Jātaka
Mahānipāta
Mūgapakkhavagga
2. Mahājanakajātaka
“Koyaṁ majjhe samuddasmiṁ,
apassaṁ tīramāyuhe;
Kaṁ tvaṁ atthavasaṁ ñatvā,
evaṁ vāyamase bhusaṁ”.
“Nisamma vattaṁ lokassa,
vāyāmassa ca devate;
Tasmā majjhe samuddasmiṁ,
apassaṁ tīramāyuhe”.
“Gambhīre appameyyasmiṁ,
tīraṁ yassa na dissati;
Mogho te purisavāyāmo,
appatvāva marissasi”.
“Anaṇo ñātinaṁ hoti,
devānaṁ pitunañca so;
Karaṁ purisakiccāni,
na ca pacchānutappati”.
“Apāraneyyaṁ yaṁ kammaṁ,
Aphalaṁ kilamathuddayaṁ;
Tattha ko vāyamenattho,
Maccu yassābhinippataṁ”.
“Apāraneyyamaccantaṁ,
yo viditvāna devate;
Na rakkhe attano pāṇaṁ,
jaññā so yadi hāpaye.
Adhippāyaphalaṁ eke,
asmiṁ lokasmi devate;
Payojayanti kammāni,
tāni ijjhanti vā na vā.
Sandiṭṭhikaṁ kammaphalaṁ,
nanu passasi devate;
Sannā aññe tarāmahaṁ,
tañca passāmi santike.
So ahaṁ vāyamissāmi,
yathāsatti yathābalaṁ;
Gacchaṁ pāraṁ samuddassa,
kassaṁ purisakāriyaṁ”.
“Yo tvaṁ evaṁ gate oghe,
appameyye mahaṇṇave;
Dhammavāyāmasampanno,
kammunā nāvasīdasi;
So tvaṁ tattheva gacchāhi,
yattha te nirato mano.
Suriyuggamane nidhi,
atho oggamane nidhi;
Anto nidhi bahi nidhi,
na anto na bahi nidhi.
Ārohane mahānidhi,
atho orohane nidhi;
Catūsu mahāsālesu,
samantā yojane nidhi.
Dantaggesu mahānidhi,
bālaggesu ca kepuke;
Rukkhaggesu mahānidhi,
soḷasete mahānidhī;
Sahassathāmo pallaṅko,
sīvalārādhanena ca.
Āsīsetheva puriso,
na nibbindeyya paṇḍito;
Passāmi vohaṁ attānaṁ,
yathā icchiṁ tathā ahu.
Āsīsetheva puriso,
na nibbindeyya paṇḍito;
Passāmi vohaṁ attānaṁ,
udakā thalamubbhataṁ.
Vāyametheva puriso,
na nibbindeyya paṇḍito;
Passāmi vohaṁ attānaṁ,
yathā icchiṁ tathā ahu.
Vāyametheva puriso,
na nibbindeyya paṇḍito;
Passāmi vohaṁ attānaṁ,
udakā thalamubbhataṁ.
Dukkhūpanītopi naro sapañño,
Āsaṁ na chindeyya sukhāgamāya;
Bahū hi phassā ahitā hitā ca,
Avitakkitā maccumupabbajanti.
Acintitampi bhavati,
cintitampi vinassati;
Na hi cintāmayā bhogā,
itthiyā purisassa vā”.
“Aporāṇaṁ vata bho rājā,
sabbabhummo disampati;
Nājja nacce nisāmeti,
na gīte kurute mano.
Na mige napi uyyāne,
napi haṁse udikkhati;
Mūgova tuṇhimāsīno,
na atthamanusāsati”.
“Sukhakāmā rahosīlā,
vadhabandhā upāratā;
Kassa nu ajja ārāme,
daharā vuddhā ca acchare.
Atikkantavanathā dhīrā,
namo tesaṁ mahesinaṁ;
Ye ussukamhi lokamhi,
viharanti manussukā.
