Kathāvatthu
Mahāpaṇṇāsaka
Paṭhamavagga
Sabbamatthītikathā
Vādayutti
Sabbamatthīti?
Āmantā.
Sabbattha sabbamatthīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Sabbamatthīti?
Āmantā.
Sabbadā sabbamatthīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Sabbamatthīti?
Āmantā.
Sabbena sabbaṁ sabbamatthīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Sabbamatthīti?
Āmantā.
Sabbesu sabbamatthīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Sabbamatthīti?
Āmantā.
Ayoganti katvā sabbamatthīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Sabbamatthīti?
Āmantā.
Yampi natthi, tampatthīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Sabbamatthīti?
Āmantā.
Sabbamatthīti yā diṭṭhi sā diṭṭhi micchādiṭṭhīti, yā diṭṭhi sā diṭṭhi sammādiṭṭhīti, hevamatthīti?
Na hevaṁ vattabbe.
(Saṅkhittaṁ.)
Vādayutti.
Kālasaṁsandana
Atītaṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu atītaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Hañci atītaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgataṁ, no ca vata re vattabbe—
“atītaṁ atthī”ti.
Anāgataṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu anāgataṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtanti?
Āmantā.
Hañci anāgataṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtaṁ, no ca vata re vattabbe—
“anāgataṁ atthī”ti.
Paccuppannaṁ atthi paccuppannaṁ aniruddhaṁ avigataṁ avipariṇataṁ na atthaṅgataṁ na abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Atītaṁ atthi atītaṁ aniruddhaṁ avigataṁ avipariṇataṁ na atthaṅgataṁ na abbhatthaṅgatanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
paccuppannaṁ atthi paccuppannaṁ jātaṁ bhūtaṁ sañjātaṁ nibbattaṁ abhinibbattaṁ pātubhūtanti?
Āmantā.
Anāgataṁ atthi anāgataṁ jātaṁ bhūtaṁ sañjātaṁ nibbattaṁ abhinibbattaṁ pātubhūtanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ atthi atītaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ atthi paccuppannaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgatanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
anāgataṁ atthi anāgataṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtanti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ atthi paccuppannaṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Atītaṁ rūpaṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu atītaṁ rūpaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Hañci atītaṁ rūpaṁ niruddhaṁ …pe…
abbhatthaṅgataṁ, no ca vata re vattabbe—
“atītaṁ rūpaṁ atthī”ti.
Anāgataṁ rūpaṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu anāgataṁ rūpaṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtanti?
Āmantā.
Hañci anāgataṁ rūpaṁ ajātaṁ …pe…
apātubhūtaṁ, no ca vata re vattabbe—
“anāgataṁ rūpaṁ atthī”ti.
Paccuppannaṁ rūpaṁ atthi paccuppannaṁ rūpaṁ aniruddhaṁ avigataṁ avipariṇataṁ na atthaṅgataṁ na abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ aniruddhaṁ avigataṁ avipariṇataṁ na atthaṅgataṁ na abbhatthaṅgatanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Paccuppannaṁ rūpaṁ atthi paccuppannaṁ rūpaṁ jātaṁ bhūtaṁ sañjātaṁ nibbattaṁ abhinibbattaṁ pātubhūtanti?
Āmantā.
Anāgataṁ rūpaṁ atthi anāgataṁ rūpaṁ jātaṁ bhūtaṁ sañjātaṁ nibbattaṁ abhinibbattaṁ pātubhūtanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ rūpaṁ atthi paccuppannaṁ rūpaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgatanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Anāgataṁ rūpaṁ atthi anāgataṁ rūpaṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtanti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ rūpaṁ atthi paccuppannaṁ rūpaṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Atītā vedanā atthi …pe…
saññā atthi, saṅkhārā atthi, viññāṇaṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu atītaṁ viññāṇaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ atthaṅgataṁ abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Hañci atītaṁ viññāṇaṁ niruddhaṁ …pe…
abbhatthaṅgataṁ, no ca vata re vattabbe—
“atītaṁ viññāṇaṁ atthī”ti.
Anāgataṁ viññāṇaṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu anāgataṁ viññāṇaṁ ajātaṁ abhūtaṁ asañjātaṁ anibbattaṁ anabhinibbattaṁ apātubhūtanti?
Āmantā.
Hañci anāgataṁ viññāṇaṁ ajātaṁ …pe…
apātubhūtaṁ, no ca vata re vattabbe—
“anāgataṁ viññāṇaṁ atthī”ti.
