī vā tantavāyehi cīvaraṁ vāyāpeyya, tatra ce so bhikkhu pubbe appavārito tantavāye upasaṅkamitvā cīvare vikappaṁ āpajjeyya อนึ่ง พ่อเจ้าเรือนก็ดี แม่เจ้าเรือนก็ดี ผู้มิใช่ญาติ สั่งช่างหูกให้ทอจีวร เฉพาะภิกขุ ถ้าภิกขุนั้นเขาไม่ได้ปวารณไว้ก่อน เข้าไปหาช่างหูกแล้ว ถึงความกำหนดในจีวรในสำนักของเขานั้นว่า

“idaṁ kho, āvuso, cīvaraṁ maṁ uddissa viyyati, āyatañca karotha, vitthatañca, appitañca, suvītañca, suppavāyitañca, suvilekhitañca, suvitacchitañca karotha, “จีวรผืนนี้ทอเฉพาะรูป ขอท่านจงทำให้ยาว ให้เป็นของขึงดี ให้เป็นของที่ทอดี ให้เป็นของที่สางดี ให้เป็นของที่กรีดดี,

appeva nāma mayampi āyasmantānaṁ kiñcimattaṁ anupadajjeyyāmā”ti. แม้ไฉน รูปจะให้ของเล็กน้อยเป็นรางวัลแก่ท่าน ครั้นกล่าวอย่างนี้แล้ว”.

Evañca so bhikkhu vatvā kiñcimattaṁ anupadajjeyya antamaso piṇḍapātamattampi, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ภิกขุนั้นให้ของเล็กน้อยเป็นรางวัล โดยที่สุดแม้สักว่าบิณฑบาต ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 28. Accekacīvara นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๘.

Dasāhānāgataṁ kattikatemāsikapuṇṇamaṁ bhikkhuno paneva accekacīvaraṁ uppajjeyya, accekaṁ maññamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṁ, paṭiggahetvā yāva cīvarakālasamayaṁ nikkhipitabbaṁ. วันปุรณมีที่ครบ ๓ เดือนแห่งเดือนกัตติกา (คือ เดือน๑๑) ยังไม่มาอีก ๑๐ วัน ผ้าจำนำพรรษา (อัจเจกจีวร) ที่เกิดขึ้นแก่ภิกขุ ภิกขุรู้ว่า เป็นอัจเจกจีวร พึงรับไว้ได้ ครั้นรับไว้แล้ว พึงเก็บไว้ได้จนตลอดสมัยที่เป็นจีวรกาล.

Tato ce uttari nikkhipeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ถ้าเธอเก็บไว้ยิ่งกว่านั้น ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Nissaggiya Pācittiya 29. Sāsaṅka นิสสัคคิย ปาจิตติย ๒๙. สาสังก

Upavassaṁ kho pana kattikapuṇṇamaṁ yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanāni sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayāni, tathārūpesu bhikkhu senāsanesu viharanto ākaṅkhamāno tiṇṇaṁ cīvarānaṁ aññataraṁ cīvaraṁ antaraghare nikkhipeyya, siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo tena cīvarena vippavāsāya, อนึ่ง (ถึง) วันปุรณมีแห่งเดือนกัตติกาที่สุดแห่งฤดูฝน ภิกขุอยู่ในเสนาสนะป่าที่รู้กันว่าเป็นที่รังเกียจ มีภัยเฉพาะหน้าปรารถนาอยู่ พึงเก็บจีวร ๓ ผืนๆ ใดผืนหนึ่งไว้ในละแวกบ้านได้และปัจจัยอะไรๆเพื่อจะอยู่ปราศจากจีวรนั้นจะพึงมีแก่ภิกขุ,

chārattaparamaṁ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabbaṁ. Tato ce uttari vippavaseyya aññatra bhikkhusammutiyā, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. ภิกขุนั้น พึงอยู่ปราศจากจีวรนั้นได้ ๖ คืนเป็นอย่างยิ่ง ถ้าเธออยู่ปราศยิ่งกว่านั้น เว้นไว้แต่ภิกขุได้สมมติ ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์

Nissaggiya Pācittiya 30. Pariṇata นิสสัคคิย ปาจิตติย ๓๐. ปริณต

Yo pana bhikkhu jānaṁ saṅghikaṁ lābhaṁ pariṇataṁ attano pariṇāmeyya, nissaggiyaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่น้อมลาภที่เขาน้อมไว้เป็นของจะถวายสงฆ์มาเพื่อตน ต้องอาบัตินิสสัคคิยปาจิตตีย์.

Pattavaggo tatiyo. ปัตตวรรคที่ ๓ จบ.

Uddiṭṭhā kho āyasmanto tiṁsa nissaggiyā pācittiyā dhammā. ท่านทั้งหลาย ธรรมม์ชื่อ นิสสัคคิยปาจิตตีย์ ๓๐ (สิกขาบท) ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้วแล.

Tatthāyasmante pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามท่านทั้งหลายในข้อเหล่านั้นท่านเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?,

dutiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๒ ท่านเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?,

tatiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๓ ท่านเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?,

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. เพราะฉะนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้อย่างนี้.

Nissaggiyapācittiyā niṭṭhitā นิสสัคคิยปาจิตติยา จบ

Suddhapācittiyā สุทธปาจิตติยา

Ime kho panāyasmanto dvenavuti pācittiyā dhammā uddesaṁ āgacchanti. ท่านทั้งหลาย ธรรมม์ชื่อว่าปาจิตตีย์ ๙๒ เหล่านี้แล ย่อมมาสู่อุทเทส.

Chapter 1. Musāvāda บทที่ ๑. มุสาวาท

Pācittiya 1. Musāvāda ปาจิตติย ๑. มุสาวาท

Sampajānamusāvāde pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะกล่าวเท็จทั้งรู้ตัว.

Pācittiya 2. Omasavāda ปาจิตติย ๒. โอมสวาท

Omasavāde pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะพูดดูถูก.

Pācittiya 3. Pesuñña ปาจิตติย ๓. เปสุญญ

Bhikkhupesuññe pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ในเพราะส่อเสียดภิกขุ.

Pācittiya 4. Padasodhamma ปาจิตติย ๔. ปทโสธรรม

Yo pana bhikkhu anupasampannaṁ padaso dhammaṁ vāceyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดให้ผู้ที่ไม่ได้เป็นภิกขุ (อนุปสัมบัน) ให้กล่าวธรรมโดยบท ๑ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 5. Paṭhamasahaseyya ปาจิตติย ๕. ปฐมสหเสยย

Yo pana bhikkhu anupasampannena uttaridirattatirattaṁ sahaseyyaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดสำเร็จการนอนร่วมกับผู้ที่ไม่ได้เป็นภิกขุ (อนุปสัมบัน) ยิ่งกว่า ๒-๓ คืน ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 6. Dutiyasahaseyya ปาจิตติย ๖. ทุติยสหเสยย

Yo pana bhikkhu mātugāmena sahaseyyaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดสำเร็จการนอนร่วมกับเพศหญิง ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 7. Dhammadesanā ปาจิตติย ๗. ธรรมเทสนา

Yo pana bhikkhu mātugāmassa uttarichappañcavācāhi dhammaṁ deseyya aññatra viññunā purisaviggahena, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด แสดงธรรมแก่เพศหญิงยิ่งกว่า ๕-๖ คำ เว้นไว้แต่บุรุษผู้รู้เดียงสา (มีอยู่) ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 8. Bhūtārocana ปาจิตติย ๘. ภูตาโรจน

Yo pana bhikkhu anupasampannassa uttarimanussadhammaṁ āroceyya, bhūtasmiṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดบอกธรรมวิเศษยิ่ง (อุตตริมนุสสธรรม) (ของตน) แก่ผู้มิใช่นักบวช (อนุปสัมบัน) ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะมีจริง.

Pācittiya 9. Duṭṭhullārocana ปาจิตติย ๙. ทุฏฐุลลาโรจน

Yo pana bhikkhu bhikkhussa duṭṭhullaṁ āpattiṁ anupasampannassa āroceyya aññatra bhikkhusammutiyā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดบอกอาบัติชั่วหยาบของภิกขุ แก่ผู้มิใช่นักบวช (อนุปสัมบัน) เว้นไว้แต่ภิกขุได้รับสมมติ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 10. Pathavīkhaṇana ปาจิตติย ๑๐. ปถวีขณน

Yo pana bhikkhu pathaviṁ khaṇeyya vā khaṇāpeyya vā pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดขุดก็ดี ให้ขุดก็ดี ซึ่งแผ่นดินต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Musāvādavaggo paṭhamo มุสาวาทวรรคที่ ๑ จบ

Chapter 2. Bhūtagāma บทที่ ๒. ภูตคาม

Pācittiya 11. Bhūtagāma ปาจิตติย ๑๑. ภูตคาม

Bhūtagāmapātabyatāya pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะความถูกพรากแห่งของเขียวหรือพืชพรรณ (ภูตคาม).

Pācittiya 12. Aññavādaka ปาจิตติย ๑๒. อัญญวาทก

Aññavādake, vihesake pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะความเป็นผู้กล่าวคำอื่น เพราะความเป็นผู้ให้ลำบาก.

Pācittiya 13. Ujjhāpanaka ปาจิตติย ๑๓. อุชฌาปนก

Ujjhāpanake, khiyyanake pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะความเป็นผู้โพนทะนา เพราะความเป็นผู้บ่นว่า.

Pācittiya 14. Paṭhamasenāsana ปาจิตติย ๑๔. ปฐมเสนาสน

Yo pana bhikkhu saṅghikaṁ mañcaṁ vā pīṭhaṁ vā bhisiṁ vā kocchaṁ vā ajjhokāse santharitvā vā santharāpetvā vā taṁ pakkamanto neva uddhareyya, na uddharāpeyya, anāpucchaṁ vā gaccheyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดวางไว้แล้วก็ดี ให้วางไว้แล้วก็ดี ซึ่งเตียงก็ดี ตั่งก็ดี ฟูกก็ดีเก้าอี้ก็ดี อันเป็นของสงฆ์ในที่แจ้งเมื่อหลีกไป ไม่เก็บก็ดี ไม่ให้เก็บก็ดี ซึ่งเสนาสนะที่วางไว้นั้น หรือไม่บอกสั่ง ไปเสีย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 15. Dutiyasenāsana ปาจิตติย ๑๕. ทุติยเสนาสน

Yo pana bhikkhu saṅghike vihāre seyyaṁ santharitvā vā santharāpetvā vā taṁ pakkamanto neva uddhareyya, na uddharāpeyya, anāpucchaṁ vā gaccheyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดปูแล้วก็ดี ให้ปูแล้วก็ดี ซึ่งที่นอน ในวิหาร เป็นของสงฆ์ เมื่อหลีกไป ไม่เก็บก็ดี ไม่ให้เก็บก็ดี ซึ่งที่นอนอันปูไว้นั้น หรือไม่บอกสั่ง ไปเสีย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 16. Anupakhajja ปาจิตติย ๑๖. อนุปขัชช

Yo pana bhikkhu saṅghike vihāre jānaṁ pubbupagataṁ bhikkhuṁ anupakhajja seyyaṁ kappeyya “yassa sambādho bhavissati, so pakkamissatī”ti etadeva paccayaṁ karitvā anaññaṁ, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่สำเร็จการนอน เบียดภิกขุผู้เข้าไปก่อน ในวิหารของสงฆ์ ด้วยหมายว่า ความคับแคบจักมีแก่ผู้ใดผู้นั้นจะหลีก ไปเอง ทำความหมายอย่างนี้เท่านั้นให้เป็นปัจจัย หาใช่อย่างอื่นไม่ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 17. Nikkaḍḍhana ปาจิตติย ๑๗. นิกกัฑฒน

