Therāpadāna
Buddhavagga
1. Buddhaapadāna
Namo tassa Bhagavato Arahato Sammāsambuddhassa.
Tathāgataṁ jetavane vasantaṁ,
Apucchi vedehamunī nataṅgo;
“Sabbaññubuddhā kira nāma honti,
Bhavanti te hetubhi kehi vīra”.
Tadāha sabbaññuvaro mahesī,
Ānandabhaddaṁ madhurassarena;
“Ye pubbabuddhesu katādhikārā,
Aladdhamokkhā jinasāsanesu.
Teneva sambodhimukhena dhīrā,
Ajjhāsayenāpi mahābalena;
Paññāya tejena sutikkhapaññā,
Sabbaññubhāvaṁ anupāpuṇanti.
Ahampi pubbabuddhesu,
buddhattamabhipatthayiṁ;
Manasāyeva hutvāna,
dhammarājā asaṅkhiyā.
Atha buddhāpadānāni,
suṇātha suddhamānasā;
Tiṁsapāramisampuṇṇā,
dhammarājā asaṅkhiyā.
Sambodhiṁ buddhaseṭṭhānaṁ,
sasaṅghe lokanāyake;
Dasaṅgulī namassitvā,
sirasā abhivādayiṁ.
Yāvatā buddhakhettesu,
ratanā vijjantisaṅkhiyā;
Ākāsaṭṭhā ca bhūmaṭṭhā,
manasā sabbamāhariṁ.
Tattha rūpiyabhūmiyaṁ,
pāsādaṁ māpayiṁ ahaṁ;
Nekabhummaṁ ratanāmayaṁ,
ubbiddhaṁ nabhamuggataṁ.
Vicittathambhaṁ sukataṁ,
suvibhattaṁ mahārahaṁ;
Kanakamayasaṅghāṭaṁ,
kontacchattehi maṇḍitaṁ.
Paṭhamā veḷuriyā bhūmi,
vimalabbhasamā subhā;
Naḷinajalajākiṇṇā,
varakañcanabhūmiyā.
Pavāḷaṁsā pavāḷavaṇṇā,
kāci lohitakā subhā;
Indagopakavaṇṇābhā,
bhūmi obhāsatī disā.
Suvibhattā gharamukhā,
niyyūhā sīhapañjarā;
Caturo vedikā jālā,
gandhāveḷā manoramā.
Nīlā pītā lohitakā,
odātā suddhakāḷakā;
Kūṭāgāravarūpetā,
sattaratanabhūsitā.
Olokamayā padumā,
vāḷavihaṅgasobhitā;
Nakkhattatārakākiṇṇā,
candasūrehi maṇḍitā.
Hemajālena sañchannā,
soṇṇakiṅkiṇikāyutā;
Vātavegena kūjanti,
soṇṇamālā manoramā.
Mañjeṭṭhakaṁ lohitakaṁ,
pītakaṁ haripiñjaraṁ;
Nānāraṅgehi sampītaṁ,
ussitaddhajamālinī.
Na naṁ bahūnekasatā,
phalikā rajatāmayā;
Maṇimayā lohitaṅgā,
masāragallamayā tathā;
Nānāsayanavicittā,
saṇhakāsikasanthatā.
Kampalā dukūlā cīnā,
pattuṇṇā paṇḍupāvurā;
Vividhattharaṇaṁ sabbaṁ,
manasā paññapesahaṁ.
Tāsu tāsveva bhūmīsu,
ratanakūṭalaṅkataṁ;
Maṇiverocanā ukkā,
dhārayantā sutiṭṭhare.
Sobhanti esikā thambhā,
subhā kañcanatoraṇā;
Jambonadā sāramayā,
atho rajatamayāpi ca.
Nekā sandhī suvibhattā,
kavāṭaggaḷacittitā;
Ubhato puṇṇaghaṭānekā,
padumuppalasaṁyutā.
Atīte sabbabuddhe ca,
sasaṅghe lokanāyake;
Pakativaṇṇarūpena,
nimminitvā sasāvake.
Tena dvārena pavisitvā,
sabbe buddhā sasāvakā;
Sabbasoṇṇamaye pīṭhe,
nisinnā ariyamaṇḍalā.
Ye ca etarahi atthi,
Buddhā loke anuttarā;
Atīte vattamānā ca,
Bhavanaṁ sabbe samāruhuṁ.