Paccuppannaṁ viññāṇaṁ atthi paccuppannaṁ viññāṇaṁ aniruddhaṁ …pe…
na abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ aniruddhaṁ …pe…
na abbhatthaṅgatanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Paccuppannaṁ viññāṇaṁ atthi paccuppannaṁ viññāṇaṁ jātaṁ …pe…
pātubhūtanti?
Āmantā.
Anāgataṁ viññāṇaṁ atthi anāgataṁ viññāṇaṁ jātaṁ …pe…
pātubhūtanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ niruddhaṁ …pe…
abbhatthaṅgatanti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ viññāṇaṁ atthi paccuppannaṁ viññāṇaṁ niruddhaṁ …pe…
abbhatthaṅgatanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Anāgataṁ viññāṇaṁ atthi anāgataṁ viññāṇaṁ ajātaṁ …pe…
apātubhūtanti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ viññāṇaṁ atthi paccuppannaṁ viññāṇaṁ ajātaṁ …pe…
apātubhūtanti?
Na hevaṁ vattabbe.
“Paccuppannan”ti vā “rūpan”ti vā, “rūpan”ti vā “paccuppannan”ti vā paccuppannaṁ rūpaṁ appiyaṁ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ rūpaṁ nirujjhamānaṁ paccuppannabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Rūpabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
“Paccuppannan”ti vā “rūpan”ti vā, “rūpan”ti vā “paccuppannan”ti vā paccuppannaṁ rūpaṁ appiyaṁ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ rūpaṁ nirujjhamānaṁ rūpabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Paccuppannabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
“Odātan”ti vā “vatthan”ti vā, “vatthan”ti vā “odātan”ti vā odātaṁ vatthaṁ appiyaṁ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti?
Āmantā.
Odātaṁ vatthaṁ rajjamānaṁ odātabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Vatthabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe.
“Odātan”ti vā “vatthan”ti vā, “vatthan”ti vā “odātan”ti vā odātaṁ vatthaṁ appiyaṁ karitvā esese ekaṭṭhe same samabhāge tajjāteti?
Āmantā.
Odātaṁ vatthaṁ rajjamānaṁ vatthabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Odātabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
Rūpaṁ rūpabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Rūpaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe.
Nanu rūpaṁ rūpabhāvaṁ na jahatīti rūpaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Hañci rūpaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammaṁ, no ca vata re vattabbe—
“rūpaṁ rūpabhāvaṁ na jahatī”ti.
Nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahatīti nibbānaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Rūpaṁ rūpabhāvaṁ na jahatīti rūpaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
rūpaṁ rūpabhāvaṁ na jahati rūpaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahati nibbānaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Anāgataṁ atthi anāgataṁ anāgatabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ atthi paccuppannaṁ paccuppannabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ atthi anāgataṁ anāgatabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ atthi paccuppannaṁ paccuppannabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe.
Atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
nanu atītaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Hañci atītaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammaṁ, no ca vata re vattabbe—
“atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ na jahatī”ti.
Nibbānaṁ atthi nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahatīti nibbānaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti atītaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ atthi atītaṁ atītabhāvaṁ na jahati atītaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Nibbānaṁ atthi nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahati nibbānaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Anāgataṁ rūpaṁ atthi anāgataṁ rūpaṁ anāgatabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ rūpaṁ atthi paccuppannaṁ rūpaṁ paccuppannabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ rūpaṁ atthi anāgataṁ rūpaṁ anāgatabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ rūpaṁ atthi paccuppannaṁ rūpaṁ paccuppannabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ rūpaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
nanu atītaṁ rūpaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Hañci atītaṁ rūpaṁ aniccaṁ …pe…
vipariṇāmadhammaṁ, no ca vata re vattabbe—
“atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ na jahatī”ti.
Nibbānaṁ atthi nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahati nibbānaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ na jahati atītaṁ rūpaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ rūpaṁ atthi atītaṁ rūpaṁ atītabhāvaṁ na jahati atītaṁ rūpaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Nibbānaṁ atthi nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahati nibbānaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītā vedanā atthi …
atītā saññā atthi …
atītā saṅkhārā atthi …
atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Anāgataṁ viññāṇaṁ atthi anāgataṁ viññāṇaṁ anāgatabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ viññāṇaṁ atthi paccuppannaṁ viññāṇaṁ paccuppannabhāvaṁ na jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ viññāṇaṁ atthi anāgataṁ viññāṇaṁ anāgatabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ viññāṇaṁ atthi paccuppannaṁ viññāṇaṁ paccuppannabhāvaṁ jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ jahatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ na jahatīti?