Yo pana bhikkhu bhikkhuṁ kupito anattamano saṅghikā vihārā nikkaḍḍheyya vā nikkaḍḍhāpeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด โกรธขัดใจฉุดคร่าเองก็ดี ให้ผู้อื่นฉุดคร่าก็ดี ซึ่งภิกขุ จากวิหารของสงฆ์ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 18. Vehāsakuṭi ปาจิตติย ๑๘. เวหาสกุฏิ

Yo pana bhikkhu saṅghike vihāre uparivehāsakuṭiyā āhaccapādakaṁ mañcaṁ vā pīṭhaṁ vā abhinisīdeyya vā abhinipajjeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด นั่งทับก็ดี นอนทับก็ดี ซึ่งเตียงก็ดี ซึ่งตั่งก็ดี อันมีเท้าเสียบ (ในตัวเตียง) บนร้าน ในวิหารเป็นของสงฆ์ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 19. Mahallakavihāra ปาจิตติย ๑๙. มหัลลกวิหาร

Mahallakaṁ pana bhikkhunā vihāraṁ kārayamānena yāva dvārakosā aggaḷaṭṭhapanāya ālokasandhiparikammāya dvatticchadanassa pariyāyaṁ appaharite ṭhitena adhiṭṭhātabbaṁ, tato ce uttari appaharitepi ṭhito adhiṭṭhaheyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุผู้ให้ทำซึ่งวิหารใหญ่ จะวางเช็ดหน้าเพียงไร แต่กรอบแห่งประตู จะสำรวมใจสวดมนต์ (บริกรรม) ช่องหน้าต่าง พึงยืนในที่ปราศจากของสดเขียว อำนวย (ให้พอก) ได้ ๒ - ๓ ชั้นถ้าเธออำนวย (ให้พอก) ยิ่งกว่านั้น แม้ยืนในที่ปราศจากของสดเขียว ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 20. Sappāṇaka ปาจิตติย ๒๐. สัปปาณก

Yo pana bhikkhu jānaṁ sappāṇakaṁ udakaṁ tiṇaṁ vā mattikaṁ vā siñceyya vā siñcāpeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ว่า น้ำมีตัวสัตว์รดก็ดี ให้รดก็ดี ซึ่งหญ้าก็ดี ซึ่งดินก็ดี ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Bhūtagāmavaggo dutiyo ภูตคามวรรคที่ ๒ จบ

Chapter 3. Ovāda บทที่ ๓. โอวาท

Pācittiya 21. Ovāda ปาจิตติย ๒๑. โอวาท

Yo pana bhikkhu asammato bhikkhuniyo ovadeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดไม่ได้รับสมมติสั่งสอนพวกภิกขุนี ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 22. Atthaṅgata ปาจิตติย ๒๒. อัตถังคต

Sammatopi ce bhikkhu atthaṅgate sūriye bhikkhuniyo ovadeyya, pācittiyaṁ. ถ้าภิกขุได้รับสมมติแล้ว เมื่อพระอาทิตย์อัสดงคตแล้ว สั่งสอนพวกภิกขุนี ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 23. Bhikkhunupassaya ปาจิตติย ๒๓. ภิกขุนุปัสสย

Yo pana bhikkhu bhikkhunupassayaṁ upasaṅkamitvā bhikkhuniyo ovadeyya aññatra samayā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดเข้าไปสู่ที่อาศัยแห่งภิกขุนีแล้วสั่งสอนพวกภิกขุนีเว้นไว้แต่สมัย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Tatthāyaṁ samayo, gilānā hoti bhikkhunī, ayaṁ tattha samayo. สมัยในเรื่องนั้นดังนี้คือ ภิกขุนีอาพาธ สมัยในเรื่องนั้น ดังนี้.

Pācittiya 24. Āmisa ปาจิตติย ๒๔. อามิส

Yo pana bhikkhu evaṁ vadeyya “āmisahetu therā bhikkhū bhikkhuniyo ovadantī”ti, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดกล่าวอย่างนี้ว่า “พวกภิกขุสั่งสอนพวกภิกขุนี เพราะเหตุสิ่งของวัตถุเครื่องล่อใจเช่นเงินทอง (อามิส)” ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 25. Cīvaradāna ปาจิตติย ๒๕. จีวรทาน

Yo pana bhikkhu aññātikāya bhikkhuniyā cīvaraṁ dadeyya aññatra pārivattakā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดให้จีวรแก่ภิกขุนีผู้มิใช่ญาติ เว้นไว้แต่แลกเปลี่ยน ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 26. Cīvarasibbana ปาจิตติย ๒๖. จีวรสิพพน

Yo pana bhikkhu aññātikāya bhikkhuniyā cīvaraṁ sibbeyya vā sibbāpeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดเย็บก็ดี ให้เย็บก็ดีซึ่งจีวร เพื่อภิกขุนีผู้มิใช่ญาติ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 27. Saṁvidhāna ปาจิตติย ๒๗. สังวิธาน

Yo pana bhikkhu bhikkhuniyā saddhiṁ saṁvidhāya ekaddhānamaggaṁ paṭipajjeyya antamaso gāmantarampi aññatra samayā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดชักชวนกันแล้ว เดินทางไกลด้วยกันกับภิกขุนี โดยที่สุดแม้สิ้นระยะบ้านหนึ่งเว้นไว้แต่สมัย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Tatthāyaṁ samayo, satthagamanīyo hoti maggo, sāsaṅkasammato, sappaṭibhayo, ayaṁ tattha samayo. สมัยในเรื่องนั้น ดังนี้ คือ ทางเป็นที่จะต้องไปด้วยพวกเกวียน รู้กันว่าเป็นที่น่ารังเกียจมีภัยเฉพาะหน้า นี้สมัยในเรื่องนั้น.

Pācittiya 28. Nāvābhiruhana ปาจิตติย ๒๘. นาวาภิรุหน

Yo pana bhikkhu bhikkhuniyā saddhiṁ saṁvidhāya ekaṁ nāvaṁ abhiruheyya uddhaṅgāminiṁ vā adhogāminiṁ vā aññatra tiriyaṁ taraṇāya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดชักชวนแล้ว ขึ้นเรือลำเดียวกับภิกขุนีข้ามฟาก ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 29. Paripācita ปาจิตติย ๒๙. ปริปาจิต

Yo pana bhikkhu jānaṁ bhikkhuniparipācitaṁ piṇḍapātaṁ bhuñjeyya aññatra pubbe gihisamārambhā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ฉันบิณฑบาตอันภิกขุนีแนะนำให้ถวายเว้นไว้แต่คฤหัสถ์ปรารภไว้ก่อน ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 30. Rahonisajja ปาจิตติย ๓๐. รโหนิสัชช

Yo pana bhikkhu bhikkhuniyā saddhiṁ eko ekāya raho nisajjaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดผู้เดียว สำเร็จการนั่ง ในที่ลับตากับภิกขุนีผู้เดียว ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Ovādavaggo tatiyo โอวาทวรรคที่ ๓ จบ

Chapter 4. Bhojanavaggo บทที่ ๔. โภชนวรรค

Pācittiya 31. Āvasathapiṇḍa ปาจิตติย ๓๑. อาวสถปิณฑ

Agilānena bhikkhunā eko āvasathapiṇḍo bhuñjitabbo. ภิกขุใดไม่ใช่ผู้อาพาธ พึงยินดีในการยอมให้ขอหรือเรียกร้องเอาได้ (ปวารณา) ด้วยปัจจัย เพียง ๔ เดือนเว้นไว้แต่ปวารณาอีกเว้นไว้แต่ปวารณาเป็นนิตย์.

Tato ce uttari bhuñjeyya, pācittiyaṁ. ถ้าเธอยินดียิ่งกว่านั้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 32. Gaṇabhojana ปาจิตติย ๓๒. คณโภชน

Gaṇabhojane aññatra samayā pācittiyaṁ. เว้นไว้แต่สมัย ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะฉันเป็นหมู่.

Tatthāyaṁ samayo, gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo, addhānagamanasamayo, nāvābhiruhanasamayo, mahāsamayo, samaṇabhattasamayo, ayaṁ tattha samayo. สมัยในเรื่องนี้นั้น คือคราวอาพาธ คราวที่เป็นฤดูถวายจีวร คราวที่ทำจีวร คราวที่เดินทาง ไกล คราวที่ขึ้นเรือไป คราวประชุมใหญ่ คราวภัตต์ ของสมณะ นี้สมัยในเรื่องนั้น.

Pācittiya 33. Paramparabhojana ปาจิตติย ๓๓. ปรัมปรโภชน

Paramparabhojane aññatra samayā pācittiyaṁ. เว้นไว้แต่สมัย เป็นปาจิตตีย์ เพราโภชนะทีหลัง.

Tatthāyaṁ samayo, gilānasamayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo, ayaṁ tattha samayo. สมัยในเรื่องนั้นดัง นี้ คือคราวเป็นไข้ คราวถวายจีวร คราวทำจีวร นี้สมัยในเรื่องนั้น.

Pācittiya 34. Kāṇamātu ปาจิตติย ๓๔. กาณมาตุ

Bhikkhuṁ paneva kulaṁ upagataṁ pūvehi vā manthehi vā abhihaṭṭhuṁ pavāreyya, ākaṅkhamānena bhikkhunā dvattipattapūrā paṭiggahetabbā. Tato ce uttari paṭiggaṇheyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง เขาปวารณาภิกขุผู้เข้าไปสู่สกุล ด้วยขนมก็ดี ด้วยสัตตุผงก็ดี เพื่อนำไปได้ตามปรารถนาภิกขุผู้ต้องการ พึงรับได้เต็ม ๒ - ๓ บาตรถ้ารับยิ่งกว่านี้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Dvattipattapūre paṭiggahetvā tato nīharitvā bhikkhūhi saddhiṁ saṁvibhajitabbaṁ, ayaṁ tattha sāmīci. ครั้นรับเต็ม ๒ - ๓ บาตรแล้ว นำออกจากที่นั้นแล้วพึงแบ่งปันกับภิกขุทั้งหลาย นี้เป็นสามีจิกัมม์ในเรื่องนั้น.

