Buddhavaṁsa
24. Kakusandhabuddhavaṁsa
“Vessabhussa aparena,
sambuddho dvipaduttamo;
Kakusandho nāma nāmena,
appameyyo durāsado.
Ugghāṭetvā sabbabhavaṁ,
cariyāya pāramiṁ gato;
Sīhova pañjaraṁ bhetvā,
patto sambodhimuttamaṁ.
Dhammacakkaṁ pavattente,
Kakusandhe lokanāyake;
Cattārīsakoṭisahassānaṁ,
Dhammābhisamayo ahu.
Antalikkhamhi ākāse,
yamakaṁ katvā vikubbanaṁ;
Tiṁsakoṭisahassānaṁ,
bodhesi devamānuse.
Naradevassa yakkhassa,
catusaccappakāsane;
Dhammābhisamayo tassa,
gaṇanāto asaṅkhiyo.
Kakusandhassa bhagavato,
eko āsi samāgamo;
Khīṇāsavānaṁ vimalānaṁ,
santacittāna tādinaṁ.
Cattālīsasahassānaṁ,
tadā āsi samāgamo;
Dantabhūmimanuppattānaṁ,
āsavārigaṇakkhayā.
Ahaṁ tena samayena,
khemo nāmāsi khattiyo;
Tathāgate jinaputte,
dānaṁ datvā anappakaṁ.
Pattañca cīvaraṁ datvā,
añjanaṁ madhulaṭṭhikaṁ;
Imetaṁ patthitaṁ sabbaṁ,
paṭiyādemi varaṁ varaṁ.
Sopi maṁ buddho byākāsi,
kakusandho vināyako;
‘Imamhi bhaddake kappe,
ayaṁ buddho bhavissati.
Ahu kapilavhayā rammā,
…pe…
hessāma sammukhā imaṁ’.
Tassāpi vacanaṁ sutvā,
bhiyyo cittaṁ pasādayiṁ;
Uttariṁ vatamadhiṭṭhāsiṁ,
dasapāramipūriyā.
Nagaraṁ khemāvatī nāma,
khemo nāmāsahaṁ tadā;
Sabbaññutaṁ gavesanto,
pabbajiṁ tassa santike.
Brāhmaṇo aggidatto ca,
āsi buddhassa so pitā;
Visākhā nāma janikā,
kakusandhassa satthuno.
Vasate tattha kheme pure,
sambuddhassa mahākulaṁ;
Narānaṁ pavaraṁ seṭṭhaṁ,
jātimantaṁ mahāyasaṁ.
Catuvassasahassāni,
Agāraṁ ajjha so vasi;
Kāmakāmavaṇṇakāmasuddhināmā,
Tayo pāsādamuttamā.
Samattiṁsasahassāni,
nāriyo samalaṅkatā;
Rocinī nāma sā nārī,
uttaro nāma atrajo.
Nimitte caturo disvā,
rathayānena nikkhami;
Anūnaaṭṭhamāsāni,
padhānaṁ padahī jino.
Brahmunā yācito santo,
kakusandho vināyako;
Vatti cakkaṁ mahāvīro,
migadāye naruttamo.
Vidhuro ca sañjīvo ca,
ahesuṁ aggasāvakā;
Buddhijo nāmupaṭṭhāko,
kakusandhassa satthuno.
Sāmā ca campānāmā ca,
ahesuṁ aggasāvikā;
Bodhi tassa bhagavato,
sirīsoti pavuccati.
Accuto ca sumano ca,
ahesuṁ aggupaṭṭhakā;
Nandā ceva sunandā ca,
ahesuṁ aggupaṭṭhikā.
Cattālīsaratanāni,
accuggato mahāmuni;
Kanakappabhā niccharati,
samantā dasayojanaṁ.
Cattālīsavassasahassāni,
Āyu tassa mahesino;
Tāvatā tiṭṭhamāno so,
Tāresi janataṁ bahuṁ.
Dhammāpaṇaṁ pasāretvā,
naranārīnaṁ sadevake;
Naditvā sīhanādaṁva,
nibbuto so sasāvako.
Aṭṭhaṅgavacanasampanno,
acchiddāni nirantaraṁ;
Sabbaṁ tamantarahitaṁ,
nanu rittā sabbasaṅkhārā.
Kakusandho jinavaro,
Khemārāmamhi nibbuto;
Tatthevassa thūpavaro,
Gāvutaṁ nabhamuggato”ti.
Kakusandhassa bhagavato vaṁso dvāvīsatimo.