Jātaka
Cattālīsanipāta
Tesakuṇavagga
5 Cūḷasutasomajātaka
“Āmantayāmi nigamaṁ,
mittāmacce parissaje;
Sirasmiṁ palitaṁ jātaṁ,
pabbajjaṁ dāni rocahaṁ”.
“Abhumme kathaṁ nu bhaṇasi,
Sallaṁ me deva urasi kappesi;
Sattasatā te bhariyā,
Kathaṁ nu te tā bhavissanti”.
“Paññāyihinti etā,
Daharā aññampi tā gamissanti;
Saggañcassa patthayāno,
Tena ahaṁ pabbajissāmi”.
“Dulladdhaṁ me āsi sutasoma,
Yassa te homahaṁ mātā;
Yaṁ me vilapantiyā,
Anapekkho pabbajasi deva.
Dulladdhaṁ me āsi sutasoma,
Yaṁ taṁ ahaṁ vijāyissaṁ;
Yaṁ me vilapantiyā,
Anapekkho pabbajasi deva”.
“Ko nāmeso dhammo,
Sutasoma kā ca nāma pabbajjā;
Yaṁ no amhe jiṇṇe,
Anapekkho pabbajasi deva.
Puttāpi tuyhaṁ bahavo,
daharā appattayobbanā;
Mañjū tepi taṁ apassantā,
maññe dukkhaṁ nigacchanti”.
“Puttehi ca me etehi,
Daharehi appattayobbanehi;
Mañjūhi sabbehipi tumhehi,
Cirampi ṭhatvā vināsabhāvo”.
“Chinnaṁ nu tuyhaṁ hadayaṁ,
Adu te karuṇā ca natthi amhesu;
Yaṁ no vikandantiyo,
Anapekkho pabbajasi deva”.
“Na ca mayhaṁ chinnaṁ hadayaṁ,
Atthi karuṇāpi mayhaṁ tumhesu;
Saggañca patthayāno,
Tena ahaṁ pabbajissāmi”.
“Dulladdhaṁ me āsi,
Sutasoma yassa te ahaṁ bhariyā;
Yaṁ me vilapantiyā,
Anapekkho pabbajasi deva.
Dulladdhaṁ me āsi,
Sutasoma yassa te ahaṁ bhariyā;
Yaṁ me kucchipaṭisandhiṁ,
Anapekkho pabbajasi deva.
Paripakko me gabbho,
Kucchigato yāva naṁ vijāyāmi;
Māhaṁ ekā vidhavā,
Pacchā dukkhāni addakkhiṁ”.
“Paripakko te gabbho,
Kucchigato iṅgha tvaṁ vijāyassu;
Puttaṁ anomavaṇṇaṁ,
Taṁ hitvā pabbajissāmi”.
“Mā tvaṁ cande rudi,
Mā soci vanatimiramattakkhi;
Āroha varapāsādaṁ,
Anapekkho ahaṁ gamissāmi”.
“Ko taṁ amma kopesi,
Kiṁ rodasi pekkhasi ca maṁ bāḷhaṁ;
Kaṁ avajjhaṁ ghātemi,
Ñātīnaṁ udikkhamānānaṁ”.
“Na hi so sakkā hantuṁ,
Vijitāvī yo maṁ tāta kopesi;
Pitā te maṁ tāta avaca,
Anapekkho ahaṁ gamissāmi”.
“Yohaṁ pubbe niyyāmi,
Uyyānaṁ mattakuñjare ca yodhemi;
Sutasome pabbajite,
Kathaṁ nu dāni karissāmi”.
“Mātucca me rudantyā,
Jeṭṭhassa ca bhātuno akāmassa;
Hatthepi te gahessaṁ,
Na hi gacchasi no akāmānaṁ”.
“Uṭṭhehi tvaṁ dhāti,
Imaṁ kumāraṁ ramehi aññattha;
Mā me paripanthamakāsi,
Saggaṁ mama patthayānassa”.
“Yaṁnūnimaṁ dadeyyaṁ pabhaṅkaraṁ,
Ko nu me imināttho;
Sutasome pabbajite,
Kiṁ nu menaṁ karissāmi”.
