Therāpadāna
Subhūtivagga
2 Upavānattheraapadāna
“Padumuttaro nāma jino,
sabbadhammāna pāragū;
Jalitvā aggikkhandhova,
sambuddho parinibbuto.
Mahājanā samāgamma,
pūjayitvā tathāgataṁ;
Citaṁ katvāna sukataṁ,
sarīraṁ abhiropayuṁ.
Sarīrakiccaṁ katvāna,
dhātuṁ tattha samānayuṁ;
Sadevamānusā sabbe,
buddhathūpaṁ akaṁsu te.
Paṭhamā kañcanamayā,
dutiyāsi maṇīmayā;
Tatiyā rūpiyamayā,
catutthī phalikāmayā.
Tathā pañcamiyā bhūmi,
lohitaṅgamayā ahu;
Chaṭṭhā masāragallassa,
sabbaratanamayūpari.
Jaṅghā maṇimayā āsi,
vedikā ratanamayā;
Sabbasoṇṇamayo thūpo,
uddhaṁ yojanamuggato.
Devā tattha samāgantvā,
ekato mantayuṁ tadā;
Mayampi thūpaṁ kassāma,
lokanāthassa tādino.
Dhātu āveṇikā natthi,
sarīraṁ ekapiṇḍitaṁ;
Imamhi buddhathūpamhi,
kassāma kañcukaṁ mayaṁ.
Devā sattahi ratnehi,
aññaṁ vaḍḍhesu yojanaṁ;
Thūpo dviyojanubbedho,
timiraṁ byapahanti so.
Nāgā tattha samāgantvā,
ekato mantayuṁ tadā;
Manussā ceva devā ca,
buddhathūpaṁ akaṁsu te.
Mā no pamattā assumha,
appamattā sadevakā;
Mayampi thūpaṁ kassāma,
lokanāthassa tādino.
Indanīlaṁ mahānīlaṁ,
atho jotirasaṁ maṇiṁ;
Ekato sannipātetvā,
buddhathūpaṁ achādayuṁ.
Sabbaṁ maṇimayaṁ āsi,
tāvatā buddhacetiyaṁ;
Tiyojanasamubbiddhaṁ,
ālokakaraṇaṁ tadā.
Garuḷā ca samāgantvā,
ekato mantayuṁ tadā;
Manussā devā nāgā ca,
buddhathūpaṁ akaṁsu te.
‘Mā no pamattā assumha,
appamattā sadevakā;
Mayampi thūpaṁ kassāma,
lokanāthassa tādino’.
Sabbaṁ maṇimayaṁ thūpaṁ,
akaruṁ te ca kañcukaṁ;
Yojanaṁ tepi vaḍḍhesuṁ,
āyataṁ buddhacetiyaṁ.
Catuyojanamubbiddho,
buddhathūpo virocati;
Obhāseti disā sabbā,
sataraṁsīva uggato.
Kumbhaṇḍā ca samāgantvā,
ekato mantayuṁ tadā;
Manussā ceva devā ca,
nāgā ca garuḷā tathā;
Paccekaṁ buddhaseṭṭhassa,
akaṁsu thūpamuttamaṁ.
‘Mā no pamattā assumha,
appamattā sadevakā;
Mayampi thūpaṁ kassāma,
lokanāthassa tādino;
Ratanehi chādessāma,
āyataṁ buddhacetiyaṁ’.
Yojanaṁ tepi vaḍḍhesuṁ,
āyataṁ buddhacetiyaṁ;
Pañcayojanamubbiddho,
thūpo obhāsate tadā.
Yakkhā tattha samāgantvā,
ekato mantayuṁ tadā;
Manussā devā nāgā ca,
garuḷā kumbhaaṇḍakā.
Paccekaṁ buddhaseṭṭhassa,
akaṁsu thūpamuttamaṁ;
‘Mā no pamattā assumha,
appamattā sadevakā.
Mayampi thūpaṁ kassāma,
lokanāthassa tādino;
Phalikāhi chādessāma,
āyataṁ buddhacetiyaṁ’.
Yojanaṁ tepi vaḍḍhesuṁ,
āyataṁ buddhacetiyaṁ;
Cha yojanāni ubbiddho,
thūpo obhāsate tadā.
Gandhabbā ca samāgantvā,
ekato mantayuṁ tadā;
‘Manujā devatā nāgā,
garuḷā kumbhayakkhakā.
Sabbekaṁsu buddhathūpaṁ,
mayamettha akārakā;
Mayampi thūpaṁ kassāma,
lokanāthassa tādino’.
