Therīapadāna
Kuṇḍalakesīvagga
10 Yasodharāpamukhaaṭṭhārasabhikkhunīsahassaapadāna
Aṭṭhārasasahassāni,
bhikkhunī sakyasambhavā;
Yasodharāpamukhāni,
sambuddhaṁ upasaṅkamuṁ.
Aṭṭhārasasahassāni,
sabbā honti mahiddhikā;
Vandantī munino pāde,
ārocenti yathābalaṁ.
“Jāti khīṇā jarā byādhi,
maraṇañca mahāmuni;
Anāsavaṁ padaṁ santaṁ,
amataṁ yāma nāyaka.
Khalitañce pure atthi,
sabbāsampi mahāmuni;
Aparādhamajānantī,
khama amhaṁ vināyaka”.
“Iddhiñcāpi nidassetha,
mama sāsanakārikā;
Parisānañca sabbāsaṁ,
kaṅkhaṁ chindatha yāvatā”.
“Yasodharā mahāvīra,
manāpā piyadassanā;
Sabbā tuyhaṁ mahāvīra,
agārasmiṁ pajāpati.
Thīnaṁ satasahassānaṁ,
navutīnaṁ chaduttari;
Agāre te mayaṁ vīra,
pāmokkhā sabbā issarā.
Rūpācāraguṇūpetā,
yobbanaṭṭhā piyaṁvadā;
Sabbā no apacāyanti,
devatā viya mānusā.
Aṭṭhārasasahassāni,
sabbā sākiyasambhavā;
Yasodharāsahassāni,
pāmokkhā issarā tadā.
Kāmadhātumatikkamma,
saṇṭhitā rūpadhātuyā;
Rūpena sadisā natthi,
sahassānaṁ mahāmuni”.
Sambuddhaṁ abhivādetvā,
iddhiṁ dassaṁsu satthuno;
Nekā nānāvidhākārā,
mahāiddhīpi dassayuṁ.
Cakkavāḷasamaṁ kāyaṁ,
sīsaṁ uttarato kuru;
Ubho pakkhā duve dīpā,
jambudīpaṁ sarīrato.
Dakkhiṇañca saraṁ piñchaṁ,
nānāsākhā tu pattakā;
Candañca sūriyañcakkhi,
merupabbatato sikhaṁ.
Cakkavāḷagiriṁ tuṇḍaṁ,
jamburukkhaṁ samūlakaṁ;
Bījamānā upāgantvā,
vandantī lokanāyakaṁ.
Hatthivaṇṇaṁ tathevassaṁ,
pabbataṁ jaladhiṁ tathā;
Candañca sūriyaṁ meruṁ,
sakkavaṇṇañca dassayuṁ.
“Yasodharā mayaṁ vīra,
pāde vandāma cakkhuma;
Tava cirapabhāvena,
nipphannā naranāyaka.
Iddhīsu ca vasī homa,
dibbāya sotadhātuyā;
Cetopariyañāṇassa,
vasī homa mahāmune.
Pubbenivāsaṁ jānāmi,
dibbacakkhu visodhitaṁ;
Sabbāsavā parikkhīṇā,
natthi dāni punabbhavo.
Atthadhammaniruttīsu,
paṭibhāne tatheva ca;
Ñāṇaṁ amhaṁ mahāvīra,
uppannaṁ tava santike.
Pubbānaṁ lokanāthānaṁ,
saṅgamaṁ no nidassitaṁ;
Adhikārā bahū amhaṁ,
tuyhatthāya mahāmune.
Yaṁ amhaṁ pūritaṁ kammaṁ,
kusalaṁ sarase mune;
Tuyhatthāya mahāvīra,
puññānupacitāni no.
Abhabbaṭṭhāne vajjetvā,
vārayimha anācaraṁ;
Tuyhatthāya mahāvīra,
cattāni jīvitāni no.
Nekakoṭisahassāni,
bhariyatthāyadāsi no;
Na tattha vimanā homa,
tuyhatthāya mahāmune.
Nekakoṭisahassāni,
upakārāyadāsi no;
Na tattha vimanā homa,
tuyhatthāya mahāmune.
Nekakoṭisahassāni,
bhojanatthāyadāsi no;
Na tattha vimanā homa,
tuyhatthāya mahāmune.
Nekakoṭisahassāni,
jīvitāni cajimhase;
Bhayamokkhaṁ karissāma,
jīvitāni cajimhase.
Aṅgagate alaṅkāre,
vatthe nānāvidhe bahū;
Itthibhaṇḍe na gūhāma,
tuyhatthāya mahāmune.
Dhanadhaññapariccāgaṁ,
gāmāni nigamāni ca;
Khettaṁ puttā ca dhītā ca,
pariccattā mahāmune.
Hatthī assā gavā cāpi,
dāsiyo paricārikā;
Tuyhatthāya mahāvīra,
pariccattaṁ asaṅkhiyaṁ.
Yaṁ amhe paṭimantesi,
‘dānaṁ dassāma yācake’;
Vimanaṁ no na passāma,
dadato dānamuttamaṁ.
Nānāvidhaṁ bahuṁ dukkhaṁ,
saṁsāre ca bahubbidhe;
Tuyhatthāya mahāvīra,
anubhuttaṁ asaṅkhiyaṁ.