Āmantā.
Atītaṁ viññāṇaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
nanu atītaṁ viññāṇaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Hañci atītaṁ viññāṇaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammaṁ, no ca vata re vattabbe—
“atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ na jahatī”ti.
Nibbānaṁ atthi nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahati nibbānaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ na jahati atītaṁ viññāṇaṁ niccaṁ dhuvaṁ sassataṁ avipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ viññāṇaṁ atthi atītaṁ viññāṇaṁ atītabhāvaṁ na jahati atītaṁ viññāṇaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Āmantā.
Nibbānaṁ atthi nibbānaṁ nibbānabhāvaṁ na jahati nibbānaṁ aniccaṁ adhuvaṁ asassataṁ vipariṇāmadhammanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
1. Vacanasodhana
Atītaṁ nvatthīti?
Āmantā.
Hañci atītaṁ nvatthi, atītaṁ atthīti micchā.
Hañci vā pana atthi nvātītaṁ, atthi atītanti micchā.
Anāgataṁ nvatthīti?
Āmantā.
Hañci anāgataṁ nvatthi, anāgataṁ atthīti micchā.
Hañci vā pana atthi nvānāgataṁ, atthi anāgatanti micchā.
Anāgataṁ hutvā paccuppannaṁ hotīti?
Āmantā.
Taññeva anāgataṁ taṁ paccuppannanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
taññeva anāgataṁ taṁ paccuppannanti?
Āmantā.
Hutvā hoti hutvā hotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
hutvā hoti hutvā hotīti?
Āmantā.
Na hutvā na hoti na hutvā na hotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ hutvā atītaṁ hotīti?
Āmantā.
Taññeva paccuppannaṁ taṁ atītanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
taññeva paccuppannaṁ taṁ atītanti?
Āmantā.
Hutvā hoti hutvā hotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
hutvā hoti hutvā hotīti?
Āmantā.
Na hutvā na hoti na hutvā na hotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ hutvā paccuppannaṁ hoti, paccuppannaṁ hutvā atītaṁ hotīti?
Āmantā.
Taññeva anāgataṁ taṁ paccuppannaṁ taṁ atītanti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
taññeva anāgataṁ taṁ paccuppannaṁ taṁ atītanti?
Āmantā.
Hutvā hoti hutvā hotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
hutvā hoti hutvā hotīti?
Āmantā.
Na hutvā na hoti na hutvā na hotīti?
Na hevaṁ vattabbe.
2. Atītacakkhurūpādikathā
Atītaṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Atītena cakkhunā atītaṁ rūpaṁ passatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītaṁ sotaṁ atthi saddā atthi sotaviññāṇaṁ atthi ākāso atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Atītena sotena atītaṁ saddaṁ suṇātīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītaṁ ghānaṁ atthi gandhā atthi ghānaviññāṇaṁ atthi vāyo atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Atītena ghānena atītaṁ gandhaṁ ghāyatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītā jivhā atthi rasā atthi jivhāviññāṇaṁ atthi āpo atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Atītāya jivhāya atītaṁ rasaṁ sāyatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atīto kāyo atthi phoṭṭhabbā atthi kāyaviññāṇaṁ atthi pathavī atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Atītena kāyena atītaṁ phoṭṭhabbaṁ phusatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atīto mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Atītena manena atītaṁ dhammaṁ vijānātīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Anāgatena cakkhunā anāgataṁ rūpaṁ passatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
anāgataṁ sotaṁ atthi …
ghānaṁ atthi …
jivhā atthi …
kāyo atthi …
mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthīti?
Āmantā.
Anāgatena manena anāgataṁ dhammaṁ vijānātīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, paccuppannena cakkhunā paccuppannaṁ rūpaṁ passatīti?
Āmantā.
Atītaṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, atītena cakkhunā atītaṁ rūpaṁ passatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ sotaṁ atthi …
ghānaṁ atthi …
jivhā atthi …
kāyo atthi …
mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, paccuppannena manena paccuppannaṁ dhammaṁ vijānātīti?
Āmantā.
Atīto mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, atītena manena atītaṁ dhammaṁ vijānātīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, paccuppannena cakkhunā paccuppannaṁ rūpaṁ passatīti?
Āmantā.
Anāgataṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, anāgatena cakkhunā anāgataṁ rūpaṁ passatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
paccuppannaṁ sotaṁ atthi …
ghānaṁ atthi …
jivhā atthi …
kāyo atthi …
mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, paccuppannena manena paccuppannaṁ dhammaṁ vijānātīti?
Āmantā.
Anāgato mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, anāgatena manena anāgataṁ dhammaṁ vijānātīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca atītena cakkhunā atītaṁ rūpaṁ passatīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena cakkhunā paccuppannaṁ rūpaṁ passatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītaṁ sotaṁ atthi …
ghānaṁ atthi …
jivhā atthi …
kāyo atthi …
mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, na ca atītena manena atītaṁ dhammaṁ vijānātīti?
Āmantā.
Paccuppanno mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena manena paccuppannaṁ dhammaṁ vijānātīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca anāgatena cakkhunā anāgataṁ rūpaṁ passatīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ cakkhuṁ atthi rūpā atthi cakkhuviññāṇaṁ atthi āloko atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena cakkhunā paccuppannaṁ rūpaṁ passatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
anāgataṁ sotaṁ atthi …
ghānaṁ atthi …
jivhā atthi …
kāyo atthi …
mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, na ca anāgatena manena anāgataṁ dhammaṁ vijānātīti?
Āmantā.
Paccuppanno mano atthi dhammā atthi manoviññāṇaṁ atthi vatthuṁ atthi manasikāro atthi, na ca paccuppannena manena paccuppannaṁ dhammaṁ vijānātīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
3. Atītañāṇādikathā
Atītaṁ ñāṇaṁ atthīti?
Āmantā.
Tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Āmantā.
Tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ ñāṇaṁ atthīti?
Āmantā.
Tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Āmantā.
Tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Āmantā.
Atītaṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Āmantā.
Atītaṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Āmantā.
Anāgataṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Āmantā.
Anāgataṁ ñāṇaṁ atthi, tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītaṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena ñāṇakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgataṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Āmantā.
Paccuppannaṁ ñāṇaṁ atthi, na ca tena ñāṇena dukkhaṁ parijānāti, samudayaṁ pajahati, nirodhaṁ sacchikaroti, maggaṁ bhāvetīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
4. Arahantādikathā
Arahato atīto rāgo atthīti?
Āmantā.
Arahā tena rāgena sarāgoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atīto doso atthīti?
Āmantā.
Arahā tena dosena sadosoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atīto moho atthīti?
Āmantā.
Arahā tena mohena samohoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atīto māno atthīti?
Āmantā.
Arahā tena mānena samānoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atītā diṭṭhi atthīti?
Āmantā.
Arahā tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atītā vicikicchā atthīti?
Āmantā.
Arahā tāya vicikicchāya savicikicchoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atītaṁ thinaṁ atthīti?
Āmantā.
Arahā tena thinena sathinoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atītaṁ uddhaccaṁ atthīti?
Āmantā.
Arahā tena uddhaccena sauddhaccoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atītaṁ ahirikaṁ atthīti?
Āmantā.
Arahā tena ahirikena saahirikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atītaṁ anottappaṁ atthīti?
Āmantā.
Arahā tena anottappena saanottappīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthīti?
Āmantā.
Anāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
anāgāmissa atītā vicikicchā atthi …
atīto sīlabbataparāmāso atthi …
atīto aṇusahagato kāmarāgo atthi …
atīto aṇusahagato byāpādo atthīti?
Āmantā.
Anāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Sakadāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthīti?
Āmantā.
Sakadāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
sakadāgāmissa atītā vicikicchā atthi …
atīto sīlabbataparāmāso atthi …
atīto oḷāriko kāmarāgo atthi …
atīto oḷāriko byāpādo atthīti?
Āmantā.
Sakadāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Sotāpannassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthīti?
Āmantā.
Sotāpanno tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
sotāpannassa atītā vicikicchā atthi …
atīto sīlabbataparāmāso atthi …
atīto apāyagamanīyo rāgo atthi …
atīto apāyagamanīyo doso atthi …
atīto apāyagamanīyo moho atthīti?
Āmantā.
Sotāpanno tena mohena samohoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Puthujjanassa atīto rāgo atthi, puthujjano tena rāgena sarāgoti?
Āmantā.
Arahato atīto rāgo atthi, arahā tena rāgena sarāgoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
puthujjanassa atīto doso atthi …pe…
atītaṁ anottappaṁ atthi puthujjano tena anottappena anottappīti?