Pācittiya 35. Paṭhamapavāraṇā ปาจิตติย ๓๕. ปฐมปวารณา

Yo pana bhikkhu bhuttāvī pavārito anatirittaṁ khādanīyaṁ vā bhojanīyaṁ vā khādeyya vā bhuñjeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดฉันเสร็จห้ามเสียแล้วเคี้ยวก็ดี ฉันก็ดี ซึ่งของเคี้ยวก็ดี ซึ่งของฉันก็ดี อันมิใช่เดน ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 36. Dutiyapavāraṇā ปาจิตติย ๓๖. ทุติยปวารณา

Yo pana bhikkhu bhikkhuṁ bhuttāviṁ pavāritaṁ anatirittena khādanīyena vā bhojanīyena vā abhihaṭṭhuṁ pavāreyya “handa bhikkhu khāda vā bhuñja vā”ti jānaṁ āsādanāpekkho, bhuttasmiṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดนำไปปวารณาภิกขุผู้ฉันเสร็จ ห้ามเสียแล้ว ด้วยของเคี้ยวก็ดีด้วยของฉันก็ดี อันมิใช่เดนบอกว่า “เอาเถิด ภิกขุขอจงเคี้ยวหรือฉัน” รู้อยู่ เพ่งจะหาโทษให้พอเธอฉันแล้ว ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 37. Vikālabhojana ปาจิตติย ๓๗. วิกาลโภชน

Yo pana bhikkhu vikāle khādanīyaṁ vā bhojanīyaṁ vā khādeyya vā bhuñjeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดเคี้ยวก็ดี ฉันก็ดี ซึ่งของเคี้ยวก็ดี ซึ่งของฉันก็ดี ในเวลาวิกาล ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 38. Sannidhikāraka ปาจิตติย ๓๘. สันนิธิการก

Yo pana bhikkhu sannidhikārakaṁ khādanīyaṁ vā bhojanīyaṁ vā khādeyya vā bhuñjeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดเคี้ยวก็ดี ฉันก็ดี ซึ่งของเคี้ยวก็ดี ซึ่งของฉันก็ดี ที่ทำการสั่งสมไว้ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 39. Paṇītabhojana ปาจิตติย ๓๙. ปณีตโภชน

Yāni kho pana tāni paṇītabhojanāni, seyyathidaṁ—sappi, navanītaṁ, telaṁ, madhu, phāṇitaṁ, maccho, maṁsaṁ, khīraṁ, dadhi. Yo pana bhikkhu evarūpāni paṇītabhojanāni agilāno attano atthāya viññāpetvā bhuñjeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดมิใช่ผู้อาพาธ ขอโภชนะอันประณีตเห็นปานนี้ เช่น เนยใน เนยข้น น้ำมัน น้ำผึ้ง น้ำอ้อย ปลา เนื้อ นมสด นมข้น เพื่อประโยชน์แก่ตน แล้วฉัน ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 40. Dantapona ปาจิตติย ๔๐. ทันตโปน

Yo pana bhikkhu adinnaṁ mukhadvāraṁ āhāraṁ āhareyya aññatra udakadantaponā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดกลืนอาหารที่เขายังไม่ให้ ล่วงช่องปากเว้นไว้แต่น้ำและไม้ชำระฟัน ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Bhojanavaggo catuttho โภชนวรรคที่ ๔ จบ

Chapter 5. Acelaka บทที่ ๕. อเจลก

Pācittiya 41. Acelaka ปาจิตติย ๔๑. อเจลก

Yo pana bhikkhu acelakassa vā paribbājakassa vā paribbājikāya vā sahatthā khādanīyaṁ vā bhojanīyaṁ vā dadeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดให้ของเคี้ยวก็ดี ของกินก็ดี แก่คนไม่นุ่งผ้า (อเจลก) ก็ดี แก่นักบวชผู้ชายนอกพระพุทธศาสนา (ปริพาชก) ก็ดี แก่ปริพาชิกาก็ดี ด้วยมือของตน ต้องอาบัติปาจิตติย์.

Pācittiya 42. Uyyojana ปาจิตติย ๔๒. อุยโยชน

Yo pana bhikkhu bhikkhuṁ “ehāvuso, gāmaṁ vā nigamaṁ vā piṇḍāya pavisissāmā”ti tassa dāpetvā vā adāpetvā vā uyyojeyya “gacchāvuso, na me tayā saddhiṁ kathā vā nisajjā vā phāsu hoti, ekakassa me kathā vā nisajjā vā phāsu hotī”ti etadeva paccayaṁ karitvā anaññaṁ, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดกล่าวต่อภิกขุอย่างนี้ว่าท่านจงมา เข้าไปสู่บ้านหรือสู่หมู่บ้านขนาดใหญ่ (นิคม) เพื่อบิณฑบาตด้วยกัน “เธอยังเขาให้ถวายแล้วก็ดี ไม่ให้ถวายแล้วก็ดี แก่เธอแล้วส่งไป (ด้วยคำ) ว่าท่านจงไปเสีย การพูดก็ดี การนั่งก็ดี ของเรากับท่าน ไม่เป็นผาสุกเลย การพูดก็ดี การนั่งก็ดี ของเราคนเดียวย่อมเป็นผาสุก” ทำความหมายอย่างนี้เท่านั้นแล ให้เป็นปัจจัยหาใช่อย่างอื่นไม่ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 43. Sabhojana ปาจิตติย ๔๓. สโภชน

Yo pana bhikkhu sabhojane kule anupakhajja nisajjaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดสำเร็จการนั่งแทรกแซงในครอบครัวที่กำลังบริโภคอาหารอยู่ (สโภชนสกุล) ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 44. Rahopaṭicchanna ปาจิตติย ๔๔. รโหปฏิจฉันน

Yo pana bhikkhu mātugāmena saddhiṁ raho paṭicchanne āsane nisajjaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดสำเร็จการนั่งในที่ลับ คือ ในอาสนะกำบังกับเพศหญิง (มาตุคาม) ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 45. Rahonisajja ปาจิตติย ๔๕. รโหนิสัชช

Yo pana bhikkhu mātugāmena saddhiṁ eko ekāya raho nisajjaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดผู้เดียวสำเร็จการนั่งในที่ลับตากับเพศหญิง (มาตุคาม) ผู้เดียว ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 46. Cāritta ปาจิตติย ๔๖. จาริตต

Yo pana bhikkhu nimantito sabhatto samāno santaṁ bhikkhuṁ anāpucchā purebhattaṁ vā pacchābhattaṁ vā kulesu cārittaṁ āpajjeyya aññatra samayā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรับนิมนต์แล้ว มีอาหารที่รับประทาน (ภัตต์) อยู่แล้ว ไม่บอกลาภิกขุซึ่ง มีอยู่ถึงความเป็นผู้เที่ยวไปในครอบครัวทั้งหลาย ก่อนฉันก็ดี ทีหลังฉันก็ดีเว้นไว้แต่สมัย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Tatthāyaṁ samayo, cīvaradānasamayo, cīvarakārasamayo, ayaṁ tattha samayo. สมัยในเรื่องนั้นดังนี้ คือคราวที่ถวายจีวร คราวที่ทำจีวร นี้สมัยในเรื่องนั้น.

Pācittiya 47. Mahānāma ปาจิตติย ๔๗. มหานาม

Agilānena bhikkhunā catumāsappaccayapavāraṇā sāditabbā aññatra punapavāraṇāya, aññatra niccapavāraṇāya. Tato ce uttari sādiyeyya, pācittiyaṁ. ภิกขุใดไม่ใช่ผู้อาพาธ พึงยินดีในการยอมให้ขอหรือเรียกร้องเอาได้ (ปวารณา) ด้วยปัจจัย เพียง ๔ เดือนเว้นไว้แต่ปวารณาอีกเว้นไว้แต่ปวารณาเป็นนิตย์ ถ้าเธอยินดียิ่งกว่านั้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 48. Uyyuttasenā ปาจิตติย ๔๘. อุยยุตตเสนา

Yo pana bhikkhu uyyuttaṁ senaṁ dassanāya gaccheyya aññatra tathārūpappaccayā, pācittiyaṁ. ภิกขุใดไปเพื่อจะดูกองทัพอันยกออกแล้วเว้นไว้แต่ปัจจัยมีอย่างนี้เป็นรูป ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 49. Senāvāsa ปาจิตติย ๔๙. เสนาวาส

Siyā ca tassa bhikkhuno kocideva paccayo senaṁ gamanāya, dirattatirattaṁ tena bhikkhunā senāya vasitabbaṁ. ก็ถ้าปัจจัยบางอย่าง เพื่อจะไปสู่กองทัพมีแก่ภิกขุนั้น ภิกขุนั้นพึงอยู่ได้ในกองทัพเพียง ๒ - ๓ คืน.

Tato ce uttari vaseyya, pācittiyaṁ. ถ้าอยู่ยิ่งกว่านั้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 50. Uyyodhika ปาจิตติย ๕๐. อุยโยธิก

Dirattatirattaṁ ce bhikkhu senāya vasamāno uyyodhikaṁ vā balaggaṁ vā senābyūhaṁ vā anīkadassanaṁ vā gaccheyya, pācittiyaṁ. ถ้าภิกขุอยู่ในกองทัพ ๒ - ๓ คืนไปสู่สนามรบก็ดี ไปสู่ที่พักพลก็ดี ไปสู่ที่จัดขบวนทัพก็ดี ไปดูหมู่อนึก ๒ คือ ช้าง ม้า รถ พลเดิน อันจัดเป็นกองๆ แล้วก็ดี ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Acelakavaggo pañcamo อเจลกวรรคที่ ๕ จบ

Chapter 6. Surāpāna บทที่ ๖. สุราปาน

Pācittiya 51. Surāpāna ปาจิตติย ๕๑. สุราปาน

Surāmerayapāne pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะดื่มสุราและเมรัย.

Pācittiya 52. Aṅgulipatodaka ปาจิตติย ๕๒. อังคุลิปโตทก

Aṅgulipatodake pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะจี้ด้วยนิ้วมือ.

Pācittiya 53. Hasadhamma ปาจิตติย ๕๓. หสธรรม

Udake hasadhamme pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะธรรมคือหัวเราะในน้ำ (หมายเอาเล่นน้ำ).

Pācittiya 54. Anādariya ปาจิตติย ๕๔. อนาทริย

Anādariye pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะความไม่เอื้อเฟื้อ.

Pācittiya 55. Bhiṁsāpana ปาจิตติย ๕๕. ภิงสาปน

Yo pana bhikkhu bhikkhuṁ bhiṁsāpeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดหลอนภิกขุให้กลัว ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 56. Joti ปาจิตติย ๕๖. โชติ

Yo pana bhikkhu agilāno visibbanāpekkho jotiṁ samādaheyya vā samādahāpeyya vā aññatra tathārūpappaccayā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดมิใช่ผู้อาพาธ ติดก็ดี ให้ติดก็ดี ซึ่งไฟเว้นไว้แต่ปัจจัยมีอย่างนั้นเป็นรูป ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 57. Nahāna ปาจิตติย ๕๗. นหาน

Yo pana bhikkhu orenaddhamāsaṁ nahāyeyya aññatra samayā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดยังหย่อนกึ่งเดือนอาบน้ำเว้นไว้แต่สมัย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Tatthāyaṁ samayo “diyaḍḍho māso seso gimhāna”nti “vassānassa paṭhamo māso” iccete aḍḍhateyyamāsā uṇhasamayo, pariḷāhasamayo, gilānasamayo, kammasamayo, addhānagamanasamayo, vātavuṭṭhisamayo, ayaṁ tattha samayo. สมัยในเรื่องนั้นดังนี้ คือ “เดือนกึ่งท้ายฤดูร้อนเดือนต้นแห่งฤดูฝน” ๒ เดือนกึ่งนี้ เป็นคราวร้อน เป็นคราวกระวนกระวาย คราวเจ็บไข้ คราวทำการงานคราวไปทางไกล คราวฝนมากับพายุ นี้สมัยในเรื่องนั้น.