Te chetvā maccuno jālaṁ,
tataṁ māyāvino daḷaṁ;
Chinnālayattā gacchanti,
ko tesaṁ gatimāpaye.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
vibhattaṁ bhāgaso mitaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
visālaṁ sabbatopabhaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
bahupākāratoraṇaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
daḷhamaṭṭālakoṭṭhakaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
suvibhattaṁ mahāpathaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
suvibhattantarāpaṇaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
gavassarathapīḷitaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
ārāmavanamāliniṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
uyyānavanamāliniṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
pāsādavanamāliniṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ mithilaṁ phītaṁ,
tipuraṁ rājabandhuniṁ;
Māpitaṁ somanassena,
vedehena yasassinā;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ vedehe phīte,
nicite dhammarakkhite;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ vedehe phīte,
ajeyye dhammarakkhite;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ antepuraṁ rammaṁ,
Vibhattaṁ bhāgaso mitaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
Taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ antepuraṁ rammaṁ,
sudhāmattikalepanaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ antepuraṁ rammaṁ,
sucigandhaṁ manoramaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ kūṭāgāre ca,
vibhatte bhāgaso mite;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ kūṭāgāre ca,
sudhāmattikalepane;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ kūṭāgāre ca,
sucigandhe manorame;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ kūṭāgāre ca,
litte candanaphosite;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ soṇṇapallaṅke,
gonake cittasanthate;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ maṇipallaṅke,
gonake cittasanthate;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ kappāsakoseyyaṁ,
khomakoṭumbarāni ca;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ pokkharaṇī rammā,
cakkavākapakūjitā;
Mandālakehi sañchannā,
padumuppalakehi ca;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ hatthigumbe ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Suvaṇṇakacche mātaṅge,
hemakappanavāsase.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
tomaraṅkusapāṇibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ assagumbe ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Ājānīyeva jātiyā,
sindhave sīghavāhane.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
illiyācāpadhāribhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ rathaseniyo,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ sovaṇṇarathe,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ sajjhurathe ca,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ assarathe ca,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ oṭṭharathe ca,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ goṇarathe ca,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ ajarathe ca,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ meṇḍarathe ca,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ migarathe ca,
sannaddhe ussitaddhaje;
Dīpe athopi veyyagghe,
sabbālaṅkārabhūsite.
Ārūḷhe gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ hatthārohe ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Nīlavammadhare sūre,
tomaraṅkusapāṇine;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ assārohe ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Nīlavammadhare sūre,
illiyācāpadhārine;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ rathārohe ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Nīlavammadhare sūre,
cāpahatthe kalāpine;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ dhanuggahe ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Nīlavammadhare sūre,
cāpahatthe kalāpine;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ rājaputte ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Citravammadhare sūre,
kañcanāveḷadhārine;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ ariyagaṇe ca,
vatavante alaṅkate;
Haricandanalittaṅge,
kāsikuttamadhārine;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ amaccagaṇe ca,
sabbālaṅkārabhūsite;
Pītavammadhare sūre,
purato gacchamāline;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ sattasatā bhariyā,
Sabbālaṅkārabhūsitā;
Pahāya pabbajissāmi,
Taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ sattasatā bhariyā,
Susaññā tanumajjhimā;
Pahāya pabbajissāmi,
Taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ sattasatā bhariyā,
Assavā piyabhāṇinī;
Pahāya pabbajissāmi,
Taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ satapalaṁ kaṁsaṁ,
sovaṇṇaṁ satarājikaṁ;
Pahāya pabbajissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ hatthigumbā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Suvaṇṇakacchā mātaṅgā,
hemakappanavāsasā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
tomaraṅkusapāṇibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ assagumbā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Ājānīyāva jātiyā,
sindhavā sīghavāhanā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
illiyācāpadhāribhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ rathasenī,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ soṇṇarathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ sajjhurathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ assarathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ oṭṭharathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ goṇarathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ ajarathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ meṇḍarathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ migarathā,
sannaddhā ussitaddhajā;
Dīpā athopi veyyagghā,
sabbālaṅkārabhūsitā.