Paccekabuddhenekasate,
Sayambhū aparājite;
Atīte vattamāne ca,
Bhavanaṁ sabbe samāruhuṁ.
Kapparukkhā bahū atthi,
Ye dibbā ye ca mānusā;
Sabbaṁ dussaṁ samāhantvā,
Acchādemi ticīvaraṁ.
Khajjaṁ bhojjaṁ sāyanīyaṁ,
sampannaṁ pānabhojanaṁ;
Maṇimaye subhe patte,
sampūretvā adāsahaṁ.
Dibbavatthasamā hutvā,
maṭṭhā cīvarasaṁyutā;
Madhurā sakkharā ceva,
telā ca madhuphāṇitā.
Tappitā paramannena,
sabbe te ariyamaṇḍalā;
Ratanagabbhaṁ pavisitvā,
kesarīva guhāsayā.
Mahārahamhi sayane,
sīhaseyyamakappayuṁ;
Sampajānā samuṭṭhāya,
sayane pallaṅkamābhujuṁ.
Gocaraṁ sabbabuddhānaṁ,
jhānaratisamappitā;
Aññe dhammāni desenti,
aññe kīḷanti iddhiyā.
Aññe abhiññā appenti,
abhiññā vasibhāvitā;
Vikubbanā vikubbanti,
aññenekasahassiyo.
Buddhāpi buddhe pucchanti,
visayaṁ sabbaññumālayaṁ;
Gambhīraṁ nipuṇaṁ ṭhānaṁ,
paññāya vinibujjhare.
Sāvakā buddhe pucchanti,
buddhā pucchanti sāvake;
Aññamaññañca pucchitvā,
aññoññaṁ byākaronti te.
Buddhā paccekabuddhā ca,
sāvakā paricārakā;
Evaṁ sakāya ratiyā,
pāsādebhiramanti te.
Chattā tiṭṭhantu ratanā,
kañcanāveḷapantikā;
Muttājālaparikkhittā,
sabbe dhārentu matthake.
Bhavantu ceḷavitānā,
soṇṇatārakacittitā;
Vicittamalyavitatā,
sabbe dhārentu matthake.
Vitatā malyadāmehi,
gandhadāmehi sobhitā;
Dussadāmaparikiṇṇā,
ratanadāmabhūsitā.
Pupphābhikiṇṇā sucittā,
surabhigandhabhūsitā;
Gandhapañcaṅgulakatā,
hemacchadanachāditā.
Catuddisā pokkharañño,
padumuppalasanthatā;
Sovaṇṇarūpā khāyantu,
padmareṇurajuggatā.
Pupphantu pādapā sabbe,
pāsādassa samantato;
Sayañca pupphā muñcitvā,
gantvā bhavanamokiruṁ.
Sikhino tattha naccantu,
dibbahaṁsā pakūjare;
Karavīkā ca gāyantu,
dijasaṅghā samantato.
Bheriyo sabbā vajjantu,
vīṇā sabbā rasantu tā;
Sabbā saṅgīti vattantu,
pāsādassa samantato.
Yāvatā buddhakhettamhi,
cakkavāḷe tato pare;
Mahantā jotisampannā,
acchinnā ratanāmayā.
Tiṭṭhantu soṇṇapallaṅkā,
dīparukkhā jalantu te;
Bhavantu ekapajjotā,
dasasahassiparamparā.
Gaṇikā lāsikā ceva,
naccantu accharāgaṇā;
Nānāraṅgā padissantu,
pāsādassa samantato.
Dumagge pabbatagge vā,
sinerugirimuddhani;
Ussāpemi dhajaṁ sabbaṁ,
vicittaṁ pañcavaṇṇikaṁ.
Narā nāgā ca gandhabbā,
sabbe devā upentu te;
Namassantā pañjalikā,
pāsādaṁ parivārayuṁ.
Yaṁ kiñci kusalaṁ kammaṁ,
kattabbaṁ kiriyaṁ mama;
Kāyena vācā manasā,
tidase sukataṁ kataṁ.
Ye sattā saññino atthi,
ye ca sattā asaññino;
Kataṁ puññaphalaṁ mayhaṁ,
sabbe bhāgī bhavantu te.