Āmantā.
Arahato atītaṁ anottappaṁ atthi, arahā tena anottappena anottappīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Āmantā.
Anāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, anāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
puthujjanassa atītā vicikicchā atthi …pe…
atīto aṇusahagato byāpādo atthi, puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti?
Āmantā.
Anāgāmissa atīto aṇusahagato byāpādo atthi, anāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Āmantā.
Sakadāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, sakadāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
puthujjanassa atītā vicikicchā atthi …
atīto oḷāriko byāpādo atthi, puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti?
Āmantā.
Sakadāgāmissa atīto oḷāriko byāpādo atthi, sakadāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Āmantā.
Sotāpannassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, sotāpanno tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
puthujjanassa atītā vicikicchā atthi …pe…
atīto apāyagamanīyo moho atthi, puthujjano tena mohena samohoti?
Āmantā.
Sotāpannassa atīto apāyagamanīyo moho atthi, sotāpanno tena mohena samohoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Arahato atīto rāgo atthi, na ca arahā tena rāgena sarāgoti?
Āmantā.
Puthujjanassa atīto rāgo atthi, na ca puthujjano tena rāgena sarāgoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
arahato atīto doso atthi …pe…
atītaṁ anottappaṁ atthi, na ca arahā tena anottappena anottappīti?
Āmantā.
Puthujjanassa atītaṁ anottappaṁ atthi, na ca puthujjano tena anottappena anottappīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Anāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca anāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Āmantā.
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
anāgāmissa atītā vicikicchā atthi …pe…
atīto aṇusahagato byāpādo atthi, na ca anāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti?
Āmantā.
Puthujjanassa atīto aṇusahagato byāpādo atthi, na ca puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Sakadāgāmissa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca sakadāgāmī tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Āmantā.
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
sakadāgāmissa atītā vicikicchā atthi …pe…
atīto oḷāriko byāpādo atthi, na ca sakadāgāmī tena byāpādena byāpannacittoti?
Āmantā.
Puthujjanassa atīto oḷāriko byāpādo atthi, na ca puthujjano tena byāpādena byāpannacittoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Sotāpannassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca sotāpanno tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Āmantā.
Puthujjanassa atītā sakkāyadiṭṭhi atthi, na ca puthujjano tāya diṭṭhiyā sadiṭṭhikoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
sotāpannassa atītā vicikicchā atthi …pe…
atīto apāyagamanīyo moho atthi, na ca sotāpanno tena mohena samohoti?
Āmantā.
Puthujjanassa atīto apāyagamanīyo moho atthi, na ca puthujjano tena mohena samohoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
5. Atītahatthādikathā
Atītā hatthā atthīti?
Āmantā.
Atītesu hatthesu sati ādānanikkhepanaṁ paññāyatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītā pādā atthīti?
Āmantā.
Atītesu pādesu sati abhikkamapaṭikkamo paññāyatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītā pabbā atthīti?
Āmantā.
Atītesu pabbesu sati samiñjanapasāraṇaṁ paññāyatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atīto kucchi atthīti?
Āmantā.
Atītasmiṁ kucchismiṁ sati jighacchā pipāsā paññāyatīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atīto kāyo atthīti?
Āmantā.
Atīto kāyo paggahaniggahupago chedanabhedanupago kākehi gijjhehi kulalehi sādhāraṇoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atīte kāye visaṁ kameyya, satthaṁ kameyya, aggi kameyyāti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
labbhā atīto kāyo addubandhanena bandhituṁ, rajjubandhanena bandhituṁ, saṅkhalikabandhanena bandhituṁ, gāmabandhanena bandhituṁ, nigamabandhanena bandhituṁ, nagarabandhanena bandhituṁ, janapadabandhanena bandhituṁ, kaṇṭhapañcamehi bandhanehi bandhitunti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atīto āpo atthīti?
Āmantā.
Tena āpena āpakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atīto tejo atthīti?
Āmantā.
Tena tejena tejakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atīto vāyo atthīti?
Āmantā.
Tena vāyena vāyakaraṇīyaṁ karotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
6. Atītakkhandhādisamodhānakathā
Atīto rūpakkhandho atthi, anāgato rūpakkhandho atthi, paccuppanno rūpakkhandho atthīti?
Āmantā.
Tayo rūpakkhandhāti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītā pañcakkhandhā atthi, anāgatā pañcakkhandhā atthi, paccuppannā pañcakkhandhā atthīti?