Ārūḷhā gāmaṇīyehi,
cāpahatthehi vammibhi;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ hatthārohā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Nīlavammadharā sūrā,
tomaraṅkusapāṇino;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ assārohā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Nīlavammadharā sūrā,
illiyācāpadhārino;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ rathārohā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Nīlavammadharā sūrā,
cāpahatthā kalāpino;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ dhanuggahā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Nīlavammadharā sūrā,
cāpahatthā kalāpino;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ rājaputtā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Citravammadharā sūrā,
kañcanāveḷadhārino;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ ariyagaṇā,
vatavantā alaṅkatā;
Haricandanalittaṅgā,
kāsikuttamadhārino;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ amaccagaṇā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Pītavammadharā sūrā,
purato gacchamālino;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ sattasatā bhariyā,
Sabbālaṅkārabhūsitā;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
Taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ sattasatā bhariyā,
Susaññā tanumajjhimā;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
Taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāssu maṁ sattasatā bhariyā,
Assavā piyabhāṇinī;
Yantaṁ maṁ nānuyissanti,
Taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ pattaṁ gahetvāna,
muṇḍo saṅghāṭipāruto;
Piṇḍikāya carissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ paṁsukūlānaṁ,
ujjhitānaṁ mahāpathe;
Saṅghāṭiṁ dhārayissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ sattāhasammeghe,
ovaṭṭho allacīvaro;
Piṇḍikāya carissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ sabbattha gantvā,
rukkhā rukkhaṁ vanā vanaṁ;
Anapekkho gamissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ giriduggesu,
pahīnabhayabheravo;
Adutiyo gamissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ vīṇaṁva rujjako,
sattatantiṁ manoramaṁ;
Cittaṁ ujuṁ karissāmi,
taṁ kudāssu bhavissati.
Kadāhaṁ rathakārova,
parikantaṁ upāhanaṁ;
Kāmasaṁyojane checchaṁ,
ye dibbe ye ca mānuse”.
Tā ca sattasatā bhariyā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Bāhā paggayha pakkanduṁ,
“kasmā no vijahissasi”.
Tā ca sattasatā bhariyā,
susaññā tanumajjhimā;
Bāhā paggayha pakkanduṁ,
“kasmā no vijahissasi”.
Tā ca sattasatā bhariyā,
assavā piyabhāṇinī;
Bāhā paggayha pakkanduṁ,
“kasmā no vijahissasi”.
Tā ca sattasatā bhariyā,
sabbālaṅkārabhūsitā;
Hitvā sampaddavī rājā,
pabbajjāya purakkhato.
Tā ca sattasatā bhariyā,
susaññā tanumajjhimā;
Hitvā sampaddavī rājā,
pabbajjāya purakkhato.
Tā ca sattasatā bhariyā,
assavā piyabhāṇinī;
Hitvā sampaddavī rājā,
pabbajjāya purakkhato.
Hitvā satapalaṁ kaṁsaṁ,
sovaṇṇaṁ satarājikaṁ;
Aggahī mattikaṁ pattaṁ,
taṁ dutiyābhisecanaṁ.
“Bhesmā aggisamā jālā,
kosā ḍayhanti bhāgaso;
Rajataṁ jātarūpañca,
muttā veḷuriyā bahū.
Maṇayo saṅkhamuttā ca,
vatthikaṁ haricandanaṁ;
Ajinaṁ dantabhaṇḍañca,
lohaṁ kāḷāyasaṁ bahū;
Ehi rāja nivattassu,
mā tetaṁ vinasā dhanaṁ”.
“Susukhaṁ vata jīvāma,
yesaṁ no natthi kiñcanaṁ;
Mithilā dayhamānāya,
na me kiñci adayhatha”.
“Aṭaviyo samuppannā,
raṭṭhaṁ viddhaṁsayanti taṁ;
Ehi rāja nivattassu,
mā raṭṭhaṁ vinasā idaṁ”.
“Susukhaṁ vata jīvāma,
yesaṁ no natthi kiñcanaṁ;
Raṭṭhe vilumpamānamhi,
na me kiñci ahīratha.
Susukhaṁ vata jīvāma,
yesaṁ no natthi kiñcanaṁ;
Pītibhakkhā bhavissāma,
devā ābhassarā yathā”.