Yesaṁ kataṁ suviditaṁ,
dinnaṁ puññaphalaṁ mayā;
Ye ca tattha na jānanti,
devā gantvā nivedayuṁ.
Sabbalokamhi ye sattā,
Jīvantāhārahetukā;
Manuññaṁ bhojanaṁ sabbaṁ,
Labhantu mama cetasā.
Manasā dānaṁ mayā dinnaṁ,
manasā pasādamāvahiṁ;
Pūjitā sabbasambuddhā,
paccekā jinasāvakā.
Tena kammena sukatena,
cetanāpaṇidhīhi ca;
Jahitvā mānusaṁ dehaṁ,
tāvatiṁsamagacchahaṁ.
Duve bhave pajānāmi,
devatte atha mānuse;
Aññaṁ gatiṁ na jānāmi,
manasā patthanāphalaṁ.
Devānaṁ adhiko homi,
bhavāmi manujādhipo;
Rūpalakkhaṇasampanno,
paññāya asamo bhave.
Bhojanaṁ vividhaṁ seṭṭhaṁ,
Ratanañca anappakaṁ;
Vividhāni ca vatthāni,
Nabhā khippaṁ upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
dibbā bhakkhā upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
ratanā sabbe upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
sabbe gandhā upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
sabbe yānā upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
sabbe mālā upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
alaṅkārā upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
sabbā kaññā upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
madhusakkharā upenti maṁ.
Pathabyā pabbate ceva,
ākāse udake vane;
Yaṁ yaṁ hatthaṁ pasāremi,
sabbe khajjā upenti maṁ.
Adhane addhikajane,
yācake ca pathāvino;
Dadāmihaṁ dānavaraṁ,
sambodhivarapattiyā.
Nādento pabbataṁ selaṁ,
gajjento bahalaṁ giriṁ;
Sadevakaṁ hāsayanto,
buddho loke bhavāmahaṁ.
Disā dasavidhā loke,
yāyato natthi antakaṁ;
Tasmiñca disābhāgamhi,
buddhakhettā asaṅkhiyā.
Pabhā pakittitā mayhaṁ,
yamakā raṁsivāhanā;
Etthantare raṁsijālaṁ,
āloko vipulo bhave.
Ettake lokadhātumhi,
sabbe passantu maṁ janā;
Sabbe maṁ anuvattantu,
yāva brahmanivesanaṁ.
Visiṭṭhamadhunādena,
amatabherimāhaniṁ;
Etthantare janā sabbe,
suṇantu madhuraṁ giraṁ.
Dhammameghena vassante,
sabbe hontu anāsavā;
Yettha pacchimakā sattā,
sotāpannā bhavantu te.
Datvā dātabbakaṁ dānaṁ,
sīlaṁ pūretvā asesato;
Nekkhammapāramiṁ gantvā,
patto sambodhimuttamaṁ.
Paṇḍite paripucchitvā,
katvā vīriyamuttamaṁ;
Khantiyā pāramiṁ gantvā,
patto sambodhimuttamaṁ.
Katvā daḷhamadhiṭṭhānaṁ,
saccapārami pūriya;
Mettāya pāramiṁ gantvā,
patto sambodhimuttamaṁ.
Lābhālābhe sukhe dukkhe,
sammāne cāvamānane;
Sabbattha samako hutvā,
patto sambodhimuttamaṁ.
Kosajjaṁ bhayato disvā,
vīriyañcāpi khemato;
Āraddhavīriyā hotha,
esā buddhānusāsanī.
Vivādaṁ bhayato disvā,
avivādañca khemato;
Samaggā sakhilā hotha,
esā buddhānusāsanī.
Pamādaṁ bhayato disvā,
appamādañca khemato;
Bhāvethaṭṭhaṅgikaṁ maggaṁ,
esā buddhānusāsanī.
Samāgatā bahū buddhā,
arahantā ca sabbaso;
Sambuddhe arahante ca,
vandamānā namassatha.
Evaṁ acintiyā buddhā,
buddhadhammā acintiyā;
Acintiye pasannānaṁ,
vipāko hoti acintiyo”.
Itthaṁ sudaṁ bhagavā attano buddhacariyaṁ sambhāvayamāno buddhāpadāniyaṁ nāma dhammapariyāyaṁ abhāsitthāti.
Buddhāpadānaṁ samattaṁ.