Sukhappattānumodāma,
na ca dukkhesu dummanā;
Sabbattha tulitā homa,
tuyhatthāya mahāmune.
Anumaggena sambuddho,
yaṁ dhammaṁ abhinīhari;
Anubhotvā sukhaṁ dukkhaṁ,
patto bodhiṁ mahāmune.
Brahmadevañca sambuddhaṁ,
gotamaṁ lokanāyakaṁ;
Aññesaṁ lokanāthānaṁ,
saṅgamaṁ tehi no bahū.
Adhikāraṁ bahuṁ amhe,
tuyhatthāya mahāmune;
Gavesato buddhadhamme,
mayaṁ te paricārikā.
Kappe ca satasahasse,
caturo ca asaṅkhiye;
Dīpaṅkaro mahāvīro,
uppajji lokanāyako.
Paccantadesavisaye,
nimantetvā tathāgataṁ;
Tassa āgamanaṁ maggaṁ,
sodhenti tuṭṭhamānasā.
Tena kālena so āsi,
sumedho nāma brāhmaṇo;
Maggañca paṭiyādesi,
āyato sabbadassino.
Tena kālena ahumha,
sabbā brāhmaṇasambhavā;
Thalūdajāni pupphāni,
āharimha samāgamaṁ.
Tasmiṁ so samaye buddho,
dīpaṅkaro mahāyaso;
Viyākāsi mahāvīro,
isimuggatamānasaṁ.
Calatī ravatī puthavī,
saṅkampati sadevake;
Tassa kammaṁ pakittente,
isimuggatamānasaṁ.
Devakaññā manussā ca,
mayañcāpi sadevakā;
Nānāpūjanīyaṁ bhaṇḍaṁ,
pūjayitvāna patthayuṁ.
Tesaṁ buddho viyākāsi,
jotidīpa sanāmako;
‘Ajja ye patthitā atthi,
te bhavissanti sammukhā’.
Aparimeyye ito kappe,
yaṁ no buddho viyākari;
Taṁ vācamanumodentā,
evaṅkārī ahumha no.
Tassa kammassa sukatassa,
tassa cittaṁ pasādayuṁ;
Devamānusikaṁ yoniṁ,
anubhotvā asaṅkhiyaṁ.
Sukhadukkhenubhotvāna,
devesu mānusesu ca;
Pacchime bhave sampatte,
jātāmha sākiye kule.
Rūpavatī bhogavatī,
yasasīlavatī tato;
Sabbaṅgasampadā homa,
kulesu abhisakkatā.
Lābhaṁ silokaṁ sakkāraṁ,
lokadhammasamāgamaṁ;
Cittañca dukkhitaṁ natthi,
vasāma akutobhayā.
Vuttañhetaṁ bhagavatā,
‘rañño antepure tadā;
Khattiyānaṁ pure vīra,
upakārañca niddisi.
Upakārā ca yā nārī,
yā ca nārī sukhe dukhe;
Atthakkhāyī ca yā nārī,
yā ca nārīnukampikā.
Dhammaṁ care sucaritaṁ,
na naṁ duccaritaṁ care;
Dhammacārī sukhaṁ seti,
asmiṁ loke paramhi ca’.
Agāraṁ vijahitvāna,
pabbajimhanagāriyaṁ;
Aḍḍhamāse asampatte,
catusaccaṁ phusimha no.
Cīvaraṁ piṇḍapātañca,
paccayaṁ sayanāsanaṁ;
Upanenti bahū amhe,
sāgarasseva ūmiyo.
Kilesā jhāpitā amhaṁ,
bhavā sabbe samūhatā;
Nāgīva bandhanaṁ chetvā,
viharāma anāsavā.
Svāgataṁ vata no āsi,
mama buddhassa santike;
Tisso vijjā anuppattā,
kataṁ buddhassa sāsanaṁ.
Paṭisambhidā catasso,
vimokkhāpi ca aṭṭhime;
Chaḷabhiññā sacchikatā,
kataṁ buddhassa sāsanaṁ.
Evaṁ bahuvidhaṁ dukkhaṁ,
sampattī ca bahubbidhā;
Visuddhabhāvaṁ sampattā,
labhāma sabbasampadā.
Yā dadanti sakattānaṁ,
puññatthāya mahesino;
Sahāyasampadā honti,
nibbānapadamasaṅkhataṁ.
Parikkhīṇaṁ atītañca,
paccuppannaṁ anāgataṁ;
Sabbakammampi no khīṇaṁ,
pāde vandāma cakkhuma”.
“Nibbānāya vadantīnaṁ,
Kiṁ vo vakkhāma uttari;
Santasaṅkhatadosañhi,
Pappotha amataṁ padaṁ”.
Itthaṁ sudaṁ yasodharāpamukhāni aṭṭhārasabhikkhunīsahassāni bhagavato sammukhā imā gāthāyo abhāsitthāti.
Yasodharāpamukhaaṭṭhārasabhikkhunīsahassāpadānaṁ dasamaṁ.
Kuṇḍalakesīvaggo tatiyo.
Tassuddānaṁ
Kuṇḍalā gotamī ceva,
dhammadinnā ca sakulā;
Varanandā ca soṇā ca,
kāpilānī yasodharā.
Dasasahassabhikkhunī,
aṭṭhārasasahassakā;
Gāthāsatāni cattāri,
cha ca sattatimeva ca.