Pācittiya 58. Dubbaṇṇakaraṇa ปาจิตติย ๕๘. ทุพพัณณกรัณ

Navaṁ pana bhikkhunā cīvaralābhena tiṇṇaṁ dubbaṇṇakaraṇānaṁ aññataraṁ dubbaṇṇakaraṇaṁ ādātabbaṁ nīlaṁ vā kaddamaṁ vā kāḷasāmaṁ vā. Anādā ce bhikkhu tiṇṇaṁ dubbaṇṇakaraṇānaṁ aññataraṁ dubbaṇṇakaraṇaṁ navaṁ cīvaraṁ paribhuñjeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุได้จีวรมาใหม่พึงถือเอาวัตถุสำหรับทำให้เสียสี ๓ อย่างๆ ใดอย่างหนึ่งคือ ของเขียวครามก็ได้ ตมก็ได้ ของดำคล้ำก็ได้ ถ้าภิกขุไม่ถือเอาวัตถุสำหรับทำให้เสียสี ๓ อย่างๆ ใดอย่างหนึ่ง ใช้จีวรใหม่ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 59. Vikappana ปาจิตติย ๕๙. วิกัปปน

Yo pana bhikkhu bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā sikkhamānāya vā sāmaṇerassa vā sāmaṇeriyā vā sāmaṁ cīvaraṁ vikappetvā appaccuddhāraṇaṁ paribhuñjeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดทำให้เป็นเจ้าของ (วิกัป) จีวรเอง แก่ภิกขุก็ดี แก่ภิกขุนีก็ดี แก่นางสิกขมานาก็ดีแก่สามเณรก็ดี แก่นางสามเณรีก็ดีแล้วใช้สอย (จีวรนั้น) ไม่ให้เขาถอนก่อน ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 60. Apanidhāna ปาจิตติย ๖๐. อปนิธาน

Yo pana bhikkhu bhikkhussa pattaṁ vā cīvaraṁ vā nisīdanaṁ vā sūcigharaṁ vā kāyabandhanaṁ vā apanidheyya vā apanidhāpeyya vā antamaso hasāpekkhopi, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดซ่อนก็ดี ให้ซ่อนก็ดีซึ่งบาตรก็ดี จีวรก็ดี ผ้าปูนั่งก็ดี กล่องเข็มก็ดี เครื่องคาดเอว (ประคด) ก็ดี แห่งภิกขุ โดยที่สุดแม้หมายจะหัวเราะ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Surāpānavaggo chaṭṭho สุราปานวรรคที่ ๗ จบ

Chapter 7. Sappāṇa บทที่ ๗. สัปปาณ

Pācittiya 61. Sañcicca ปาจิตติย ๖๑. สัญจิจจ

Yo pana bhikkhu sañcicca pāṇaṁ jīvitā voropeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดแกล้งพรากสัตว์จากชีวิต ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 62. Sappāṇaka ปาจิตติย ๖๒. สัปปาณก

Yo pana bhikkhu jānaṁ sappāṇakaṁ udakaṁ paribhuñjeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่บริโภคน้ำมีตัวสัตว์ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 63. Ukkoṭana ปาจิตติย ๖๓. อุกโกฏน

Yo pana bhikkhu jānaṁ yathādhammaṁ nihatādhikaraṇaṁ punakammāya ukkoṭeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ฟื้นคดี (อธิกรณ์) ที่ทำเสร็จแล้วตามอาบัติเพื่อทำอีก ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 64. Duṭṭhulla ปาจิตติย ๖๔. ทุฏฐุลล

Yo pana bhikkhu bhikkhussa jānaṁ duṭṭhullaṁ āpattiṁ paṭicchādeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ ปิดอาบัติชั่วหยาบของภิกขุ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 65. Ūnavīsativassa ปาจิตติย ๖๕. อูนวีสติวัสส

Yo pana bhikkhu jānaṁ ūnavīsativassaṁ puggalaṁ upasampādeyya, so ca puggalo anupasampanno, te ca bhikkhū gārayhā, idaṁ tasmiṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ ยังบุคคลมีอายุไม่ครบ ๒๐ ปี ให้อุปสมบทบุคคลนั้นไม่เป็นอุปสัมบันด้วย ภิกขุทั้งหลายนั้นถูกติเตียนด้วย นี้ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ในเรื่องนั้น.

Pācittiya 66. Theyyasattha ปาจิตติย ๖๖. เถยยสัตถ

Yo pana bhikkhu jānaṁ theyyasatthena saddhiṁ saṁvidhāya ekaddhānamaggaṁ paṭipajjeyya antamaso gāmantarampi, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ ชักชวนแล้วเดินทางไกลสายเดียวกันกับพวกเกวียน พวกต่าง ผู้เป็นโจร โดยที่สุดแม้สิ้นระยะบ้านหนึ่ง ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 67. Saṁvidhāna ปาจิตติย ๖๗. สังวิธาน

Yo pana bhikkhu mātugāmena saddhiṁ saṁvidhāya ekaddhānamaggaṁ paṭipajjeyya antamaso gāmantarampi, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดชักชวนแล้วเดินทางไกลสายเดียวกันกับมาตุคามโดยที่สุดแม้สิ้นระยะบ้านหนึ่ง ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 68. Ariṭṭha ปาจิตติย ๖๘. อริฏฐ

Yo pana bhikkhu evaṁ vadeyya อนึ่ง ภิกขุใดกล่าวอย่างนี้ว่า

“tathāhaṁ bhagavatā dhammaṁ desitaṁ ājānāmi, yathā yeme antarāyikā dhammā vuttā bhagavatā, te paṭisevato nālaṁ antarāyāyā”ti, “ข้าพเจ้ารู้ถึงธรรมที่พระผู้มีพระภาคเจ้ าทรงแสดงแล้วโดยประการว่า เป็นธรรมทำอันตรายได้ อย่างไร ธรรมนั้นหาอาจทำอันตรายแก่ผู้เสพได้ (จริง)ไม่”,

so bhikkhu bhikkhūhi evamassa vacanīyo ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงว่ากล่าวอย่างนี้ว่า

“māyasmā evaṁ avaca, mā bhagavantaṁ abbhācikkhi, na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṁ, na hi bhagavā evaṁ vadeyya, “ท่านอย่าได้พูดอย่างนั้น ท่านอย่าได้กล่าวตู่พระผู้มีพระภาคเจ้า การกล่าวตู่พระผู้มีพระเจ้าไม่ดีดอก พระผู้มีพระภาคเจ้าไม่ได้ตรัสอย่างนั้นเลยแน่ะเธอ,

anekapariyāyenāvuso antarāyikā dhammā antarāyikā vuttā bhagavatā, alañca pana te paṭisevato antarāyāyā”ti. พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสธรรมอันทำอันตรายไว้โดยบรรยายเป็นอันมาก ก็แลธรรมนั้นอาจทำอันตรายแก่ผู้เสพได้ (จริง)”.

Evañca so bhikkhu bhikkhūhi vuccamāno tatheva paggaṇheyya, so bhikkhu bhikkhūhi yāvatatiyaṁ samanubhāsitabbo tassa paṭinissaggāya. แลภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวอยู่อย่างนั้น ขืนถืออย่างนั้นแล ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงสวดประกาศห้ามจนหนที่ ๓ เพื่อสละการนั้นเสีย.

Yāvatatiyañce samanubhāsiyamāno taṁ paṭinissajjeyya, iccetaṁ kusalaṁ. ถ้าเธอถูกสวดประกาศห้ามอยู่จนหนที่ ๓ สละการนั้นเสีย การสละได้ดังนี้ เป็นการดี.

No ce paṭinissajjeyya, pācittiyaṁ. ถ้าไม่สละ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 69. Ukkhittasambhoga ปาจิตติย ๖๙. อุกขิตตสัมโภค

Yo pana bhikkhu jānaṁ tathāvādinā bhikkhunā akaṭānudhammena taṁ diṭṭhiṁ appaṭinissaṭṭhena saddhiṁ sambhuñjeyya vā, saṁvaseyya vā, saha vā seyyaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ กินร่วมก็ดี อยู่ร่วมก็ดี สำเร็จการนอนด้วยกันก็ดี กับภิกขุ ผู้กล่าวอย่างนั้น ยังไม่ได้ทำธรรมอันสมควร ยังไม่ได้สละทิฏฐินั้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 70. Kaṇṭaka ปาจิตติย ๗๐. กัณฏก

Samaṇuddesopi ce evaṁ vadeyya ถ้าแม้สามเณร (สมณุทเทส) กล่าวอย่างนี้ว่า:

“tathāhaṁ bhagavatā dhammaṁ desitaṁ ājānāmi, yathā yeme antarāyikā dhammā vuttā bhagavatā, te paṭisevato nālaṁ antarāyāyā”ti, “เรารู้ทั่วถึงธรรมที่พระผู้มีพระภาค ทรงแสดงแล้วจนกระทั่งว่าธรรมตามที่พระผู้มีพระภาคตรัสว่าเป็นธรรมก่ออันตราย ก็หาสามารถก่ออันตรายแก่ผู้ซ่องเสพได้จริงไม่”,

so samaṇuddeso bhikkhūhi evamassa vacanīyo ภิกขุนั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงว่ากล่าวอย่างนี้ว่า

“māvuso, samaṇuddesa evaṁ avaca, mā bhagavantaṁ abbhācikkhi, na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṁ, na hi bhagavā evaṁ vadeyya, “สามเณร (สมณุทเทส) ท่านอย่าได้พูดอย่างนั้น เธออย่าได้กล่าวตู่พระผู้มีพระภาคเจ้า การกล่าวตู่พระผู้มีพระภาคเจ้าไม่ดีดอก พระผู้มีพระภาคเจ้าไม่ได้ตรัสอย่างนั้นเลย,

anekapariyāyenāvuso, samaṇuddesa antarāyikā dhammā antarāyikā vuttā bhagavatā, alañca pana te paṭisevato antarāyāyā”ti, พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสธรรมอันทำอันตรายไว้โดยปริยายเป็นอันมาก ก็แลธรรมนั้นอาจทำอันตรายแก่ผู้เสพได้ (จริง)”,

evañca so samaṇuddeso bhikkhūhi vuccamāno tatheva paggaṇheyya, so samaṇuddeso bhikkhūhi evamassa vacanīyo แลสามเณร (สมณุทเทส) นั้น อันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวอยู่อย่างนั้น ขืนถืออย่างนั้นเทียวสามเณร (สมณุทเทส) นั้น อันภิกขุทั้งหลายพึงว่ากล่าวอย่างนี้ว่า:

“ajjatagge te, āvuso, samaṇuddesa na ceva so bhagavā satthā apadisitabbo, “ท่านทั้งหลาย แน่ะสามเณร (สมณุทเทส) เธออย่าอ้างพระผู้มีพระภาคเจ้านั้นว่าเป็นพระศาสดาของเธอตั้งแต่วันนี้ไป,

yampi caññe samaṇuddesā labhanti bhikkhūhi saddhiṁ dirattatirattaṁ sahaseyyaṁ, sāpi te natthi, แลพวกสามเณร (สมณุทเทส) อื่น ย่อมได้การนอนร่วมเพียง ๒-๓ คืน กับภิกขุทั้งหลายอันใด แม้กิริยาที่ได้การนอนร่วมนั้นไม่มีแก่เธอ,

cara pire, vinassā”ti. เจ้าคนเสียเจ้าจงไปเสีย เจ้าจงฉิบหายเสีย”.