“Kimheso mahato ghoso,
kā nu gāmeva kīḷiyā;
Samaṇa teva pucchāma,
kattheso abhisaṭo jano”.
“Mamaṁ ohāya gacchantaṁ,
ettheso abhisaṭo jano;
Sīmātikkamanaṁ yantaṁ,
munimonassa pattiyā;
Missaṁ nandīhi gacchantaṁ,
kiṁ jānamanupucchasi”.
“Māssu tiṇṇo amaññittha,
sarīraṁ dhārayaṁ imaṁ;
Atīraṇeyya yamidaṁ,
bahū hi paripanthayo”.
“Ko nu me paripanthassa,
mamaṁ evaṁvihārino;
Yo neva diṭṭhe nādiṭṭhe,
kāmānamabhipatthaye”.
“Niddā tandī vijambhitā,
aratī bhattasammado;
Āvasanti sarīraṭṭhā,
bahū hi paripanthayo”.
“Kalyāṇaṁ vata maṁ bhavaṁ,
brāhmaṇa manusāsati;
Brāhmaṇa teva pucchāmi,
ko nu tvamasi mārisa”.
“Nārado iti me nāmaṁ,
kassapo iti maṁ vidū;
Bhoto sakāsamāgacchiṁ,
sādhu sabbhi samāgamo.
Tassa te sabbo ānando,
vihāro upavattatu;
Yaṁ ūnaṁ taṁ paripūrehi,
khantiyā upasamena ca.
Pasāraya sannatañca,
unnatañca pasāraya;
Kammaṁ vijjañca dhammañca,
sakkatvāna paribbaja.
Bahū hatthī ca asse ca,
nagare janapadāni ca;
Hitvā janaka pabbajito,
kapāle ratimajjhagā.
Kacci nu te jānapadā,
mittāmaccā ca ñātakā;
Dubbhimakaṁsu janaka,
kasmā tetaṁ aruccatha”.
“Na migājina jātucche,
ahaṁ kañci kudācanaṁ;
Adhammena jine ñātiṁ,
na cāpi ñātayo mamaṁ.
Disvāna lokavattantaṁ,
khajjantaṁ kaddamīkataṁ;
Haññare bajjhare cettha,
yattha sanno puthujjano;
Etāhaṁ upamaṁ katvā,
bhikkhakosmi migājina”.
“Ko nu te bhagavā satthā,
kassetaṁ vacanaṁ suci;
Na hi kappaṁ vā vijjaṁ vā,
paccakkhāya rathesabha;
Samaṇaṁ āhu vattantaṁ,
yathā dukkhassatikkamo.
Na migājina jātucche,
ahaṁ kañci kudācanaṁ;
Samaṇaṁ brāhmaṇaṁ vāpi,
sakkatvā anupāvisiṁ”.
“Mahatā cānubhāvena,
gacchanto siriyā jalaṁ;
Gīyamānesu gītesu,
vajjamānesu vaggusu.
Tūriyatāḷasaṅghuṭṭhe,
Sammatālasamāhite;
Sa migājina maddakkhiṁ,
Phaliṁ ambaṁ tirocchadaṁ;
Haññamānaṁ manussehi,
Phalakāmehi jantubhi.
So khohaṁ taṁ siriṁ hitvā,
orohitvā migājina;
Mūlaṁ ambassupāgacchiṁ,
phalino nipphalassa ca.
Phaliṁ ambaṁ hataṁ disvā,
viddhaṁstaṁ vinaḷīkataṁ;
Athekaṁ itaraṁ ambaṁ,
nīlobhāsaṁ manoramaṁ.
Evameva nūnamhepi,
issare bahukaṇṭake;
Amittā no vadhissanti,
yathā ambo phalī hato.
Ajinamhi haññate dīpi,
nāgo dantehi haññate;
Dhanamhi dhanino hanti,
aniketamasanthavaṁ;
Phalī ambo aphalo ca,
te satthāro ubho mama”.
“Sabbo jano pabyathito,
rājā pabbajito iti;
Hatthārohā anīkaṭṭhā,
rathikā pattikārakā.