Āmantā.
Pannarasakkhandhāti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ cakkhāyatanaṁ atthi, anāgataṁ cakkhāyatanaṁ atthi, paccuppannaṁ cakkhāyatanaṁ atthīti?
Āmantā.
Tīṇi cakkhāyatanānīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītāni dvādasāyatanāni atthi, anāgatāni dvādasāyatanāni atthi, paccuppannāni dvādasāyatanāni atthīti?
Āmantā.
Chattiṁsāyatanānīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītā cakkhudhātu atthi, anāgatā cakkhudhātu atthi, paccuppannā cakkhudhātu atthīti?
Āmantā.
Tisso cakkhudhātuyoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītā aṭṭhārasa dhātuyo atthi, anāgatā aṭṭhārasa dhātuyo atthi, paccuppannā aṭṭhārasa dhātuyo atthīti?
Āmantā.
Catupaññāsa dhātuyoti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atītaṁ cakkhundriyaṁ atthi, anāgataṁ cakkhundriyaṁ atthi, paccuppannaṁ cakkhundriyaṁ atthīti?
Āmantā.
Tīṇi cakkhundriyānīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe…
atītāni bāvīsatindriyāni atthi, anāgatāni bāvīsatindriyāni atthi, paccuppannāni bāvīsatindriyāni atthīti?
Āmantā.
Chasaṭṭhindriyānīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atīto rājā cakkavattī atthi, anāgato rājā cakkavattī atthi, paccuppanno rājā cakkavattī atthīti?
Āmantā.
Tiṇṇannaṁ rājūnaṁ cakkavattīnaṁ sammukhībhāvo hotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
Atīto sammāsambuddho atthi, anāgato sammāsambuddho atthi, paccuppanno sammāsambuddho atthīti?
Āmantā.
Tiṇṇannaṁ sammāsambuddhānaṁ sammukhībhāvo hotīti?
Na hevaṁ vattabbe …pe….
7. Padasodhanakathā
Atītaṁ atthīti?
Āmantā.
Atthi atītanti?
Atthi siyā atītaṁ, siyā nvātītanti.
Ājānāhi niggahaṁ.
Hañci atītaṁ atthi, atthi siyā atītaṁ, siyā nvātītaṁ, tenātītaṁ nvātītaṁ, nvātītaṁ atītanti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘atītaṁ atthi atthi siyā atītaṁ, siyā nvātītaṁ, tenātītaṁ nvātītaṁ, nvātītaṁ atītan’”ti micchā.
No ce pana atītaṁ nvātītaṁ nvātītaṁ atītanti, no ca vata re vattabbe—
“atītaṁ atthi atthi siyā atītaṁ, siyā nvātītan”ti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘atītaṁ atthi atthi siyā atītaṁ, siyā nvātītaṁ, tenātītaṁ nvātītaṁ, nvātītaṁ atītan’”ti micchā.
Anāgataṁ atthīti?
Āmantā.
Atthi anāgatanti?
Atthi siyā anāgataṁ, siyā nvānāgatanti.
Ājānāhi niggahaṁ.
Hañci anāgataṁ atthi atthi siyā anāgataṁ siyā nvānāgataṁ, tenānāgataṁ nvānāgataṁ, nvānāgataṁ anāgatanti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘anāgataṁ atthi atthi siyā anāgataṁ, siyā nvānāgataṁ, tenānāgataṁ nvānāgataṁ, nvānāgataṁ anāgatan’”ti micchā.
No ce panānāgataṁ nvānāgataṁ nvānāgataṁ anāgatanti, no ca vata re vattabbe—
“anāgataṁ atthi atthi siyā anāgataṁ, siyā nvānāgatan”ti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘anāgataṁ atthi atthi siyā anāgataṁ, siyā nvānāgataṁ, tenānāgataṁ nvānāgataṁ, nvānāgataṁ anāgatan’”ti micchā.
Paccuppannaṁ atthīti?
Āmantā.
Atthi paccuppannanti?
Atthi siyā paccuppannaṁ, siyā no paccuppannanti.
Ājānāhi niggahaṁ.
Hañci paccuppannaṁ atthi atthi siyā paccuppannaṁ, siyā no paccuppannaṁ, tena paccuppannaṁ, no paccuppannaṁ, no paccuppannaṁ paccuppannanti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘paccuppannaṁ atthi atthi siyā paccuppannaṁ, siyā no paccuppannaṁ, tena paccuppannaṁ no paccuppannaṁ, no paccuppannaṁ paccuppannan’”ti micchā.