Yo pana bhikkhu jānaṁ tathānāsitaṁ samaṇuddesaṁ upalāpeyya vā, upaṭṭhāpeyya vā, sambhuñjeyya vā, saha vā seyyaṁ kappeyya, pācittiyaṁ. แลภิกขุใดรู้อยู่ เกลี้ยกล่อมสามเณร (สมณุทเทส) ผู้ถูกให้ฉิบหายเสียอย่างนั้นแล้วก็ดีให้อุปฐากก็ดีกินร่วมก็ดีสําเร็จการนอนร่วมก็ดี ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Sappāṇakavaggo sattamo สัปปาณกวรรคที่ ๗ จบ

Chapter 8. Sahadhammika บทที่ ๘. สหธรรมมิก

Pācittiya 71. Sahadhammika ปาจิตติย ๗๑. สหธรรมมิก

Yo pana bhikkhu bhikkhūhi sahadhammikaṁ vuccamāno evaṁ vadeyya “na tāvāhaṁ, āvuso, etasmiṁ sikkhāpade sikkhissāmi, yāva na aññaṁ bhikkhuṁ byattaṁ vinayadharaṁ paripucchāmī”ti, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดอันภิกขุทั้งหลายว่ากล่าวตักเตือนโดยชอบธรรม กล่าวอย่างนี้ว่า “ข้าพเจ้าจะยังไม่ศึกษาในสิกขาบทนี้ จนกว่าจะได้สอบถามภิกขุรูปอื่น ผู้ฉลาด ผู้เป็นวินัยธร” ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Sikkhamānena, bhikkhave, bhikkhunā aññātabbaṁ paripucchitabbaṁ paripañhitabbaṁ, ayaṁ tattha sāmīci. ภิกขุทั้งหลาย ภิกขุผู้ศึกษาพึงรู้ พึงสอบถาม พึงพิจารณา นี้เป็นการทำที่สมควรในเรื่องนั้น.

Pācittiya 72. Vilekhana ปาจิตติย ๗๒. วิเลขน

Yo pana bhikkhu pātimokkhe uddissamāne evaṁ vadeyya “kiṁ panimehi khuddānukhuddakehi sikkhāpadehi uddiṭṭhehi, yāvadeva kukkuccāya vihesāya vilekhāya saṁvattantī”ti, sikkhāpadavivaṇṇake pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดเมื่อมีผู้ยกปาติโมกข์ขึ้นแสดงอยู่ กล่าวอย่างนี้ว่า “สิกขาบทเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่ยกขึ้นแสดงเหล่านี้ จะมีประโยชน์อะไร ย่อมเป็น ไปเพื่อความรำคาญ เพื่อความลำบาก เพื่อความยุ่งยาก” ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะดูหมิ่นสิกขาบท.

Pācittiya 73. Mohana ปาจิตติย ๗๓. โมหน

Yo pana bhikkhu anvaddhamāsaṁ pātimokkhe uddissamāne evaṁ vadeyya อนึ่ง ภิกขุใดเมื่อภิกขุยกปาติโมกข์ยกขึ้นแสดงอยู่ทุกกึ่งเดือน กล่าวอย่างนี้ว่า:

“idāneva kho ahaṁ jānāmi, ayampi kira dhammo suttāgato suttapariyāpanno anvaddhamāsaṁ uddesaṁ āgacchatī”ti. “ข้าพเจ้าเพิ่งทราบเดี๋ยวนี้เองว่า ‘ธรรมแม้นี้มีมาในพระสูตร อยู่ในพระสูตร มีการยกขึ้นแสดงทุกกึ่งเดือน”.

Tañce bhikkhuṁ aññe bhikkhū jāneyyuṁ nisinnapubbaṁ iminā bhikkhunā dvattikkhattuṁ pātimokkhe uddissamāne, ko pana vādo bhiyyo, na ca tassa bhikkhuno aññāṇakena mutti atthi, yañca tattha āpattiṁ āpanno, tañca yathādhammo kāretabbo, uttari cassa moho āropetabbo ถ้าภิกขุเหล่าอื่นจำภิกขุนีนั้นได้ว่า “เมื่อภิกขุยกปาติโมกข์ขึ้นแสดงอยู่ ภิกขุนี้เคยนั่งอยู่ ๒-๓ ครั้งมาแล้ว ไม่จำต้องกล่าวถึงมากครั้งยิ่งกว่า” ภิกขุนั้นย่อมไม่พ้นเพราะความไม่รู้ แต่ภิกขุนั้นจะต้องอาบัติใดเพราะประพฤติไม่เหมาะสมนั้น พึงปรับอาบัตินั้นตามอาบัติ และพึงยกความหลงขึ้นมาปรับเพิ่มให้ยิ่งขึ้นไปอีกว่า:

“tassa te, āvuso, alābhā, tassa te dulladdhaṁ, yaṁ tvaṁ pātimokkhe uddissamānena sādhukaṁ aṭṭhiṁ katvā manasi karosī”ti, “ท่าน ไม่ใช่ลาภของท่าน ท่านได้ไม่ดี ด้วยเหตุว่าที่เมื่อภิกขุยกปาติโมกข์ขึ้นแสดงอยู่ ท่านไม่ ใส่ใจฟังให้สำเร็จประโยชน์ด้วยดี”,

idaṁ tasmiṁ mohanake pācittiyaṁ. ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เพราะแสร้งทำหลงนั้น.

Pācittiya 74. Pahāra ปาจิตติย ๗๔. ปหาร

Yo pana bhikkhu bhikkhussa kupito anattamano pahāraṁ dadeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดโกรธ ไม่พอใจ ทำร้ายภิกขุ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 75. Talasattika ปาจิตติย ๗๕. ตลสัตติก

Yo pana bhikkhu bhikkhussa kupito anattamano talasattikaṁ uggireyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดโกรธ ไม่พอใจ เงื้อหอกคือฝ่ามือให้ภิกขุ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 76. Amūlaka ปาจิตติย ๗๖. อมูลก

Yo pana bhikkhu bhikkhuṁ amūlakena saṅghādisesena anuddhaṁseyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดใส่ความภิกขุด้วยอาบัติสังฆาทิเสสอันหามูลมิได้ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 77. Sañcicca ปาจิตติย ๗๗. สัญจิจจ

Yo pana bhikkhu bhikkhussa sañcicca kukkuccaṁ upadaheyya “itissa muhuttampi aphāsu bhavissatī”ti etadeva paccayaṁ karitvā anaññaṁ, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดแกล้งก่อความรำคาญให้แก่ภิกขุด้วยหมายใจว่า ‘ด้วยวิธีนี้ ความไม่ผาสุกจักมีแก่เธอไปครู่หนึ่ง’ ทำความหมายใจอย่างนี้เท่านั้นให้เป็นเหตุ ไม่มีอะไรอื่น ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 78. Upassuti ปาจิตติย ๗๘. อุปัสสุติ

Yo pana bhikkhu bhikkhūnaṁ bhaṇḍanajātānaṁ kalahajātānaṁ vivādāpannānaṁ upassutiṁ tiṭṭheyya “yaṁ ime bhaṇissanti, taṁ sossāmī”ti etadeva paccayaṁ karitvā anaññaṁ, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด เมื่อภิกขุทั้งหลายเกิดความบาดหมางกัน เกิดการทะเลาะกัน ถึงการวิวาทกัน ยืนแอบฟังด้วยหมายใจว่าจักได้ฟัง คำที่พวกเธอพูดกัน ทำความหมายใจอย่างนี้เท่านั้นให้เป็นเหตุ ไม่มีอะไรอื่น ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 79. Kammappaṭibāhana ปาจิตติย ๗๙. กัมมัปปฏิพาหน

Yo pana bhikkhu dhammikānaṁ kammānaṁ chandaṁ datvā pacchā khīyanadhammaṁ āpajjeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดให้ฉันทะเพื่อกรรมอันเป็นธรรมไปแล้ว กลับติเตียนในภายหลัง ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 80. Chandaṁadatvāgamana ปาจิตติย ๘๐. ฉันทังอทัตวาคมน

Yo pana bhikkhu saṅghe vinicchayakathāya vattamānāya chandaṁ adatvā uṭṭhāyāsanā pakkameyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดเมื่อเรื่องอันจะพึงวินิจฉัยยังดำเนินอยู่ในสงฆ์ ไม่ให้ฉันทะ ลุกจากอาสนะหลีกไปเสีย ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 81. Dubbala ปาจิตติย ๘๑. ทุพพล

Yo pana bhikkhu samaggena saṅghena cīvaraṁ datvā pacchā khīyanadhammaṁ āpajjeyya “yathāsanthutaṁ bhikkhū saṅghikaṁ lābhaṁ pariṇāmentī”ti, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดร่วมกับสงฆ์ผู้พร้อมเพรียงกันให้จีวรแล้ว กลับติเตียนในภายหลังว่า ‘ภิกขุทั้งหลายน้อมลาภของสงฆ์ไปตามชอบใจ’ ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 82. Pariṇāmana ปาจิตติย ๘๒. ปริณามน

Yo pana bhikkhu jānaṁ saṅghikaṁ lābhaṁ pariṇataṁ puggalassa pariṇāmeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดรู้อยู่ น้อมลาภที่เขาน้อมไว้เป็นของจะถวายสงฆ์มาเพื่อบุคคล ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Sahadhammikavaggo aṭṭhamo สหธรรมมิกวรรคที่ ๘ จบ

Chapter 9. Ratana บทที่ ๙. รตน

Pācittiya 83. Antepura ปาจิตติย ๘๓. อันเตปุร

Yo pana bhikkhu rañño khattiyassa muddhābhisittassa anikkhantarājake aniggataratanake pubbe appaṭisaṁvidito indakhīlaṁ atikkāmeyya, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด ไม่ได้รับบอกก่อน ก้าวล่วงธรณีเข้าไป (ในห้อง) ของพระราชาผู้กษัตริย์ได้รับมฤธาภิเษกแล้ว ที่พระราชายังไม่เสด็จออก ที่รตนยังไม่ออก ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 84. Ratana ปาจิตติย ๘๔. รตน

Yo pana bhikkhu ratanaṁ vā ratanasammataṁ vā aññatra ajjhārāmā vā ajjhāvasathā vā uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดเก็บก็ดี ให้เก็บก็ดี ซึ่งรัตนะก็ดี ซึ่งของที่สมมติว่าเป็นรัตนะก็ดี เว้นไว้แต่ในวัดที่อยู่หรือในที่พัก ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Ratanaṁ vā pana bhikkhunā ratanasammataṁ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipitabbaṁ “yassa bhavissati, so harissatī”ti, ayaṁ tattha sāmīci. แลภิกขุเก็บเอาก็ดี ให้เก็บเอาก็ดี ซึ่งรตนะก็ดี ซึ่งรัตนะก็ดี ซึ่งของที่สมมติว่าเป็นรัตนะก็ดี ในวัดที่อยู่หรือในที่พักได้แล้ว พึงเก็บไว้ด้วยหมายใจว่า ‘เป็นของผู้ใด ผู้นั้นจะได้นำไป’ นี้เป็นการปฏิบัติชอบในเรื่องนั้น.