Vediyo satta katvāna,
chattamāropayiṁsu te;
Sabbasoṇṇamayaṁ thūpaṁ,
gandhabbā kārayuṁ tadā.
Sattayojanamubbiddho,
thūpo obhāsate tadā;
Rattindivā na ñāyanti,
āloko hoti sabbadā.
Abhibhonti na tassābhā,
candasūrā satārakā;
Samantā yojanasate,
padīpopi na pajjali.
Tena kālena ye keci,
thūpaṁ pūjenti mānusā;
Na te thūpamāruhanti,
ambare ukkhipanti te.
Devehi ṭhapito yakkho,
abhisammatanāmako;
Dhajaṁ vā pupphadāmaṁ vā,
abhiropeti uttari.
Na te passanti taṁ yakkhaṁ,
dāmaṁ passanti gacchato;
Evaṁ passitvā gacchantā,
sabbe gacchanti suggatiṁ.
Viruddhā ye pāvacane,
pasannā ye ca sāsane;
Pāṭiheraṁ daṭṭhukāmā,
thūpaṁ pūjenti mānusā.
Nagare haṁsavatiyā,
ahosiṁ bhatako tadā;
Āmoditaṁ janaṁ disvā,
evaṁ cintesahaṁ tadā.
‘Uḷāro bhagavā heso,
yassa dhātudharedisaṁ;
Imā ca janatā tuṭṭhā,
kāraṁ kubbaṁ na tappare.
Ahampi kāraṁ kassāmi,
lokanāthassa tādino;
Tassa dhammesu dāyādo,
bhavissāmi anāgate’.
Sudhotaṁ rajakenāhaṁ,
uttareyyapaṭaṁ mama;
Veḷagge ālaggetvāna,
dhajaṁ ukkhipimambare.
Abhisammatako gayha,
ambarehāsi me dhajaṁ;
Vāteritaṁ dhajaṁ disvā,
bhiyyo hāsaṁ janesahaṁ.
Tattha cittaṁ pasādetvā,
samaṇaṁ upasaṅkamiṁ;
Taṁ bhikkhuṁ abhivādetvā,
vipākaṁ pucchahaṁ dhaje.
So me kathesi ānanda,
pītisañjananaṁ mama;
‘Tassa dhajassa vipākaṁ,
anubhossasi sabbadā.
Hatthī assā rathā pattī,
senā ca caturaṅginī;
Parivāressanti taṁ niccaṁ,
dhajadānassidaṁ phalaṁ.
Saṭṭhitūriyasahassāni,
bheriyo samalaṅkatā;
Parivāressanti taṁ niccaṁ,
dhajadānassidaṁ phalaṁ.
Chaḷāsītisahassāni,
nāriyo samalaṅkatā;
Vicittavatthābharaṇā,
āmuttamaṇikuṇḍalā.
Aḷārapamhā hasulā,
susaññā tanumajjhimā;
Parivāressanti taṁ niccaṁ,
dhajadānassidaṁ phalaṁ.
Tiṁsakappasahassāni,
devaloke ramissasi;
Asītikkhattuṁ devindo,
devarajjaṁ karissasi.
Sahassakkhattuṁ rājā ca,
cakkavattī bhavissasi;
Padesarajjaṁ vipulaṁ,
gaṇanāto asaṅkhiyaṁ.
Kappasatasahassamhi,
okkākakulasambhavo;
Gotamo nāma gottena,
satthā loke bhavissati.
Devalokā cavitvāna,
sukkamūlena codito;
Puññakammena saṁyutto,
brahmabandhu bhavissasi.
Asītikoṭiṁ chaḍḍetvā,
dāse kammakare bahū;
Gotamassa bhagavato,
sāsane pabbajissasi.
Ārādhayitvā sambuddhaṁ,
gotamaṁ sakyapuṅgavaṁ;
Upavānoti nāmena,
hessasi satthu sāvako’.
Satasahasse kataṁ kammaṁ,
phalaṁ dassesi me idha;
Sumutto saravegova,
kilese jhāpayī mama.
Cakkavattissa santassa,
catudīpissarassa me;
Tiyojanāni samantā,
ussīsanti dhajā sadā.
Satasahassito kappe,
yaṁ kammamakariṁ tadā;
Duggatiṁ nābhijānāmi,
dhajadānassidaṁ phalaṁ.
Paṭisambhidā catasso,
vimokkhāpi ca aṭṭhime;
Chaḷabhiññā sacchikatā,
kataṁ buddhassa sāsanaṁ”.
Itthaṁ sudaṁ āyasmā upavāno thero imā gāthāyo abhāsitthāti.
Upavānattherassāpadānaṁ dutiyaṁ.