“Koso ca tuyhaṁ vipulo,
Koṭṭhāgārañca tuyhaṁ paripūraṁ;
Pathavī ca tuyhaṁ vijitā,
Ramassu mā pabbaji deva”.
“Koso ca mayhaṁ vipulo,
Koṭṭhāgārañca mayhaṁ paripūraṁ;
Pathavī ca mayhaṁ vijitā,
Taṁ hitvā pabbajissāmi”.
“Mayhampi dhanaṁ pahūtaṁ,
Saṅkhātuṁ nopi deva sakkomi;
Taṁ te dadāmi sabbampi,
Ramassu mā pabbaji deva”.
“Jānāmi dhanaṁ pahūtaṁ,
Kulavaddhana pūjito tayā casmi;
Saggañca patthayāno,
Tena ahaṁ pabbajissāmi.
Ukkaṇṭhitosmi bāḷhaṁ,
Arati maṁ somadatta āvisati;
Bahukāpi me antarāyā,
Ajjevāhaṁ pabbajissāmi”.
“Idañca tuyhaṁ rucitaṁ,
Sutasoma ajjeva dāni tvaṁ pabbaja;
Ahampi pabbajissāmi,
Na ussahe tayā vinā ahaṁ ṭhātuṁ”.
“Na hi sakkā pabbajituṁ,
Nagare na hi paccati janapade ca;
Sutasome pabbajite,
Kathaṁ nu dāni karissāma.
Upanīyatidaṁ maññe,
Parittaṁ udakaṁva caṅkavāramhi;
Evaṁ suparittake jīvite,
Na ca pamajjituṁ kālo.
Upanīyatidaṁ maññe,
Parittaṁ udakaṁva caṅkavāramhi;
Evaṁ suparittake jīvite,
Andhabālā pamajjanti.
Te vaḍḍhayanti nirayaṁ,
Tiracchānayoniñca pettivisayañca;
Taṇhāya bandhanabaddhā,
Vaḍḍhenti asurakāyaṁ”.
“Ūhaññate rajaggaṁ,
Avidūre pubbakamhi ca pāsāde;
Maññe no kesā chinnā,
Yasassino dhammarājassa”.
“Ayamassa pāsādo,
Sovaṇṇapupphamālyavītikiṇṇo;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Ayamassa pāsādo,
Sovaṇṇapupphamālyavītikiṇṇo;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Idamassa kūṭāgāraṁ,
Sovaṇṇapupphamālyavītikiṇṇaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Idamassa kūṭāgāraṁ,
Sovaṇṇapupphamālyavītikiṇṇaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Ayamassa asokavanikā,
Supupphitā sabbakālikā rammā;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Ayamassa asokavanikā,
Supupphitā sabbakālikā rammā;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Idamassa uyyānaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Idamassa uyyānaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Idamassa kaṇikāravanaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Idamassa kaṇikāravanaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Idamassa pāṭalivanaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Idamassa pāṭalivanaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Idamassa ambavanaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Idamassa ambavanaṁ,
Supupphitaṁ sabbakālikaṁ rammaṁ;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Ayamassa pokkharaṇī,
Sañchannā aṇḍajehi vītikiṇṇā;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo itthāgārehi.
Ayamassa pokkharaṇī,
Sañchannā aṇḍajehi vītikiṇṇā;
Yahimanuvicari rājā,
Parikiṇṇo ñātisaṅghena.
Rājā vo kho pabbajito,
Sutasomo rajjaṁ imaṁ pahatvāna;
Kāsāyavatthavasano,
Nāgova ekako carati”.
“Māssu pubbe ratikīḷitāni,
Hasitāni ca anussarittha;
Mā vo kāmā haniṁsu,
Rammaṁ hi sudassanaṁ nagaraṁ.
Mettacittañca bhāvetha,
Appamāṇaṁ divā ca ratto ca;
Agacchittha devapuraṁ,
Āvāsaṁ puññakamminan”ti.
Cūḷasutasomajātakaṁ pañcamaṁ.
Cattālīsanipātaṁ niṭṭhitaṁ.
Tassuddānaṁ
Suvapaṇḍitajambukakuṇḍalino,
Varakaññamalambusajātakañca;
Pavaruttamasaṅkhasirīvhayako,
Sutasomaarindhamarājavaro.