No ce pana paccuppannaṁ no paccuppannaṁ, no paccuppannaṁ paccuppannanti, no ca vata re vattabbe—
“paccuppannaṁ atthi atthi siyā paccuppannaṁ, siyā no paccuppannan”ti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘paccuppannaṁ atthi atthi siyā paccuppannaṁ, siyā no paccuppannaṁ, tena paccuppannaṁ no paccuppannaṁ, no paccuppannaṁ paccuppannan’”ti micchā.
Nibbānaṁ atthīti?
Āmantā.
Atthi nibbānanti?
Atthi siyā nibbānaṁ siyā no nibbānanti.
Ājānāhi niggahaṁ.
Hañci nibbānaṁ atthi atthi siyā nibbānaṁ, siyā no nibbānaṁ, tena nibbānaṁ no nibbānaṁ, no nibbānaṁ nibbānanti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘nibbānaṁ atthi atthi siyā nibbānaṁ, siyā no nibbānaṁ, tena nibbānaṁ no nibbānaṁ, no nibbānaṁ nibbānan’”ti micchā.
No ce pana nibbānaṁ no nibbānaṁ, no nibbānaṁ nibbānanti, no ca vata re vattabbe—
“nibbānaṁ atthi atthi siyā nibbānaṁ, siyā no nibbānan”ti.
Yaṁ tattha vadesi—
“vattabbe kho—
‘nibbānaṁ atthi atthi siyā nibbānaṁ, siyā no nibbānaṁ, tena nibbānaṁ no nibbānaṁ, no nibbānaṁ nibbānan’”ti micchā.
8. Suttasādhana
Na vattabbaṁ—
“atītaṁ atthi, anāgataṁ atthī”ti?
Āmantā.
Nanu vuttaṁ bhagavatā—
“yaṁ kiñci, bhikkhave, rūpaṁ atītānāgatapaccuppannaṁ ajjhattaṁ vā bahiddhā vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā hīnaṁ vā paṇītaṁ vā yaṁ dūre santike vā—
ayaṁ vuccati rūpakkhandho.
Yā kāci vedanā …
yā kāci saññā …
ye keci saṅkhārā …
yaṁ kiñci viññāṇaṁ atītānāgatapaccuppannaṁ ajjhattaṁ vā bahiddhā vā oḷārikaṁ vā sukhumaṁ vā hīnaṁ vā paṇītaṁ vā yaṁ dūre santike vā—
ayaṁ vuccati viññāṇakkhandho”ti.
Attheva suttantoti?
Āmantā.
Tena hi atītaṁ atthi, anāgataṁ atthīti.
Atītaṁ atthi, anāgataṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu vuttaṁ bhagavatā—
“tayome, bhikkhave, niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā na saṅkiyanti na saṅkiyissanti appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi.
Katame tayo?
Yaṁ, bhikkhave, rūpaṁ atītaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti;
na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti.
Yā vedanā …pe…
yā saññā …
ye saṅkhārā …
yaṁ viññāṇaṁ atītaṁ niruddhaṁ vigataṁ vipariṇataṁ ‘ahosī’ti tassa saṅkhā, ‘ahosī’ti tassa samaññā, ‘ahosī’ti tassa paññatti;
na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti.
Yaṁ, bhikkhave, rūpaṁ ajātaṁ apātubhūtaṁ ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti;
na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti.
Yā vedanā …pe…
yā saññā …
ye saṅkhārā …
yaṁ viññāṇaṁ ajātaṁ apātubhūtaṁ ‘bhavissatī’ti tassa saṅkhā, ‘bhavissatī’ti tassa samaññā, ‘bhavissatī’ti tassa paññatti;
na tassa saṅkhā ‘atthī’ti, na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti.
Yaṁ, bhikkhave, rūpaṁ jātaṁ pātubhūtaṁ ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti;
na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti.
Yā vedanā …pe…
yā saññā …
ye saṅkhārā …
yaṁ viññāṇaṁ jātaṁ pātubhūtaṁ ‘atthī’ti tassa saṅkhā, ‘atthī’ti tassa samaññā, ‘atthī’ti tassa paññatti;
na tassa saṅkhā ‘ahosī’ti, na tassa saṅkhā ‘bhavissatī’ti.
