Buddhavaṁsa
23. Vessabhūbuddhavaṁsa
“Tattheva maṇḍakappamhi,
asamo appaṭipuggalo;
Vessabhū nāma nāmena,
loke uppajji nāyako.
Ādittaṁ vata rāgaggi,
taṇhānaṁ vijitaṁ tadā;
Nāgova bandhanaṁ chetvā,
patto sambodhimuttamaṁ.
Dhammacakkaṁ pavattente,
vessabhūlokanāyake;
Asītikoṭisahassānaṁ,
paṭhamābhisamayo ahu.
Pakkante cārikaṁ raṭṭhe,
lokajeṭṭhe narāsabhe;
Sattatikoṭisahassānaṁ,
dutiyābhisamayo ahu.
Mahādiṭṭhiṁ vinodento,
pāṭiheraṁ karoti so;
Samāgatā naramarū,
dasasahassī sadevake.
Mahāacchariyaṁ disvā,
abbhutaṁ lomahaṁsanaṁ;
Devā ceva manussā ca,
bujjhare saṭṭhikoṭiyo.
Sannipātā tayo āsuṁ,
vessabhussa mahesino;
Khīṇāsavānaṁ vimalānaṁ,
santacittāna tādinaṁ.
Asītibhikkhusahassānaṁ,
paṭhamo āsi samāgamo;
Sattatibhikkhusahassānaṁ,
dutiyo āsi samāgamo.
Saṭṭhibhikkhusahassānaṁ,
tatiyo āsi samāgamo;
Jarādibhayabhītānaṁ,
orasānaṁ mahesino.
Ahaṁ tena samayena,
sudassano nāma khattiyo;
Nimantetvā mahāvīraṁ,
dānaṁ datvā mahārahaṁ;
Annapānena vatthena,
sasaṅghaṁ jinapūjayiṁ.
Tassa buddhassa asamassa,
cakkaṁ vattitamuttamaṁ;
Sutvāna paṇitaṁ dhammaṁ,
pabbajjamabhirocayiṁ.
Mahādānaṁ pavattetvā,
rattindivamatandito;
Pabbajjaṁ guṇasampannaṁ,
pabbajiṁ jinasantike.
Ācāraguṇasampanno,
vattasīlasamāhito;
Sabbaññutaṁ gavesanto,
ramāmi jinasāsane.
Saddhāpītiṁ upagantvā,
buddhaṁ vandāmi sattharaṁ;
Pīti uppajjati mayhaṁ,
bodhiyāyeva kāraṇā.
Anivattamānasaṁ ñatvā,
sambuddho etadabravi;
‘Ekatiṁse ito kappe,
ayaṁ buddho bhavissati.
Ahu kapilavhayā rammā,
…pe…
hessāma sammukhā imaṁ’.
Tassāhaṁ vacanaṁ sutvā,
bhiyyo cittaṁ pasādayiṁ;
Uttariṁ vatamadhiṭṭhāsiṁ,
dasapāramipūriyā.
Anomaṁ nāma nagaraṁ,
suppatīto nāma khattiyo;
Mātā yasavatī nāma,
vessabhussa mahesino.
Cha ca vassasahassāni,
Agāraṁ ajjha so vasi;
Ruci suruci rativaḍḍhano,
Tayo pāsādamuttamā.
Anūnatiṁsasahassāni,
nāriyo samalaṅkatā;
Sucittā nāma sā nārī,
suppabuddho nāma atrajo.
Nimitte caturo disvā,
sivikāyābhinikkhami;
Chamāsaṁ padhānacāraṁ,
acarī purisuttamo.
Brahmunā yācito santo,
vessabhūlokanāyako;
Vatti cakkaṁ mahāvīro,
aruṇārāme naruttamo.
Soṇo ca uttaro ceva,
ahesuṁ aggasāvakā;
Upasanto nāmupaṭṭhāko,
vessabhussa mahesino.
Rāmā ceva samālā ca,
ahesuṁ aggasāvikā;
Bodhi tassa bhagavato,
mahāsāloti vuccati.
Sotthiko ceva rambho ca,
ahesuṁ aggupaṭṭhakā;
Gotamī sirimā ceva,
ahesuṁ aggupaṭṭhikā.
Saṭṭhiratanamubbedho,
hemayūpasamūpamo;
Kāyā niccharati rasmi,
rattiṁva pabbate sikhī.
Saṭṭhivassasahassāni,
āyu tassa mahesino;
Tāvatā tiṭṭhamāno so,
tāresi janataṁ bahuṁ.
Dhammaṁ vitthārikaṁ katvā,
vibhajitvā mahājanaṁ;
Dhammanāvaṁ ṭhapetvāna,
nibbuto so sasāvako.
Dassaneyyaṁ sabbajanaṁ,
vihāraṁ iriyāpathaṁ;
Sabbaṁ tamantarahitaṁ,
nanu rittā sabbasaṅkhārā.
Vessabhū jinavaro satthā,
Khemārāmamhi nibbuto;
Dhātuvitthārikaṁ āsi,
Tesu tesu padesato”ti.
Vessabhussa bhagavato vaṁso ekavīsatimo.