Jātaka
Vīsatinipāta
Mātaṅgavagga
4. Sirīmantajātaka
“Paññāyupetaṁ siriyā vihīnaṁ,
Yasassinaṁ vāpi apetapaññaṁ;
Pucchāmi taṁ senaka etamatthaṁ,
Kamettha seyyo kusalā vadanti”.
“Dhīrā ca bālā ca have janinda,
Sippūpapannā ca asippino ca;
Sujātimantopi ajātimassa,
Yasassino pesakarā bhavanti;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Tuvampi pucchāmi anomapañña,
Mahosadha kevaladhammadassi;
Bālaṁ yasassiṁ paṇḍitaṁ appabhogaṁ,
Kamettha seyyo kusalā vadanti”.
“Pāpāni kammāni karoti bālo,
Idhameva seyyo iti maññamāno;
Idhalokadassī paralokamadassī,
Ubhayattha bālo kalimaggahesi;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo”.
“Na sippametaṁ vidadhāti bhogaṁ,
Na bandhuvā na sarīravaṇṇo yo;
Passeḷamūgaṁ sukhamedhamānaṁ,
Sirī hi naṁ bhajate goravindaṁ;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Laddhā sukhaṁ majjati appapañño,
Dukkhena phuṭṭhopi pamohameti;
Āgantunā dukkhasukhena phuṭṭho,
Pavedhati vāricarova ghamme;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo”.
“Dumaṁ yathā sāduphalaṁ araññe,
Samantato samabhisaranti pakkhī;
Evampi aḍḍhaṁ sadhanaṁ sabhogaṁ,
Bahujjano bhajati atthahetu;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Na sādhu balavā bālo,
Sāhasā vindate dhanaṁ;
Kandantametaṁ dummedhaṁ,
Kaḍḍhanti nirayaṁ bhusaṁ;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo”.
“Yā kāci najjo gaṅgamabhissavanti,
Sabbāva tā nāmagottaṁ jahanti;
Gaṅgā samuddaṁ paṭipajjamānā,
Na khāyate iddhiṁ paññopi loke;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Yametamakkhā udadhiṁ mahantaṁ,
Savanti najjo sabbakālamasaṅkhyaṁ;
So sāgaro niccamuḷāravego,
Velaṁ na acceti mahāsamuddo.
Evampi bālassa pajappitāni,
Paññaṁ na acceti sirī kadāci;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo”.
“Asaññato cepi paresamatthaṁ,
Bhaṇāti sandhānagato yasassī;
Tasseva taṁ rūhati ñātimajjhe,
Sirī hi naṁ kārayate na paññā;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Parassa vā attano vāpi hetu,
Bālo musā bhāsati appapañño;
So nindito hoti sabhāya majjhe,
Pacchāpi so duggatigāmī hoti;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo”.
“Atthampi ce bhāsati bhūripañño,
Anāḷhiyo appadhano daliddo;
Na tassa taṁ rūhati ñātimajjhe,
Sirī ca paññāṇavato na hoti;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Parassa vā attano vāpi hetu,
Na bhāsati alikaṁ bhūripañño;
So pūjito hoti sabhāya majjhe,
Pacchāpi so suggatigāmī hoti;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo”.
“Hatthī gavassā maṇikuṇḍalā ca,
Thiyo ca iddhesu kulesu jātā;
Sabbāva tā upabhogā bhavanti,
Iddhassa posassa aniddhimanto;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Asaṁvihitakammantaṁ,
Bālaṁ dummedhamantinaṁ;
Sirī jahati dummedhaṁ,
Jiṇṇaṁva urago tacaṁ;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo”.
“Pañca paṇḍitā mayaṁ bhaddante,
Sabbe pañjalikā upaṭṭhitā;
Tvaṁ no abhibhuyya issarosi,
Sakkova bhūtapati devarājā;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Pañño nihīno sirīmāva seyyo”.
“Dāsova paññassa yasassi bālo,
Atthesu jātesu tathāvidhesu;
Yaṁ paṇḍito nipuṇaṁ saṁvidheti,
Sammohamāpajjati tattha bālo;
Etampi disvāna ahaṁ vadāmi,
Paññova seyyo na yasassi bālo.
Addhā hi paññāva sataṁ pasatthā,
Kantā sirī bhogaratā manussā;
Ñāṇañca buddhānamatulyarūpaṁ,
Paññaṁ na acceti sirī kadāci”.
“Yaṁ taṁ apucchimha akittayī no,
Mahosadha kevaladhammadassī;
Gavaṁ sahassaṁ usabhañca nāgaṁ,
Ājaññayutte ca rathe dasa ime;
Pañhassa veyyākaraṇena tuṭṭho,
Dadāmi te gāmavarāni soḷasā”ti.
Sirīmantajātakaṁ catutthaṁ.