Assāsayitvā janataṁ,
ṭhapayitvā paṭicchadaṁ;
Puttaṁ rajje ṭhapetvāna,
atha pacchā pabbajissasi”.
“Cattā mayā jānapadā,
mittāmaccā ca ñātakā;
Santi puttā videhānaṁ,
dīghāvu raṭṭhavaḍḍhano;
Te rajjaṁ kārayissanti,
mithilāyaṁ pajāpati.
Ehi taṁ anusikkhāmi,
yaṁ vākyaṁ mama ruccati;
Rajjaṁ tuvaṁ kārayasi,
pāpaṁ duccaritaṁ bahuṁ;
Kāyena vācā manasā,
yena gacchasi duggatiṁ.
Paradinnakena paraniṭṭhitena,
Piṇḍena yāpehi sa dhīradhammo”.
“Yopi catutthe bhattakāle na bhuñje,
Ajuṭṭhamārīva khudāya miyye;
Na tveva piṇḍaṁ luḷitaṁ anariyaṁ,
Kulaputtarūpo sappuriso na seve;
Tayidaṁ na sādhu tayidaṁ na suṭṭhu,
Sunakhucchiṭṭhakaṁ janaka bhuñjase tuvaṁ”.
“Na cāpi me sīvali so abhakkho,
Yaṁ hoti cattaṁ gihino sunassa vā;
Ye keci bhogā idha dhammaladdhā,
Sabbo so bhakkho anavayoti vutto”.
“Kumārike upaseniye,
Niccaṁ niggaḷamaṇḍite;
Kasmā te eko bhujo janati,
Eko te na janatī bhujo”.
“Imasmiṁ me samaṇa hatthe,
paṭimukkā dunīvarā;
Saṅghātā jāyate saddo,
dutiyasseva sā gati.
Imasmiṁ me samaṇa hatthe,
paṭimukko ekanīvaro;
So adutiyo na janati,
munibhūtova tiṭṭhati.
Vivādappatto dutiyo,
keneko vivadissati;
Tassa te saggakāmassa,
ekattamuparocataṁ”.
“Suṇāsi sīvali kathā,
kumāriyā paveditā;
Pesiyā maṁ garahittho,
dutiyasseva sā gati.
Ayaṁ dvedhāpatho bhadde,
anuciṇṇo pathāvihi;
Tesaṁ tvaṁ ekaṁ gaṇhāhi,
ahamekaṁ punāparaṁ.
Māvaca maṁ tvaṁ pati meti,
nāhaṁ bhariyāti vā puna”;
Imameva kathayantā,
thūṇaṁ nagarupāgamuṁ.
Koṭṭhake usukārassa,
bhattakāle upaṭṭhite;
Tatrā ca so usukāro,
ekaṁ daṇḍaṁ ujuṁ kataṁ;
Ekañca cakkhuṁ niggayha,
jimhamekena pekkhati.
“Evaṁ no sādhu passasi,
usukāra suṇohi me;
Yadekaṁ cakkhuṁ niggayha,
jimhamekena pekkhasi”.
“Dvīhi samaṇa cakkhūhi,
Visālaṁ viya khāyati;
Asampatvā paramaṁ liṅgaṁ,
Nujubhāvāya kappati.
Ekañca cakkhuṁ niggayha,
jimhamekena pekkhato;
Sampatvā paramaṁ liṅgaṁ,
ujubhāvāya kappati.
Vivādappatto dutiyo,
keneko vivadissati;
Tassa te saggakāmassa,
ekattamuparocataṁ”.
“Suṇāsi sīvali kathā,
usukārena veditā;
Pesiyā maṁ garahittho,
dutiyasseva sā gati.
Ayaṁ dvedhāpatho bhadde,
anuciṇṇo pathāvihi;
Tesaṁ tvaṁ ekaṁ gaṇhāhi,
ahamekaṁ punāparaṁ.
Māvaca maṁ tvaṁ pati meti,
nāhaṁ bhariyāti vā puna;
Muñjāvesikā pavāḷhā,
ekā vihara sīvalī”ti.
Mahājanakajātakaṁ dutiyaṁ.