Pācittiya 85. Vikālagāmappavesana ปาจิตติย ๘๕. วิกาลคามัปปเวสน

Yo pana bhikkhu santaṁ bhikkhuṁ anāpucchāvikāle gāmaṁ paviseyya aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใด ไม่บอกลาภิกขุผู้อยู่แล้ว เข้าไปสู่บ้านในเวลาวิกาล เว้นไว้แต่กิจรีบด่วน (คือ ธุระร้อน) มีอย่างนั้นเป็นรูป ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 86. Sūcighara ปาจิตติย ๘๖. สูจิฆร

Yo pana bhikkhu aṭṭhimayaṁ vā dantamayaṁ vā visāṇamayaṁ vā sūcigharaṁ kārāpeyya, bhedanakaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดทำกล่องเข็มด้วยกระดูก ด้วยงา หรือด้วยเขา ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 87. Mañcapīṭha ปาจิตติย ๘๗. มัญจปีฐ

Navaṁ pana bhikkhunā mañcaṁ vā pīṭhaṁ vā kārayamānena aṭṭhaṅgulapādakaṁ kāretabbaṁ sugataṅgulena aññatra heṭṭhimāya aṭaniyā. Taṁ atikkāmayato chedanakaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุผู้ให้ทำเตียงหรือตั่งใหม่ พึงให้ทำมีเท้าสูงเพียง ๘ นิ้ว โดยนิ้วสุคต นอกจากแม่แคร่ด้านล่าง เธอทำให้เกินประมาณนั้นไป ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 88. Tūlonaddha ปาจิตติย ๘๘. ตูโลนัทธ

Yo pana bhikkhu mañcaṁ vā pīṭhaṁ vā tūlonaddhaṁ kārāpeyya, uddālanakaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดให้ทำเตียงก็ดี ตั่งก็ดีเป็นของหุ้มนุ่น (คือ ยัดนุ่น) ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 89. Nisīdana ปาจิตติย ๘๙. นิสีทน

Nisīdanaṁ pana bhikkhunā kārayamānena pamāṇikaṁ kāretabbaṁ, tatridaṁ pamāṇaṁ, dīghaso dve vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṁ diyaḍḍhaṁ, dasā vidatthi. Taṁ atikkāmayato chedanakaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุผู้จะให้ทำผ้าอาบน้ำ พึงทำให้ได้ขนาด ขนาดในข้อนั้น คือ ยาว ๒ คืบ กว้างคืบหนึ่ง ชายคืบครึ่ง โดยคืบสุคต ทำให้เกินขนาดนั้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์ที่ชื่อว่าเฉทนกะ.

Pācittiya 90. Kaṇḍuppaṭicchādi ปาจิตติย ๙๐. กัณฑุปปฏิจฉาทิ

Kaṇḍuppaṭicchādiṁ pana bhikkhunā kārayamānena pamāṇikā kāretabbā, tatridaṁ pamāṇaṁ, dīghaso catasso vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṁ dve vidatthiyo. Taṁ atikkāmayato chedanakaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุผู้ให้ทำผ้าปิดฝีพึงทำให้ได้ขนาด ขนาดในผ้านั้น ดังนี้ คือ โดยยาว ๔ คืบ โดยกว้าง ๒ คืบ โดยคืบสุคต เธอทำให้เกินขนาดนั้นไป ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 91. Vassikasāṭika ปาจิตติย ๙๑. วัสสิกสาฏิก

Vassikasāṭikaṁ pana bhikkhunā kārayamānena pamāṇikā kāretabbā, tatridaṁ pamāṇaṁ, dīghaso cha vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṁ aḍḍhateyyā. Taṁ atikkāmayato chedanakaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุผู้จะให้ทำผ้าอาบน้ำฝน พึงทำให้ได้ขนาด ขนาดในข้อนั้น คือ ยาว ๖ คืบ กว้าง ๒ คืบครึ่ง โดยคืบสุคต เธอทำให้ล่วงประมาณนั้นไป ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Pācittiya 92. Nanda ปาจิตติย ๙๒. นันท

Yo pana bhikkhu sugatacīvarappamāṇaṁ cīvaraṁ kārāpeyya, atirekaṁ vā, chedanakaṁ pācittiyaṁ. อนึ่ง ภิกขุใดให้ทำจีวรมีขนาดเท่าสุคตจีวรหรือยิ่งกว่า ต้องอาบัติปาจิตตีย์.

Tatridaṁ sugatassa sugatacīvarappamāṇaṁ, dīghaso nava vidatthiyo sugatavidatthiyā, tiriyaṁ cha vidatthiyo, idaṁ sugatassa sugatacīvarapamāṇanti. ขนาดแห่งสุคตจีวรของสุคตในคำนั้นดังนี้ คือ โดยยาว ๙ คืบ โดยกว้าง ๖ คืบ โดยคืบสุคต นี้เป็นขนาดแห่งสุคตจีวรของสุคต.

Ratanavaggo navamo รตนวรรคที่ ๙ จบ

Uddiṭṭhā kho āyasmanto dvenavuti pācittiyā dhammā. ท่านทั้งหลาย ธรรมม์ชื่อว่าปาจิตตีย์ ๙๒ เหล่านี้แล ข้าพเจ้าได้ยกขึ้นแสดงแล้วแล.

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์ในข้อ เหล่านี้แล้วเหตุนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Pācittiyā niṭṭhitā ปาจิตติยา จบ

Pāṭidesanīya ปาฏิเทสนีย

Ime kho panāyasmanto cattāro pāṭidesanīyā dhammā uddesaṁ āgacchanti. อนึ่ง แม่เจ้าทั้งหลาย ธรรมคือปาฏิเทสนียา ๔ สิกขาบทเหล่านี้แล มาสู่อุทเทส คือ.

Pāṭidesanīya 1. Paṭhamapāṭidesanīya ปาฏิเทสนีย ๑. ปฐมปาฏิเทสนีย

Yo pana bhikkhu aññātikāya bhikkhuniyā antaragharaṁ paviṭṭhāya hatthato khādanīyaṁ vā bhojanīyaṁ vā sahatthā paṭiggahetvā khādeyya vā bhuñjeyya vā, paṭidesetabbaṁ tena bhikkhunā อนึ่ง ภิกขุใดมีความพึงพอใจ รับของเคี้ยวก็ดี ของฉันก็ดี ด้วยมือของตนเอง จากมือของภิกขุนีผู้ไม่ใช่ญาติ ผู้เข้าไปสู่ละแวกบ้านแล้วเคี้ยวก็ดี ฉันก็ดี อันภิกขุนี้พึงแสดงคืนว่า

“gārayhaṁ, āvuso, dhammaṁ āpajjiṁ asappāyaṁ pāṭidesanīyaṁ, taṁ paṭidesemī”ti. “แน่ะท่าน พวกข้าพเจ้าต้องอาบัติคือปาฏิเทสนียะที่น่าตำหนิ ไม่เป็นที่สบาย พวกข้าพเจ้าขอแสดงคืนธรรมนั้น”.

Pāṭidesanīya 2. Dutiyapāṭidesanīya ปาฏิเทสนีย ๒. ทุติยปาฏิเทสนีย

Bhikkhū paneva kulesu nimantitā bhuñjanti, tatra ce sā bhikkhunī vosāsamānarūpā ṭhitā hoti “idha sūpaṁ detha, idha odanaṁ dethā”ti. Tehi bhikkhūhi sā bhikkhunī apasādetabbā “apasakka tāva bhagini, yāva bhikkhū bhuñjantī”ti. Ekassapi ce bhikkhuno na paṭibhāseyya taṁ bhikkhuniṁ apasādetuṁ “apasakka tāva bhagini, yāva bhikkhū bhuñjantī”ti, paṭidesetabbaṁ tehi bhikkhūhi อนึ่ง ภิกขุทั้งหลายรับนิมนต์ฉันอยู่ในครอบครัว (สกุล) ถ้าภิกขุนีมา ยืนสั่งเสียอยู่ในที่นั้นว่า “จงถวายแกงในองค์นี้ จงถวายข้าวในองค์นี้” ภิกขุทั้งหลายเหล่านั้น พึงรุกรานภิกขุนีนั้นว่า “น้องหญิง เธอจงหลีกไปเสีย ตลอดเวลาที่ภิกขุฉันอยู่” ถ้าภิกขุแม้รูปหนึ่ง ไม่กล่าวออกไป เพื่อจะรุกรานภิกขุนีนั้นว่า “น้องหญิง เธอจงหลีกไปเสีย ตลอดเวลาที่ภิกขุฉันอยู่” อันภิกขุเหล่านั้นพึงแสดงคืนว่า

“gārayhaṁ, āvuso, dhammaṁ āpajjimhā asappāyaṁ pāṭidesanīyaṁ, taṁ paṭidesemā”ti. “แน่ะท่าน พวกข้าพเจ้าต้องอาบัติคือปาฏิเทสนียะที่น่าตำหนิ ไม่เป็นที่สบาย พวกข้าพเจ้าขอแสดงคืนธรรมนั้น”.

Pāṭidesanīya 3. Tatiyapāṭidesanīya ปาฏิเทสนีย ๓. ตติยปาฏิเทสนีย

Yāni kho pana tāni sekkhasammatāni kulāni, yo pana bhikkhu tathārūpesu sekkhasammatesu kulesu pubbe animantito agilāno khādanīyaṁ vā, bhojanīyaṁ vā sahatthā paṭiggahetvā khādeyya vā, bhuñjeyya vā, paṭidesetabbaṁ tena bhikkhunā อนึ่ง ภิกขุใดไม่ได้รับนิมนต์ก่อนมิใช่ผู้อาพาธรับของเคี้ยวก็ดีของฉันก็ดีในสกุลที่สงฆ์สมมติว่าเป็นเสขะด้วยมือของตนแล้วเคี้ยวก็ดีฉันก็ดี อันภิกขุนั้นพึงแสดงคืนว่า

Pāṭidesanīya 4. Catutthapāṭidesanīya ปาฏิเทสนีย ๔. จตุตถปาฏิเทสนีย

Yāni kho pana tāni āraññakāni senāsanāni sāsaṅkasammatāni sappaṭibhayāni, yo pana bhikkhu tathārūpesu senāsanesu pubbe appaṭisaṁviditaṁ khādanīyaṁ vā, bhojanīyaṁ vā ajjhārāme sahatthā paṭiggahetvā agilāno khādeyya vā, bhuñjeyya vā, paṭidesetabbaṁ tena bhikkhunā อนึ่ง ภิกขุใดอยู่ในเสนาสนะป่า ที่รู้กันว่าเป็นที่มีรังเกียจ มีภัยเฉพาะหน้า รับของเคี้ยวก็ดีของฉันก็ดี อันเขาไม่ได้บอกให้รู้ไว้ก่อน ด้วยมือของตน ในวัดที่อยู่ ไม่ใช่ผู้อาพาธ เคี้ยวก็ดี ฉันก็ดี อันภิกษุนั้นพึงแสดงคืนว่า

Uddiṭṭhā kho āyasmanto cattāro pāṭidesanīyā dhammā. ธรรมคือปาฏิเทสนีย ๔ สิกขาบท ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว,

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์ในข้อ เหล่านี้แล้วเหตุนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Pāṭidesanīyā niṭṭhitā ปาฏิเทสนียา จบ

Sekhiya เสขิย

Ime kho panāyasmanto sekhiyā dhammā uddesaṁ āgacchanti. อนึ่ง ท่านทั้งหลาย ธรรมคือเสขีย ๗๕ สิกขาบทเหล่านี้แล มาสู่อุทเทส คือ.

Chapter 1. Parimaṇḍala บทที่ ๑. ปริมัณฑล

Sekhiya 1. Parimaṇḍala เสขิย ๑. ปริมัณฑลสิกขาบท

Parimaṇḍalaṁ nivāsessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักนุ่งให้เรียบร้อย ข้างบนปกปิดสะดือ ข้างล่างปกปิดครึ่งแข้ง (เป็นปริมณฑล).

Sekhiya 2. เสขิย ๒. ทุติยปริมัณฑลสิกขาบท

Parimaṇḍalaṁ pārupissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักห่มให้เรียบร้อย ข้างบนปกปิดสะดือ ข้างล่างปกปิดครึ่งแข้ง (เป็นปริมณฑล).

Sekhiya 3. Suppaṭicchanna เสขิย ๓. สุปปฏิจฉันนสิกขาบท

Suppaṭicchanno antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักปกปิดกายดี ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 4. เสขิย ๔. ทุติยสุปปฏิจฉันนสิกขาบท

Suppaṭicchanno antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักปกปิดกายดี นั่งในละแวกบ้าน.