Ime kho, bhikkhave, tayo niruttipathā adhivacanapathā paññattipathā asaṅkiṇṇā asaṅkiṇṇapubbā na saṅkiyanti na saṅkiyissanti appaṭikuṭṭhā samaṇehi brāhmaṇehi viññūhi.
Yepi te, bhikkhave, ahesuṁ ukkalā vassabhaññā ahetukavādā akiriyavādā natthikavādā, tepime tayo niruttipathe adhivacanapathe paññattipathe na garahitabbaṁ na paṭikkositabbaṁ amaññiṁsu.
Taṁ kissa hetu?
Nindābyārosaupārambhabhayā”ti.
Attheva suttantoti?
Āmantā.
Tena hi na vattabbaṁ—
“atītaṁ atthi, anāgataṁ atthī”ti.
Atītaṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu āyasmā phagguno bhagavantaṁ etadavoca—
“atthi nu kho taṁ, bhante, cakkhuṁ yena cakkhunā atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyyāti.
Atthi nu kho sā, bhante, jivhā …pe…
atthi nu kho so, bhante, mano yena manena atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyyā”ti.
“Natthi kho taṁ, phagguna, cakkhuṁ yena cakkhunā atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyya.
Natthi kho sā, phagguna, jivhā …pe…
natthi nu kho so, phagguna, mano yena manena atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte paññāpayamāno paññāpeyyā”ti.
Attheva suttantoti?
Āmantā.
Tena hi na vattabbaṁ—
“atītaṁ atthī”ti.
Atītaṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu āyasmā nandako etadavoca—
“ahu pubbe lobho tadahu akusalaṁ, so etarahi natthi, iccetaṁ kusalaṁ.
Ahu pubbe doso …
ahu pubbe moho, tadahu akusalaṁ, so etarahi natthi, iccetaṁ kusalan”ti.
Attheva suttantoti?
Āmantā.
Tena hi na vattabbaṁ—
“atītaṁ atthī”ti.
Na vattabbaṁ—
“anāgataṁ atthī”ti?
Āmantā.
Nanu vuttaṁ bhagavatā—
“kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo, atthi nandī, atthi taṇhā;
patiṭṭhitaṁ tattha viññāṇaṁ virūḷhaṁ.
Yattha patiṭṭhitaṁ viññāṇaṁ virūḷhaṁ, atthi tattha nāmarūpassa avakkanti.
Yattha atthi nāmarūpassa avakkanti, atthi tattha saṅkhārānaṁ vuddhi.
Yattha atthi saṅkhārānaṁ vuddhi, atthi tattha āyatiṁ punabbhavābhinibbatti.
Yattha atthi āyatiṁ punabbhavābhinibbatti, atthi tattha āyatiṁ jātijarāmaraṇaṁ.
Yattha atthi āyatiṁ jātijarāmaraṇaṁ, sasokaṁ taṁ, bhikkhave, sarajaṁ saupāyāsanti vadāmi.
Phasse ce, bhikkhave, āhāre …
manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre …
viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo, atthi nandī …pe…
sarajaṁ saupāyāsanti vadāmī”ti.
Attheva suttantoti?
Āmantā.
Tena hi anāgataṁ atthīti.
Anāgataṁ atthīti?
Āmantā.
Nanu vuttaṁ bhagavatā—
“kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo, natthi nandī, natthi taṇhā;
appatiṭṭhitaṁ tattha viññāṇaṁ avirūḷhaṁ.
Yattha viññāṇaṁ appatiṭṭhitaṁ avirūḷhaṁ, natthi tattha nāmarūpassa avakkanti.
Yattha natthi nāmarūpassa avakkanti, natthi tattha saṅkhārānaṁ vuddhi.
Yattha natthi saṅkhārānaṁ vuddhi, natthi tattha āyatiṁ punabbhavābhinibbatti.
Yattha natthi āyatiṁ punabbhavābhinibbatti, natthi tattha āyatiṁ jātijarāmaraṇaṁ.
Yattha natthi āyatiṁ jātijarāmaraṇaṁ, asokaṁ taṁ, bhikkhave, arajaṁ anupāyāsanti vadāmi.
Phasse ce, bhikkhave, āhāre …
manosañcetanāya ce, bhikkhave, āhāre …
viññāṇe ce, bhikkhave, āhāre natthi rāgo, natthi nandī …pe…
arajaṁ anupāyāsanti vadāmī”ti.
Attheva suttantoti?
Āmantā.
Tena hi na vattabbaṁ—
“anāgataṁ atthī”ti.
Sabbamatthītikathā niṭṭhitā.