Sekhiya 5. Susaṁvuta เสขิย ๕. สุสังวุตสิกขาบท

Susaṁvuto antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักสํารวมดี ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 6. เสขิย ๖. ทุติยสุสังวุตสิกขาบท

Susaṁvuto antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักสํารวมดี นั่ง ในละแวกบ้าน.

Sekhiya 7. Okkhittacakkhu เสขิย ๗. โอกขิตตจักขุสิกขาบท

Okkhittacakkhu antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักมีตาทอดลง ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 8. เสขิย ๘. ทุติยโอกขิตตจักขุสิกขาบท

Okkhittacakkhu antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักมีตาทอดลง นั่งในละแวกบ้าน.

Sekhiya 9. Ukkhittaka เสขิย ๙. อุกขิตตกสิกขาบท

Na ukkhittakāya antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําศึกษาว่า เราจักไม่ไปในละแวกบ้าน ด้วยทั้งถกผ้าขึ้นเปิดสีข้างให้เห็น.

Sekhiya 10. เสขิย ๑๐. ทุติยอุกขิตตกสิกขาบท

Na ukkhittakāya antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่นั่งใน ละแวกบ้าน ด้วยทั้งถกผ้าขึ้นเปิดสีข้างให้เห็น.

Parimaṇḍalavaggo paṭhamo ปริมัณฑลวรรคที่ ๑ จบ

Chapter 2. Ujjagghika บทที่ ๒. อุชชัคฆิก

Sekhiya 11. Ujjagghika เสขิย ๑๑. อุชชัคฆิกสิกขาบท

Na ujjagghikāya antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ไปในละแวกบ้าน ด้วยทั้งการหัวเราะลั่น.

Sekhiya 12. เสขิย ๑๒. ทุติยอุชชัคฆิกสิกขาบท

Na ujjagghikāya antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่นั่งในละแวกบ้าน ด้วยทั้งการหัวเราะลั่น.

Sekhiya 13. Uccasadda เสขิย ๑๓. อุจจสัททสิกขาบท

Appasaddo antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักมีเสียงน้อย ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 14. เสขิย ๑๔. ทุติยอุจจสัททสิกขาบท

Appasaddo antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักมีเสียงน้อย นั่งในละแวกบ้าน.

Sekhiya 15. Kāyappacālaka เสขิย ๑๕. กายัปปจาลกสิกขาบท

Na kāyappacālakaṁ antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่โยกกาย ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 16. เสขิย ๑๖. ทุติยกายัปปจาลกสิกขาบท

Na kāyappacālakaṁ antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่โยกกาย นั่งในละแวกบ้าน.

Sekhiya 17. Bāhuppacālaka เสขิย ๑๗. พาหุปปจาลกสิกขาบท

Na bāhuppacālakaṁ antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ไกวแขน ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 18. เสขิย ๑๘. ทุติยพาหุปปจาลกสิกขาบท

Na bāhuppacālakaṁ antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ไกวแขน นั่งในละแวกบ้าน.

Sekhiya 19. Sīsappacālaka เสขิย ๑๙. สีสัปปจาลกสิกขาบท

Na sīsappacālakaṁ antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่โคลงศีรษะ ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 20. เสขิย ๒๐. ทุติยสีสัปปจาลกสิกขาบท

Na sīsappacālakaṁ antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่โคลงศีรษะ นั่งในละแวกบ้าน.

Ujjagghikavaggo dutiyo อุชชัคฆิกวรรคที่ ๒ จบ

Chapter 3. Khambhakata บทที่ ๓. ขัมภกต

Sekhiya 21. Khambhakata เสขิย ๒๑. ขัมภกตสิกขาบท

Na khambhakato antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เอามือค้ำกาย ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 22. เสขิย ๒๒. ทุติยขัมภกตสิกขาบท

Na khambhakato antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เอามือค้ำกาย นั่งในละแวกบ้าน.

Sekhiya 23. Oguṇṭhita เสขิย ๒๓. โอคุณฐิตสิกขาบท

Na oguṇṭhito antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เอาผ้าคลุมศีรษะ ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 24. เสขิย ๒๔. ทุติยโอคุณฐิตสิกขาบท

Na oguṇṭhito antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เอาผ้าคลุมศีรษะ นั่งในละแวกบ้าน.

Sekhiya 25. Ukkuṭika เสขิย ๒๕. อุกกุฏิกสิกขาบท

Na ukkuṭikāya antaraghare gamissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เดินกระโหย่งเท้า ไปในละแวกบ้าน.

Sekhiya 26. Pallatthika เสขิย ๒๖. ปัลลัตถิกสิกขาบท

Na pallatthikāya antaraghare nisīdissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่นั่งรัดเข่า ในละแวกบ้าน.

Sekhiya 27. Sakkaccapaṭiggahaṇa เสขิย ๒๗. สักกัจจปฏิคคหณสิกขาบท

Sakkaccaṁ piṇḍapātaṁ paṭiggahessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักรับบิณฑบาตโดยเอื้อเฟื้อ.

Sekhiya 28. Pattasaññīpaṭiggahaṇa เสขิย ๒๘. ปัตตสัญญินีปฏิคคหณสิกขาบท

Pattasaññī piṇḍapātaṁ paṭiggahessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษา เราจักจ้องดูอยู่ในบาตรรับบิณฑบาต.

Sekhiya 29. Samasūpakapaṭiggahaṇa เสขิย ๒๙. สมสูปกปฏิคคหณสิกขาบท

Samasūpakaṁ piṇḍapātaṁ paṭiggahessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักรับบิณฑบาตพอสมส่วนกับแกง (ไม่รับแกงมากเกินไป).

Sekhiya 30. Samatittika เสขิย ๓๐. สมติตติกสิกขาบท

Samatittikaṁ piṇḍapātaṁ paṭiggahessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักรับบิณฑบาตเสมอขอบ.

Khambhakatavaggo tatiyo ขัมภกตวรรคที่ ๓ จบ

Chapter 4. Sakkacca บทที่ ๔. สักกัจจ

Sekhiya 31. Sakkaccabhuñjana เสขิย ๓๑. สักกัจจภุญชนสิกขาบท

Sakkaccaṁ piṇḍapātaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักฉันบิณฑบาตโดยเอื้อเฟื้อ.

Sekhiya 32. Pattasaññībhuñjana เสขิย ๓๒. ปัตตสัญญินีภุญชนสิกขาบท

Pattasaññī piṇḍapātaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า ในขณะฉันบิณฑบาต แลดูแต่ในบาตร.

Sekhiya 33. Sapadāna เสขิย ๓๓. สปทานสิกขาบท

Sapadānaṁ piṇḍapātaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักฉันบิณฑบาตไปตามลำดับ (ไม่ขุดให้แหว่ง).

Sekhiya 34. Samasūpaka เสขิย ๓๔. สมสูปกสิกขาบท

Samasūpakaṁ piṇḍapātaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักฉันบิณฑบาตพอสมส่วนกับแกง (ไม่ฉันแกงมากเกินไป).

Sekhiya 35. Nathūpakata เสขิย ๓๕. นถูปกตสิกขาบท

Na thūpakato omadditvā piṇḍapātaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักฉันบิณฑบาตโดยไม่ขยุมลงแต่ยอด.

Sekhiya 36. Odanappaṭicchādana เสขิย ๓๖. โอทนัปปฏิจฉาทนสิกขาบท

Na sūpaṁ vā byañjanaṁ vā odanena paṭicchādessāmi bhiyyokamyataṁ upādāyāti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่กลบแกงก็ดี กับข้าวก็ดี ด้วยข้าวสุกอาศัยความอยากได้มาก.

Sekhiya 37. Sūpodanaviññatti เสขิย ๓๗. สูโปทนวิญญัตติสิกขาบท

Na sūpaṁ vā odanaṁ vā agilāno attano atthāya viññāpetvā bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราไม่อาพาธจักไม่ขอเอาแกงก็ดี ข้าวสุกก็ดีเพื่อประโยชน์แก่ตนฉัน.

Sekhiya 38. Ujjhānasaññī เสขิย ๓๘. อุชฌานสัญญินีสิกขาบท

Na ujjhānasaññī paresaṁ pattaṁ olokessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เพ่งโพนทะนาแลดูบาตรของผู้อื่น.

Sekhiya 39. Kabaḷa เสขิย ๓๙. กพฬสิกขาบท

Nātimahantaṁ kabaḷaṁ karissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ทําคําข้าวให้ใหญ่นัก.

Sekhiya 40. Ālopa เสขิย ๔๐. อาโลปสิกขาบท

Parimaṇḍalaṁ ālopaṁ karissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักทําคําข้าวให้กลมกล่อม.

Sakkaccavaggo catuttho สักกัจจวรรคที่ ๔ จบ

Chapter 5. Kabaḷa บทที่ ๕. กพฬ

Sekhiya 41. Anāhaṭa เสขิย ๔๑. อนาหฏสิกขาบท

Na anāhaṭe kabaḷe mukhadvāraṁ vivarissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เมื่อคําข้าวยังไม่นํามาถึง เราจักไม่อ้าปาก.

Sekhiya 42. Bhuñjamāna เสขิย ๔๒. ภุญชมานสิกขาบท

Na bhuñjamāno sabbahatthaṁ mukhe pakkhipissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราฉันอยู่จักไม่สอดมือทั้งมือเข้าในปาก.

Sekhiya 43. Sakabaḷa เสขิย ๔๓. สกพฬสิกขาบท

Na sakabaḷena mukhena byāharissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า ในปากยังมีคําข้าวเราจักไม่พูด.

Sekhiya 44. Piṇḍukkhepaka เสขิย ๔๔. ปิณฑุกเขปกสิกขาบท

Na piṇḍukkhepakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันโดยการโยนคำข้าวเข้าปาก.

Sekhiya 45. Kabaḷāvacchedaka เสขิย ๔๕. กพฬาวัจเฉทกสิกขาบท

Na kabaḷāvacchedakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันกัดคําข้าว.

Sekhiya 46. Avagaṇḍakāraka เสขิย ๔๖. อวคัณฑการกสิกขาบท

Na avagaṇḍakārakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันทำกระพุ้งแก้มให้ตุ่ย.

Sekhiya 47. Hatthaniddhunaka เสขิย ๔๗. หัตถนิทธุนกสิกขาบท

Na hatthaniddhunakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันพลางสะบัดมือพลาง.

Sekhiya 48. Sitthāvakāraka เสขิย ๔๘. สิตถาวการกสิกขาบท

Na sitthāvakārakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันทําเมล็ดข้าวตก.

Sekhiya 49. Jivhānicchāraka เสขิย ๔๙. ชิวหานิจฉารกสิกขาบท

Na jivhānicchārakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่าเราจักไม่ฉันแลบลิ้น.

Sekhiya 50. Capucapukāraka เสขิย ๕๐. จปุจปุการกสิกขาบท

Na capucapukārakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันทําเสียงดังจับๆ.

Kabaḷavaggo pañcamo กพฬวรรคที่ ๕ จบ.

Chapter 6. Surusuru บทที่ ๖. สุรุสุรุ

Sekhiya 51. Surusurukāraka เสขิย ๕๑. สุรุสุรุการกสิกขาบท

Na surusurukārakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันทําเสียงดังซูดๆ.

Sekhiya 52. Hatthanillehaka เสขิย ๕๒. หัตถนิลเลหกสิกขาบท

Na hatthanillehakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันเลียมือ.

Sekhiya 53. Pattanillehaka เสขิย ๕๓. ปัตตนิลเลหกสิกขาบท

Na pattanillehakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันเลียบาตร.

Sekhiya 54. Oṭṭhanillehaka เสขิย ๕๔. โอฏฐนิลเลหกสิกขาบท

Na oṭṭhanillehakaṁ bhuñjissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่ฉันเลียริมฝีปาก.

Sekhiya 55. Sāmisa เสขิย ๕๕. สามิสสิกขาบท

Na sāmisena hatthena pānīyathālakaṁ paṭiggahessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เอามือเปื้อนจับภาชนะน้ำ.

Sekhiya 56. Sasitthaka เสขิย ๕๖. สสิตถกสิกขาบท

Na sasitthakaṁ pattadhovanaṁ antaraghare chaḍḍessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทําการศึกษาว่า เราจักไม่เทน้ําล้างบาตรมีเมล็ดข้าวในละแวกบ้าน.

Sekhiya 57. Chattapāṇi เสขิย ๕๗. ฉัตตปาณิสิกขาบท

Na chattapāṇissa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้ มีร่มในมือ.

Sekhiya 58. Daṇḍapāṇi เสขิย ๕๘. ทัณฑปาณิสิกขาบท

Na daṇḍapāṇissa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้มีไม้พลองในมือ.

Sekhiya 59. Satthapāṇi เสขิย ๕๙. สัตถปาณิสิกขาบท

Na satthapāṇissa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้มีศัสตราในมือ.

Sekhiya 60. Āvudhapāṇi เสขิย ๖๐. อาวุธปาณิสิกขาบท

Na āvudhapāṇissa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้มีอาวุธในมือ.

Surusuruvaggo chaṭṭho สุรุสุรุวรรคที่ ๗ จบ

Chapter 7. Pāduka บทที่ ๗. ปาทุก

Sekhiya 61. Pāduka เสขิย ๖๑. ปาทุกสิกขาบท

Na pādukāruḷhassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้สวมรองเท้าสวมใส่ที่ทำมาจากไม้ (เขียงเท้า).

Sekhiya 62. Upāhana เสขิย ๖๒. อุปาหนสิกขาบท

Na upāhanāruḷhassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้สวมรองเท้า.

Sekhiya 63. Yāna เสขิย ๖๓. ยานสิกขาบท

Na yānagatassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้ไปในยาน.

Sekhiya 64. Sayana เสขิย ๖๔. สยนสิกขาบท

Na sayanagatassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้อยู่บนที่นอน.

Sekhiya 65. Pallatthika เสขิย ๖๕. ปัลลัตถิกสิกขาบท

Na pallatthikāya nisinnassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้นั่งรัดเข่า.

Sekhiya 66. Veṭhita เสขิย ๖๖. เวฐิตสิกขาบท

Na veṭhitasīsassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้พันศีรษะ.

Sekhiya 67. Oguṇṭhita เสขิย ๖๗. โอคุณฐิตสิกขาบท

Na oguṇṭhitasīsassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราจักไม่แสดงธรรมแก่บุคคลไม่ใช่ผู้เจ็บไข้คลุมศีรษะ.

Sekhiya 68. Chamā เสขิย ๖๘. ฉมาสิกขาบท

Na chamāyaṁ nisīditvā āsane nisinnassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เรานั่งอยู่ที่แผ่นดินจักไม่แสดงธรรมแก่คนไม่เจ็บไข้ ผู้นั่งบนอาสนะ.

Sekhiya 69. Nīcāsana เสขิย ๖๙. นีจาสนสิกขาบท

Na nīce āsane nisīditvā ucce āsane nisinnassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เรานั่งบนอาสนะต่ำจักไม่แสดงธรรมแก่คนไม่เจ็บไข้ ผู้นั่งบนอาสนะสูง.

Sekhiya 70. Ṭhita เสขิย ๗๐. ฐิตาสิกขาบท

Na ṭhito nisinnassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เรายืนอยู่ จักไม่แสดงธรรมแก่คนไม่เจ็บไข้ ผู้นั่งอยู่.

Sekhiya 71. Pacchatogamana เสขิย ๗๑. ปัจฉโตคัจฉันตีสิกขาบท

Na pacchato gacchanto purato gacchantassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราเดินไปข้างหลังจักไม่แสดงธรรมแก่คนไม่เจ็บไข้ ผู้เดินไปข้างหน้า.

Sekhiya 72. Uppathenagamana เสขิย ๗๒. อุปปเถนคัจฉันตีสิกขาบท

Na uppathena gacchanto pathena gacchantassa agilānassa dhammaṁ desessāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราเดินไปนอกทางจักไม่แสดงธรรมแก่คนไม่เจ็บไข้ ผู้ไปอยู่ในทาง.

Sekhiya 73. Ṭhitouccāra เสขิย ๗๓. ฐิตาอุจจารสิกขาบท

Na ṭhito agilāno uccāraṁ vā passāvaṁ vā karissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราไม่อาพาธ จักไม่ยืนถ่ายอุจจาระหรือปัสสาวะ.

Sekhiya 74. Hariteuccāra เสขิย ๗๔. หริเตอุจจารสิกขาบท

Na harite agilāno uccāraṁ vā passāvaṁ vā kheḷaṁ vā karissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราไม่อาพาธ จักไม่ถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ หรือบ้วนน้ำลาย, เสมหะ, เสลด (เขฬะ) บนของสดเขียว.

Sekhiya 75. Udakeuccāra เสขิย ๗๕. อุทเกอุจจารสิกขาบท

Na udake agilāno uccāraṁ vā passāvaṁ vā kheḷaṁ vā karissāmīti sikkhā karaṇīyā. พึงทำการศึกษาว่า เราไม่อาพาธ จักไม่ถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ หรือบ้วนน้ำลาย, เสมหะ, เสลด (เขฬะ) ในน้ำ.

Pādukavaggo sattamo ปาทุกวรรคที่ ๗ จบ

Uddiṭṭhā kho āyasmanto sekhiyā dhammā. ท่านทั้งหลาย อาบัติเสขิยทั้ง ๗๕ ข้าพเจ้าได้ยกขึ้นแสดงแล้ว.

tatiyampi pucchāmi, kaccittha parisuddhā, ข้าพเจ้าถามแม้ครั้งที่ ๓ ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์แล้วหรือ?,

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์ในข้อ เหล่านี้แล้วเหตุนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Sekhiyā niṭṭhitā เสขิยา จบ

Adhikaraṇasamathā อธิกรณสมถา

Ime kho panāyasmanto satta adhikaraṇasamathā dhammā uddesaṁ āgacchanti. อนึ่ง ท่านทั้งหลาย อันธรรมคืออธิกรณสมถะ ๗ ประการเหล่านี้แลมาสู่อุทเทส คือ.

Uppannuppannānaṁ adhikaraṇānaṁ samathāya vūpasamāya: เพื่อความสงบ เพื่อความระงับ ซึ่งอธิกรณ์ทั้งหลายที่เกิดขึ้นแล้ว:

Adhikaraṇasamatha 1 อธิกรณสมถ ๑

Sammukhāvinayo dātabbo. พึงให้สัมมุขาวินัย ระเบียบอันพึงทำในที่พร้อมหน้า.

Adhikaraṇasamatha 2 อธิกรณสมถ ๒

Sativinayo dātabbo. พึงให้สติวินัยระเบียบที่ยกสติขึ้นเป็นหลัก.

Adhikaraṇasamatha 3 อธิกรณสมถ ๓

Amūḷhavinayo dātabbo. พึงให้ระเบียบแก่ภิกขุผู้หายเป็นบ้าแล้ว.

Adhikaraṇasamatha 4 อธิกรณสมถ ๔

Paṭiññāya kāretabbaṁ. พึงทำตามคำสารภาพ.

Adhikaraṇasamatha 5 อธิกรณสมถ ๕

Yebhuyyasikā. พึงวินิจฉัยอาศัยความเห็นข้างมาก.

Adhikaraṇasamatha 6 อธิกรณสมถ ๖

Tassapāpiyasikā. กรรมที่สงฆ์พึงทำในกิริยาที่ลงโทษแก่ผู้ผิด.

Adhikaraṇasamatha 7 อธิกรณสมถ ๗

Tiṇavatthārakoti. พึงให้ระเบียบดังที่กลบไว้ด้วยหญ้า.

Uddiṭṭhā kho āyasmanto satta adhikaraṇasamathā dhammā. ธรรมคืออธิกรณสมถ ๗ ประการ ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว.

parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṁ dhārayāmīti. ท่านทั้งหลายเป็นผู้บริสุทธ์ในข้อ เหล่านี้แล้วเหตุนั้นจึงนิ่ง ข้าพเจ้าทรงความนี้ไว้ด้วยอย่างนี้.

Adhikaraṇasamathā niṭṭhitā อธิกรณสมถา จบ

Uddiṭṭhaṁ kho āyasmanto nidānaṁ, ข้าพเจ้าเพียงแสดงโดยสรุปเท่านั้น ในข้อความเบื้องต้น,

uddiṭṭhā cattāro pārājikā dhammā, ท่านทั้งหลาย ธรรมคือปาราชิก ๔ สิกขาบท อันข้าพเจ้าได้ยกขึ้นแสดงแล้วแล,

uddiṭṭhā terasa saṅghādisesā dhammā, ธรรมคือสังฆาทิเสส ๑๓ สิกขาบท ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว,

uddiṭṭhā dve aniyatā dhammā, ธรรมคืออนิยต ๒ สิกขาบท ข้าพเจ้าได้ยกขึ้นแสดงแล้วแล,

uddiṭṭhā tiṁsa nissaggiyā pācittiyā dhammā, ธรรมคือนิสสัคคิยปาจิตตีย์ ๓๐ สิกขาบท ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว,

uddiṭṭhā dvenavuti pācittiyā dhammā, ธรรมคือปาจิตตีย์ ๙๒ สิกขาบท ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว,

uddiṭṭhā cattāro pāṭidesanīyā dhammā, ธรรมคือปาฏิเทสนีย ๔ สิกขาบท ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว,

uddiṭṭhā sekhiyā dhammā, ธรรมคือเสขิย ๗๕ สิกขาบท ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว,

uddiṭṭhā satta adhikaraṇasamathā dhammā. ธรรมคืออธิกรณสมถ ๗ ประการ ข้าพเจ้ายกขึ้นแสดงแล้ว.

Ettakaṁ tassa bhagavato suttāgataṁ suttapariyāpannaṁ anvaddhamāsaṁ uddesaṁ āgacchati. สิกขาบทของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้นมีเท่านี้ มาในพระปาติโมกข์ นับเนื่องในพระปาติโมกข์มาสู่อุทเทสทุกกึ่งเดือน.

Tattha sabbeheva samaggehi sammodamānehi avivadamānehi sikkhitabbanti. พวกเราทั้งหมดนี้แลพึงเป็นผู้พร้อมเพรียงกันร่วมใจกัน ไม่วิวาทกัน ศึกษาในพระปาติโมกข์นั้นเทอญ.

Vitthāruddeso pañcamo. อุทเทศที่ ๕ โดยพิสดาร จบ

Bhikkhupātimokkhaṁ niṭṭhitaṁ ภิกขุปาติโมกข์ จบ

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า พระองค์นั้น

Previous Next